De Frankenschool was een school voor speciaal voortgezet onderwijs voor moeilijk lerende kinderen (vso-mlk). In 2000 fuseerde de Frankenschool met de Ludgerusschool in Lichtenvoorde en de Korenburg in Winterswijk tot Praktijkschool Pronova (PRaktijk ONderwijs Voor de Achterhoek). In 2004 opende Pronova een nieuw schoolgebouw in Winterswijk, waarmee de Aaltense school leeg kwam te staan.
Op de plek van de voormalige school werd een nieuw woonzorgcomplex gebouwd, behorende bij het Hoge Veld, bouwjaar 2013.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Op bovenstaande foto zien we rechts het Sint-Elisabethklooster met links daarnaast de toenmalige Mater Amabilis School, ontworpen door architect J.J. Post uit Winterswijk.
Een Mater Amabilisschool was een katholieke vormingsinstelling voor werkende meisjes in Nederland. De scholen werden opgericht in de late jaren 1940 en begin jaren 1950, met als doel meisjes voor te bereiden op hun toekomstige taken als echtgenote, moeder of kloosterzuster. De naam “Mater Amabilis” is afgeleid van het Latijn en betekent “Moeder der Barmhartigheid”, een benaming voor de Maagd Maria.
De scholen werden geleid door religieuze zusters en waren overwegend gericht op meisjes uit de arbeidersklasse. De opleiding was tweejarig en bedoeld om de meisjes praktische vaardigheden en kennis bij te brengen die ze nodig hadden om een huishouden te runnen en voor hun gezin te zorgen.
De lessen omvatten onder andere koken, naaien, huishouden, kinderzorg, godsdienst, hygiëne en maatschappijleer. Naast de praktische vakken kregen de meisjes ook godsdienstonderwijs en moesten ze deelnemen aan gebeden en andere religieuze activiteiten.
Het pand deed in later jaren dienst voor twee klassen van de Sint-Jozefschool en nog later als RK Parochiecentrum en Jongerencentrum Fam Che. Tegenwoordig staan hier appartementen.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Op de Haart waren vroeger twee scholen, de Openbare Lagere (later Ned. Hervormde) School op de ‘Voor-Haart’ en de Christelijke Nationale School op de ‘Achter-Haart’. De Chr. Nat. School stond aan de Haartseweg 29, tegen de buurtschap Miste aan (Achter-Haart). Bewust daar gebouwd, zodat ook de kinderen uit de aangrenzende buurtschappen Miste en het Woold naar deze school konden.
De Christelijke Nationale School werd in 1902 opgericht. Het eerste hoofd was N.W. van Diemen de Jel, die vooral bekend werd als schrijver van streekromans. In 1915 werd hij opgevolgd door E. de Vries. Deze bleef ruim 30 jaar, tot 1946, aan de school verbonden. Van 1946 tot 1957 was L.H. Postma hoofd en van 1957 tot 1977 de heer W.H. Overgaauw.
Meer centraal gelegen in deze buurtschap (Voor-Haart) stond de Hervormde school. In 1978 gingen beide scholen samen en werd de nieuwe school ’t Möllenveld geopend. Het schoolgebouw op de Achter-Haart werd eind jaren 70/begin jaren 80 afgebroken om plaats te maken voor enkele woningen. Het oude meestershuis staat er nog. In het oude gebouw van de Hervormde school op de Voor-Haart vestigde zich Jongerencentrum Atlantic.
Adresgeschiedenis
Adresboek 1934
Haart 33 > 29
“Chr. Nat. School”
Adresboek 1967
Haart 29 > Haartseweg 29
“Chr. Nat. School”
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
De School voor Christelijk Volksonderwijs (CVO-school), ook wel bekend als Ned. Herv. School, stond op de plek van het voormalige kasteel Bredevoort. De school deed dienst van 1884 tot 1954.
