Tag: ’t Zand

  • Restaurant Bertram

    Restaurant Bertram

    ’t Zand 1, Bredevoort

    Beschrijving

    ’t Zand 1 in Bredevoort ligt aan de oostzijde van ’t Zand, op de hoek met de Gasthuisstraat. Hoewel het bouwwerk in zijn huidige vorm omstreeks 1900 dateert, wijst het vakwerk in de linker zijgevel op een oudere kern.

    Het gebouw kenmerkt zich door een pannengedekt zadeldak met wolfseinde, een asymmetrische voorgevel en decoratieve muurankers. Langs de Gasthuisstraat is het verlevendigd met een siermetselwerklijst. Zowel in hoofdvorm als detaillering is het authentieke karakter van het pand goed behouden gebleven.

    Door de prominente ligging op de hoek van de Gasthuisstraat heeft het een grote beeldbepalende waarde. Het vormt een wezenlijk onderdeel van de historische gevelwanden aan zowel ’t Zand als de Gasthuisstraat. Bovendien heeft het object bouwhistorische waarde dankzij de vakwerkconstructie van de linker zijgevel.

    In 1972 werd het pand in opdracht van J.B. Eppink verbouwd door B.H. Kolenbrander, waarbij de achter gelegen deel opnieuw werd ingedeeld. Aan de voorzijde bevond zich destijds een winkel. Tegenwoordig is er een restaurant in middeleeuwse sfeer gevestigd.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B-67Willem Pas, klompenmaker162 m² huis en erf
    1972B-67Hendrik Jan Eppink, groentehandelaar/melkventer162 m² huis en erf

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-67
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1704
    Monumentnee

  • Zandlust

    Zandlust

    ’t Zand 17, Bredevoort

    Beschrijving

    Uit 1927 daterend woonhuis, dat is gebouwd voor en door B.W. Elschot, op de hoek van ’t Zand en de Kruittorenstraat. Hier bevindt het object zich op een terrein langs de noordelijke rand van ’t Zand, het terrein waar de burcht van Bredevoort heeft gestaan. De Kruittorenstraat verwijst nog altijd naar de kruittoren die in 1646 ontplofte. Lange tijd is dit deel van de stad slechts beperkt bebouwd geweest, deels deel uitmakende van de oude vestingwerken.

    Het pand is uitgevoerd in een traditioneel-zakelijke trant, met enige invloed van de Amsterdamse School. Karakteristiek is de opzet met een roodgedekt mansardedak en een erker met decoratieve borstwering. Hoewel het bouwwerk op enkele punten is gewijzigd, bleef het authentieke karakter goed herkenbaar. Op de hoek van de Kruittorenstraat neemt dit pand een sterk in het oog vallende positie in, waardoor er sprake is van grote beeldbepalende waarde.

    Het object vormt een wezenlijk onderdeel van de historische gevelwanden langs ’t Zand, waar zich diverse rijks- en gemeentelijk beschermde monumenten bevinden. Als een burgerwoning uit het interbellum geeft het pand een indruk van de ontwikkelingen in dit deel van de oude binnenstad van Bredevoort.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B6Albert Jansen, koopman770 m² tuin

    Bewoners

    Adresboek 1934

    Bredevoort 54/1 > ’t Zand 9

    B.W. Elschot

    Adresboek 1967

    ’t Zand 17

    G.J. Elschot

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-2044
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1927
    Monumentnee
  • ’t Zand 19

    ’t Zand 19

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B221Berend Hendrik Ubbink, timmerman108 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 39

    Berend Hendrik Ubbink (Kruiskapel, 07-04-1778), timmerman
    Grade Knup (Lichtenvoorde, 13-08-1796)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 72

    Berend Hendrik Ubbink (Kruiskapel, 07-04-1778), timmerman
    Grade Knup (Lichtenvoorde, 13-08-1796)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 72

    Grada Knup (Lichtenvoorde, 13-08-1796)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Gradus Johannes Ubbink (Bredevoort, 08-12-1831), timmerman
    Berendina van Driel (Terborg, 12-10-1834)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 72

