OLS IJzerlo

Beschrijving

De voormalige Openbare Lagere School (OLS) in IJzerlo, gebouwd in 1914, heeft een rijke geschiedenis. Dit Rijksmonument heeft door de jaren heen verschillende functies gehad, waaronder die van overslagstation en paardenstalling. Tegenwoordig dient het karakteristieke gebouw als woning.

Lagere school

Het schoolgebouw had twee ruime lokalen, een gang met aparte toiletten voor jongens en meisjes, en een kolenhok. Begin jaren dertig opende in IJzerlo een gereformeerde lagere school. De meeste kinderen stapten over naar deze school, waardoor de OLS overbodig werd.

Overslagstation

In 1937 verkocht de gemeente het voormalige schoolgebouw aan de Coöperatieve Landbouwvereniging (CLV) te Aalten. Om het pand als overslagstation te kunnen gebruiken, werden twee ramen in de voorgevel aangepast en een laadperron toegevoegd. Dit perron werd later weer verwijderd.

Paardenverblijf

Begin jaren zeventig werd het pand verkocht aan buurman Gerrit Jan Doeleman, die het gebruikte als paardenverblijf. In het ene lokaal waren paardenboxen gemaakt en in het andere lokaal was een zandbak waar de paarden hun rondje liepen. De sporen van de paarden zijn nog te zien aan de ramen van het woonlokaal, waar ze de raamkozijnen hebben aangevreten.

Van atelier tot woning

Midden jaren negentig werd het gebouw verkocht aan een kunstenaar, die er zijn atelier van maakte. In 1999 kochten de huidige bewoners het pand. Hoewel de voormalige school in slechte staat verkeerde, waren de originele lokalen en de gang nog intact. In 2001 werd het gebouw aangewezen als Rijksmonument. Na veel inspanning kreeg het pand in 2005 een woonbestemming.

Een drie jaar durende verbouwing volgde, in samenwerking met architect Rinke ter Haar. De schoollokalen bleven grotendeels intact, inclusief de hoge plafonds en grote ramen. Voor isolatie en comfort werd een extra binnengevel geplaatst en vloerverwarming aangelegd. Tijdens de verbouwing kwamen historische elementen aan het licht, zoals gemetselde muurtjes onder de vloer, die de houten vloerdelen ondersteunden, en de plek waar ooit een centrale kachel stond.

Aan de buitengevel werd het schildje met de tekst “O.L.S. IJzerlo 1914” in ere hersteld. De lange gang met de originele terrazzovloer, de toiletten en de kapstokken herinneren aan vervlogen tijden. Dat geldt ook voor de oude schoolbel die tegenwoordig wordt gebruikt om de gezinsleden te laten weten dat het etenstijd is.

Eigenaren

Overzicht is niet volledig.

Jaar	Perceel	Eigenaar	Omschrijving
1916	F-1769	de Mark van Aalten	1.360 m² school en erf
1936	F-3183	de Gemeente Aalten	2.549 m² voormalige school, huis, erf, tuin
1939	F-3323	Coöp. Landbouw Vereeniging, Aalten	1.309 m² pakhuis, erf
1974	F-3323	Gerrit Jan Doeleman, leraar	1.309 m² pakhuis, erf
1985	S-428	Gerrit Jan Doeleman, leraar	1.140 m² stal, erf

Archieven

Adresboek 1934

IJzerlo 6 > 14

Schoolgebouw

Adresboek 1967

IJzerlo 14 > Dinxperlosestraatweg 125

Pakhuis Coöp. Landbouw Ver.