Aanvankelijk was het een openbare lagere school, maar in 1924 stelde de gemeente Aalten twee lokalen beschikbaar ten behoeven van het NH onderwijs. Door toenemende leerlingaantallen werd in 1929 besloten tot de bouw van een nieuwe openbare school aan de Schoolstraat, waarna de school op ’t Zand zelfstandig verder ging als NH school.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte het pand bouwvallig. De oude school werd gesloopt om plaats te maken voor de lagere school Op ’t Zand. De nieuwe school met zes lokalen kwam tot stand onder architectuur van de heer Siemons. In 1954 volgde de heer Droppers de heer van Velden op als schoolhoofd, die op zijn beurt in 1972 door dhr. P. van Beelen werd opgevolgd.
Rooms-Katholieke lagere school. In de jaren tachtig van de vorige eeuw werd het gebouw afgebroken en vervangen door nieuwbouw, de tegenwoordige basisschool ’t Bastion.
Adresgeschiedenis
Adresboek 1934
Bredevoort 71 > Landstraat 1
R.K. School
Adresboek 1967
Landstraat 1
R.K. School
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
De openbare lagere school aan de Schoolstraat in Bredevoort is in 1929/1930 gebouwd in opdracht van de gemeente Aalten. Het is onbekend wie de architect was. De openbare school was eerst gevestigd op ’t Zand, maar deze school ging zelfstandig verder als Hervormde school. Voor het restant openbare leerlingen werd deze school aan de huidige Schoolstraat gebouwd.
De nieuwe school werd geopend op 29 april 1930 maar was geen lang leven beschoren. Wegens een te gering aantal leerlingen werd ze in 1935 alweer opgeheven.
Culturele analyse
Karakteristiek is de voor de ontstaansperiode kenmerkende bouwtrant in een zakelijke stijl, met enige invloed van de Amsterdamse School. Dit laatste blijkt onder meer uit de nadruk die is gelegd op een krachtige breedtewerking, met lokaalvensters in een liggend formaat. Het markante roodgedekte schilddak wordt doorbroken door een torenachtig dakhuis, in de lengteas van de onder een luifel gevatte ingangspartij.
Zowel in de hoofdvorm als de detaillering is het oorspronkelijke karakter opmerkelijk goed behouden gebleven. Weliswaar valt de school door de terugwijkende ligging aan een bijbehorende speelplaats niet meteen in het oog, maar als een wezenlijk onderdeel van de historische bebouwing op de hoek van de Schoolstraat en de Koppelstraat en draagt zij bij aan de ensemblewaarde van deze hoek.
Voorts is het van historisch belang dat in latere jaren hierin de Lagere Agrarische Landbouwschool gevestigd was. Als schoolgebouw is het object van cultuurhistorische betekenis voor Bredevoort.
Herbestemming
In 1946 werd het gebouw in gebruik gegeven aan de Christelijke Boeren- en Tuindersbond en kreeg Bredevoort een lagere landbouwschool. Hierna deed het dienst als rooms-katholieke kleuterschool en later vond peuterspeelzaal Doortje er een onderkomen.
De christelijke lagere school in IJzerlo begon in 1904 met 55 leerlingen en telde op haar hoogtepunt, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, 140 leerlingen. In 1978 werd de huidige school geopend. Het gebouw kreeg de naam ‘t Warmelinck, naar de boerderij die vroeger op die plek stond.
In 1996 was het aantal leerlingen gedaald tot 59. Daarmee zat de school onder het door de gemeente geëiste minimum van 65. Het voortbestaan van de school kwam onder druk. Maar in 2004 waren er alweer 106 leerlingen. Deze toewas is toe te schrijven aan de vele jonge gezinnen die in het ouderlijk huis zijn gaan wonen. Daarnaast was er in IJzerlo de laatste jaren nieuwbouw en is het voedingsgebied van de school groter geworden.
Nadat de lagere- en de kleuterschool in 1985 samengingen in de basisschool, kwamen in 1990 de kleuters bij ’t Warmelinck in. De kleuterschool was in 1960 opgericht en zat vanaf 1969 tot 1990 in een eigen gebouw.
Adresgeschiedenis
Adresboek 1934
IJzerlo 63 > 61
Chr. Nat. School
Adresboek 1967
IJzerlo 61 > Kruisdijk 17
Schoolgebouw
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Op 24 december 1833 hield de gemeente een aanbesteding voor “den opbouw van eene geheel nieuwe school, voor de buurtschap Lintelo“. Van 1834 tot 1878 was Ernst Frederik Avenarius er de schoolmeester. In 1861 had de school 131 leerlingen en Avenarius gaf in zijn eentje les aan al die leerlingen. Zijn jaarsalaris bedroeg toen 400 gulden per jaar.