    Gradus Johannes Ubbink (Bredevoort, 08-12-1831), timmerman
    Berendina van Driel (Terborg, 12-10-1834)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 78

    Gradus Johannes Ubbink (Bredevoort, 08-12-1831), timmerman
    Berendina van Driel (Terborg, 12-10-1834)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 95

    Gradus Johannes Ubbink (Bredevoort, 08-12-1831), timmerman
    Berendina van Driel (Terborg, 12-10-1834)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 81

    Gradus Johannes Ubbink (Bredevoort, 08-12-1831), timmerman
    Berendina van Driel (Terborg, 12-10-1834)

    Volgende bewoners:

    Johannes Antonius te Walvaart (Meddo, 06-12-1863), landbouwer
    Maria Johanna Gezina Wubbels (Bredevoort, 02-10-1869)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 79 > 80

    Johannes Antonius te Walvaart (Meddo, 06-12-1863), landbouwer
    Maria Johanna Gezina Wubbels (Bredevoort, 02-10-1869)

    Volgende bewoners:

    Johannes Hendrikus Wubbels (Bredevoort, 03-07-1862), borstelmaker, landbouwer
    Anna Margrieta Bettink (Bredevoort, 16-08-1865)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 56

    Harmanus Wubbels (Bredevoort, 21-04-1865), fabr.arb.
    Aleida Wensink (Bredevoort, 12-05-1859)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 56 > ’t Zand 11

    H. Wubbels

    Adresboek 1967

    ’t Zand 19

    H.J. Zuurveen
    G.H. Blekkink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-1246
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1864
    Monumentnee
  • ’t Zand 8

    ’t Zand 8

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1955B-967Gemeente Aalten250 m² bouwterrein, huis, tuin
    1974B-1125Ver. tot Verb. der Volkshuisvesting1670 m² 12 huizen, schuren, tuinen, postkant.

    Bewoners

    Adresboek 1967

    ’t Zand 8

    G. Scholtz

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1645
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1950
    Monumentnee

    Bronnen


  • De Oude Boerderij

    De Oude Boerderij

    ’t Zand 14-15, Bredevoort

    Eigenaren

    Kadaster 1832

    Bredevoort B7
    Albert Jansen
    koopman te Bredevoort
    1300 m² tuin

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 38

    Albert Jansen (Steenderen, 09-08-1787), landbouwer
    Anna Christina Jansen (Gendringen, 30-11-1770)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 71

    Anton Jansen (Stadlohn/D, 09-03-1799), landbouwer
    Maria Catharina Vogedes (Bredevoort, 09-12-1803)

    Anton vertrekt Op 10 mei 1847 naar Amerika.

    Volgende bewoners:

    Hendrikus Georg Sieverding (Bocholt/D, 29-09-1799), spinner
    Johanna Lourink (Bocholt/D, 20-04-1804)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 71

    Hendrikus Georg Sieverding (Bocholt/D, 29-09-1799), spinner
    Johanna Lourink (Bocholt/D, 20-04-1804)

    Volgende (hoofd)bewoner:

    Antonij Ubbink (Bredevoort, 05-04-1824), timmerman

    Bredevoort 69a

    Hendrikus Wensink (Wisch, 20-03-1825), fabriekwerker
    Grada Dina Ubbink (Bredevoort, 01-02-1835)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 71

    Antonij Ubbink (Bredevoort, 05-04-1824), timmerman

    Bredevoort 69a

    Hendrikus Wensink (Wisch, 20-03-1825), fabriekwerker
    Grada Dina Ubbink (Bredevoort, 01-02-1835)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 76

    Antonij Ubbink (Bredevoort, 05-04-1824), houtkooper

    Bredevoort 75

    Hendrikus Wensink (Wisch, 20-03-1825), fabriekwerker
    Grada Dina Ubbink (Bredevoort, 01-02-1835)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 93

    Antonij Ubbink (Bredevoort, 05-04-1824), aannemer

    Bredevoort 92

    Hendrikus Wensink (Wisch, 20-03-1825), fabriekant, wever
    Grada Dina Ubbink (Bredevoort, 01-02-1835)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 80

    Antonij Ubbink (Bredevoort, 05-04-1824), aannemer / houtkooper

    Volgende (hoofd)bewoners, broer en schoonzuster:

    Gerrit Hendrik Ubbink (Bredevoort, 17-02-1842), landbouwer
    Janna Harbers (Corle, 02-07-1842)

    Bredevoort 79

    Hendrikus Wensink (Wisch, 20-03-1825), wever
    Grada Dina Ubbink (Bredevoort, 01-02-1835)

    Volgende bewoners:

    Jan Hendrik Mölders (Bredevoort, 19-09-1826), landbouwer
    Aleida Veldkamp (Barlo, 27-10-1832)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 78

    Gerrit Hendrik Ubbink (Bredevoort, 17-02-1842), landbouwer

    Bredevoort 77

    Jan Hendrik Mölders (Bredevoort, 19-09-1826), landbouwer
    Aleida Veldkamp (Barlo, 27-10-1832)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Johannes Antonius Mölders (Bredevoort, 15-06-1865), metselaar
    Anna Christina Frenken (Bredevoort, 28-08-1867)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 78

    Gerrit Hendrik Ubbink (Bredevoort, 17-02-1842), landbouwer

    Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

    Bredevoort 78 > 54

    Bernardus Wilhelmus Elschot (Lichtenvoorde, 17-04-1881), metselaar, houtbewerker
    Berendina Ubbink (Bredevoort, 13-06-1883)

    Bredevoort 77 > 53

    Gerrit Wevers (Dale, 01-04-1887), fabrieksarbeider, klompenmaker
    Johanna Geertruida Vonhof (Bredevoort, 20-11-1890)

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Bredevoort 54

    Bredevoort 53

    Derk Jan Lammers (De Heurne, 14-06-1894)
    Aleida Catharina Meinen (Aalten, 25-09-1897)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 54 > ’t Zand 8

    W.J. Wensink

    Bredevoort 53 > ’t Zand 7

    D.J. Lammers

    Adresboek 1967

    ’t Zand 14

    Geen bewoners vermeld.

    ’t Zand 15

    Mevr. A.C. L.ammers-Meinen
    J.H.J. Oostendorp
    E. Fles
    Mej. D.J. Fles

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-694/716
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1885
    MonumentGemeentelijk
    monument
  • ’t Zand 21

    ’t Zand 21

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B218Gerrit Hendrik Ubbink, timmerman270 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 41

    Gerrit Hendrik Ubbing (Kruiskapel, 25-03-1769), timmerman
    Catharina Jansen (Wehl, 12-02-1772)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 74

    Gerrit Hendrik Ubbing (Kruiskapel, 25-03-1769), timmerman
    Catharina Jansen (Wehl, 12-02-1772)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Tobias Ubbink (Bredevoort, 29-02-1808), timmerman
    Catharina Bolwiendel (Drempt, 12-06-1807)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 74

    Tobias Ubbink (Bredevoort, 29-02-1808), wever
    Catharina Bolwiendel (Drempt, 12-06-1807)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 74

    Catharina Bolwiendel (Drempt, 12-06-1807)

    Volgende bewoners:

    Gerhardus Albertus Ubbink (Bredevoort, 25-09-1840), timmerman
    Anna Thesseling (Zwillbrock/D, 08-07-1828)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 80

    Bernardus Hendrikus Ubbink (Bredevoort, 30-03-1839), timmerman
    Johanna Jacoba Revehorst (Meddo, 25-07-1833)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 97

    Bernardus Hendrikus Ubbink (Bredevoort, 30-03-1839), timmerman
    Johanna Jacoba Revehorst (Meddo, 25-07-1833)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 83

    Bernardus Hendrikus Ubbink (Bredevoort, 30-03-1839), timmerman
    Johanna Jacoba Revehorst (Meddo, 25-07-1833)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 81 > 82

    Bernardus Hendrikus Ubbink (Bredevoort, 30-03-1839), timmerman
    Johanna Jacoba Revehorst (Meddo, 25-07-1833)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 82

    Bernardus Hendrikus Ubbink (Bredevoort, 30-03-1839), timmerman
    Johanna Jacoba Revehorst (Meddo, 25-07-1833)

    Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

    Johannes Josephus Betting (Bredevoort, 15-05-1871), fabr.arb.
    Grada Hendrika Ubbink (Bredevoort, 20-03-1874)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 58 > ’t Zand 13

    J.J. Betting

    Adresboek 1967

    ’t Zand 21

    J.A. Temming

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1172
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1915
    Monumentonbekend
  • ’t Zand 20

    ’t Zand 20

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B219
    B220
    Hendrik Kolste, wever200 m² huis en erf
    24 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 40

    Hendrik te Kolste (Bredevoort, 07-03-1778), wever
    Aaltjen ten Pas alias Voordes (Winterswijk, 24-02-1778)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 73

    Hendrik te Kolste (Bredevoort, 07-03-1778), wever
    Aaltjen ten Pas (Winterswijk, 24-02-1778)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Christiaan te Kolste (Bredevoort, 04-02-1812)
    Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 73

    Christiaan te Kolste (Bredevoort, 04-02-1812), wever
    Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 73

    Christiaan te Kolste (Bredevoort, 04-02-1812), wever
    Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 79

    Christiaan Colste (Bredevoort, 04-02-1812), zager
    Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Hendrikus Colste (Bredevoort, 24-11-1841), wever
    Petronella Berendina ter Haar (Aalten, 04-12-1837)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 96

    Hendrikus Colste (Bredevoort, 24-11-1841), wever
    Petronella Berendina ter Haar (Aalten, 04-12-1837)

    Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

    Bernardus Piek (Bredevoort, 03-08-1837), arbeider
    Petronella Berendina ter Haar (Aalten, 04-12-1837)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 82

    Bernardus Piek (Bredevoort, 03-08-1837), arbeider
    Petronella Berendina ter Haar (Aalten, 04-12-1837)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 80 > 81

    Bernardus Piek (Bredevoort, 03-08-1837), arbeider
    Petronella Berendina ter Haar (Aalten, 04-12-1837)

    Volgende bewoners:

    Herman Grijsen (Bredevoort, 06-12-1880), poelier
    Aleida Johanna Blits (Haart, 21-01-1882)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 81 > 57

    Herman Grijsen (Bredevoort, 06-12-1880), poelier
    Aleida Johanna Blits (Haart, 21-01-1882)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 57 > ’t Zand 12

    H. Grijsen

    Adresboek 1967

    ’t Zand 20

    Mevr. A.J. Grijsen-Blits
    H.T. Grijsen

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-527
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1930
    Monumentnee
  • ’t Zand 11

    ’t Zand 11

    Bredevoort

    Eigenaren

    Kadaster 1832

    Bredevoort B9
    Jan Derk Vreman
    metselaar te Bredevoort
    560 m² tuin

    Bredevoort B27
    Jan Derk Vreman
    metselaar te Bredevoort
    200 m² huis en erf

    In 1832 stond er een huis waar nu de tuin is van het huidige adres ’t Zand 11, en waar toen de tuin was, staat nu het huis.

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 131

    Jan Derk Vreman (Bredevoort, 20-03-1763), metselaar
    Geesken Frederiks (Aalten, 05-02-1762)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 69

    Jan Derk Vreman (Bredevoort, 20-03-1763), metselaar

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Antonij Vreman (Bredevoort, 27-02-1802), onderwijzer der jeugd
    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810)

    Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

    Derk Jan Wesselink (21-02-1811), klompmaker
    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810)

    Volgende bewoners, weduwe en 3e echtgenoot:

    Jan Berend Wesselink (Barlo, 21-10-1821), landbouwer
    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 69

    Jan Barend Wesselink (Barlo, 21-10-1821), landbouwer
    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 69

    Jan Barend Wesselink (Barlo, 21-10-1821), landbouwer
    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 72

    Hanna Schoppers (Aalten, 25-11-1810), landbouwster

    Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

    Hendrik Jan Piek (Vragender, 25-08-1837), arbeider
    Dora Johanna Wesselink (Bredevoort, 09-12-1852)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 89