In 1878 werd de heer D.R. Bouhuijs benoemd tot hoofdonderwijzer, na zijn overlijden opgevolgd door H. Wensink. Van 1904 tot 1911 was G.J. Meinen hoofd van de openbare school. Hij was ook de eerste penningmeester van het in 1906 opgerichte Lintelo’s Belang.
In 1921 werd het gebouw vervangen door een nieuw schoolgebouw. In de jaren 50 van de vorige eeuw telde de school nog maar enkele leerlingen en werd opgeheven. Daarna is het pand verbouwd tot een dubbele woning.
Adresgeschiedenis
Adresboek 1934
Lintelo 145
Op. lag. School
Adresboek 1967
Lintelo 145 > Gendringseweg 22
S. Nieuwboer
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
De Christelijke Nationale School in Lintelo, opgericht in 1901, heet tegenwoordig Basisschool De Klimop. Door de jaren heen is het gebouw verschillende keren verbouwd. Eerst de woning met aansluitend twee lokalen aan de Haltewegzijde, later nog twee lokalen aan de Schooldijkzijde.
Tot de jaren tachtig bleef de school zoals veel ouderen hem nog kennen. In de jaren tachtig en negentig volgden vrij kort op elkaar twee ingrijpende verbouwingen. In schooljaar 2002-2003 zijn er plannen ontworpen om te komen tot een zogeheten Brede School. Dit houdt in dat de plaatselijke peuterspeelzaal en kinderopvang geïntegreerd zijn in het schoolgebouw. De opening van de verbouwde school heeft in maart 2006 plaatsgevonden. Er is een modern schoolgebouw ontstaan, aangepast aan de eisen van deze tijd.
In augustus 2007 is de school verbouwd en in juni 2008 zijn het gebouw Wilhelmina en de school zowel letterlijk als figuurlijk aan elkaar verbonden en gevormd tot een zogeheten Kulturhus. Op deze manier hoopt de school een grote bijdrage te kunnen leveren aan de leefbaarheid van de buurtschap.
Adres
Adresboek 1934
Lintelo 151 > 166
Bijz. lag. School
Adresboek 1967
Lintelo 166 > Schooldijk 21
Bijzondere lagere school
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
De Openbare Lagere School (OLS) Barlo-Dale is een voormalige school op de hoek van de Barloseweg en Het Villeken. Bovenstaande tekening door J. Straaijer toont de openbare school Barlo-Dale, waarschijnlijk in de beginperiode.
Voor kinderen uit de buurtschappen was het volgen van onderwijs niet eenvoudig, door de bereikbaarheid van de scholen. De weg van en naar school was lang en – zeker in de winter – slecht begaanbaar, waardoor de kinderen vaak thuisbleven. Daarom stichtte men in de buurtschappen wel kamerschooltjes. In 1667 wordt al melding gemaakt van een kamerschool in Barlo op boerderij Bullens. Een hele tijd later meldt men in de gemeenteraadsnotulen van 31 maart 1860 dat er een openbare school is in Barlo. Deze openbare school was gevestigd aan de Barloseweg 5.
Na de opening van de Christelijk Nationale School in Barlo in 1906 vermeldt een gemeenteverslag in 1907 het aantal leerlingen van beide scholen in Barlo:
“Zo heeft de openbare school 36 jongens en 20 meisjes en de Christelijk Nationale school onder leiding van meester Bos 37 jongens en 41 meisjes.”
Vanwege een sterk teruglopend leerlingenaantal werd de openbare school op 1 april 1922 opgeheven.
Het gebouw werd datzelfde jaar nog verkocht aan de hoogste bieder, Willem Piek, die er een smederij vestigde. In het gebouw waar zoveel jaren aan kinderen de beginselen van rekenen, schrijven en lezen zijn bijgebracht, klinken vanaf die dag niet langer de heldere kinderstemmetjes, maar hoort men de nijvere klop van de smidshamer.