    Hendrik Jan Piek (Vragender, 25-08-1837), landbouwer
    Dora Johanna Wesselink (Bredevoort, 09-12-1852)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 76

    Hendrik Jan Piek (Vragender, 25-08-1837)
    Dora Johanna Wesselink (Bredevoort, 09-12-1852)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 74

    Dora Johanna Wesselink (Bredevoort, 09-12-1852)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Jan Willem Piek (Bredevoort, 09-12-1873)
    Johanna Willemina Heijink (Bredevoort, 18-10-1876)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 74 > 50

    Jan Willem Piek (Bredevoort, 09-12-1873), kleermaker
    Johanna Willemina Heijink (Bredevoort, 18-10-1876)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 50 > ’t Zand 5

    Wed. Piek

    Adresboek 1967

    ’t Zand 11

    A.P. Scholten

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1563
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1905
    MonumentGemeentelijk
    monument
  • ’t Zand 18

    ’t Zand 18

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B-222Berend Hendrik Ubbink, timmerman460 m² tuin
    1859B-293Berend Hendrik Ubbink, timmerman120 m² schuur en erf
    1901B-293Johannes Antonius te Walvaart, landbouwer120 m² huis en erf
    (dj. 1902: verkoop)
    1902B-293Johanna Christina Theodora van Eijck120 m² huis, werkplaats, erf
    (dj. 1916: verkoop)
    1916B-293Theodora Catharina Christina Maria Sevink120 m² huis, werkplaats, erf
    (dj. 1922: verkoop)
    1922B-293Antonius Johannes Ubbink120 m² huis, werkplaats, erf
    <1967B-855Antonius Hendrikus Wensink, fabrieksarbeider305 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 78/1 > 79

    Antonius Johannes Ubbink (Bredevoort, 09-11-1865), timmerman
    Helena Frenken (Bredevoort, 27-02-1874)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 79 > 55

    Antonius Johannes Ubbink (Bredevoort, 09-11-1865), timmerman
    Helena Frenken (Bredevoort, 27-02-1874)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 55 > ’t Zand 10

    J.H. Ubbink

    Adresboek 1967

    ’t Zand 18

    A.H. Wensink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1484
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaarca. 1859
    MonumentGemeentelijk
    Monument
  • ’t Zand?

    ’t Zand?

    Bredevoort

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 74

    Bernardus Piek (Bredevoort, 03-08-1837), arbeider
    Janna Hakstege (Aalten, 12-09-1827)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 91

    Bernardus Piek (Bredevoort, 03-08-1837), daglooner
    Janna Hakstege (Aalten, 12-09-1827)

    Volgende bewoners:

    Johannes Bernardus Top (Bredevoort, 12-11-1851), metselaar
    Johanna Maria Welink (Eibergen, 14-12-1856)

    Volgende bewoners:

    Hendrik Hoitink (Aalten, 08-08-1861), fabriekarbeider
    Johanna Piek (Bredevoort, 24-06-1861)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 78

    Hendrik Hoitink (Aalten, 08-08-1861), fabriekarbeider
    Johanna Piek (Bredevoort, 24-06-1861)

    Volgende bewoners:

    Jan Willem Blekkink (21-04-1862), metselaar, zakkenplakker
    Tonia Gesiena Oonk (05-09-1869)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 76

    Gerrit Hendrik Piek (Bredevoort, 11-02-1876), fabr.arb.
    Hendrika Johanna Gijsbers (Bredevoort, 19-03-1880)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 76 > 52

    Gerrit Hendrik Piek (Bredevoort, 11-02-1876), fabr.arb.
    (1) Hendrika Johanna Gijsbers (Bredevoort, 19-03-1880)
    (2) Grada Berendina Goorhuis (Dale, 28-08-1879)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 52 > ’t Zand 6

    G.H. Piek

    Adresboek 1967

    Adres in 1967 vooralsnog onbekend.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1870
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar2013
    Monumentnee
  • ’t Zand 10

    ’t Zand 10

    Bredevoort

    Bewoners

    Adresboek 1934

    Bredevoort ? > ’t Zand ?

    Adresboek 1967

    ’t Zand 10

    L.H. Wensink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-1489
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1950
    Monumentnee

    Bronnen

  • ’t Zand 3

    ’t Zand 3

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B-65Harmen Gabriel, landbouwer45 m² huis en erf
    1862B-322Harmen Gabriel, landbouwer52 m² huis en erf
    1946B-882Johannes Bernardus Augustinus Rots, landbouwer155 m² 2 huizen en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 53a

    Gradus Arnoldus ten Bruin (Aalten, 20-12-1848), koopman
    Elisabeth Just (Rhede/D, 26-07-1850)

    Volgende (hoofd)bewoner, zoon:

    Adolph Gerhardus ten Bruin (Aalten, 18-03-1871), koopman in manufacturen

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 51 > 52

    Adolph Gerhardus ten Bruin (Aalten, 18-03-1871), koopman

    Volgende (hoofd)bewoner, ouders:

    Gradus Arnoldus ten Bruin (Aalten, 20-12-1848), koopman
    Elisabeth Just (Rhede/D, 26-07-1850)

    Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

    Engelbertus Stevens (Rheden, 05-01-1873), metselaar / knecht bij Verlee, Bocholt
    Maria Agnes ten Bruin (Aalten, 14-11-1877)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 52 > 28a

    Engelbertus Stevens (Rheden, 05-01-1873), metselaar

    Adresboek 1934

    Bredevoort 28 > ’t Zand 3

    Onbewoond

    Bredevoort 28a > ’t Zand 3a

    Eng. Stevens

    Adresboek 1967

    ’t Zand 3

    J.M. Rots
    Mej. Th.B. Rots

    ’t Zand 3a

    J.B.W.G. Rots

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1983
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1750
    MonumentGemeentelijk
    monument
  • ’t Zand 2

    ’t Zand 2

    Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B-66Johannes Christiaan Bekking, landbouwer250 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 46

    Willem te Pas (Rhede/D, 03-02-1793), klompenmaker
    Aaltjen Schilderink (Lichtenvoorde, 15-03-1795)

    Volgende bewoners:

    Jan Willem Baaten (Bredevoort, 10-11-1800), grofsmit
    Johanna Gesink (Varsseveld, 30-06-1809)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 46

    Jan Willem Baten (Bredevoort, 10-11-1800), grofsmid
    Johanna Gesink (Varsseveld, 30-06-1809)

    Volgende bewoners, weduwe en echtgenoot:

    Arend Jan Kappers (Bredevoort, 07-08-1813), timmerman
    Johanna Gesink (Varsseveld, 30-06-1809)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 46

    Arend Jan Kappers (Bredevoort, 07-08-1813), timmerman
    Johanna Gesink (Varsseveld, 30-06-1809)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 48

    Arend Jan Kappers (Bredevoort, 07-08-1813), timmerman
    Johanna Gesink (Varsseveld, 30-06-1809)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 62

    Cornelis Kappers (Lage Vuursche, 31-03-1841), koperslager
    Mina Baten (Bredevoort, 11-04-1846)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 53

    Cornelis Kappers (Lage Vuursche, 31-03-1841), koperslager
    Mina Baten (Bredevoort, 11-04-1846)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 50 > 51

    Cornelis Kappers (Lage Vuursche, 31-03-1841), koperslager, winkelier

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 51 > 27

    Cornelis Kappers (Lage Vuursche, 31-03-1841), winkelier

    Volgende (hoofd)bewoner, dochter:

    Mina Johanna Kappers (Bredevoort, 27-12-1878), winkelierster

    Adresboek 1934

    Bredevoort 27 > ’t Zand 2

    Gez. Kappers

    Adresboek 1967

    ’t Zand 2

    M.G.J. Ubbink
    G.J. Ubbink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1619
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1744
    MonumentRijksmonument
  • NH pastorie

    NH pastorie

    ’t Zand 24-26, Bredevoort

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B-227de Gereformeerde Pastorij van Bredevoort300 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Bredevoort 60

    Willem Lodewijk Entink (Bredevoort, 20-05-1770), predikant

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 92

    Willem Lodewijk Entink (Bredevoort, 20-05-1770), em. predikant

    Volgende bewoners:

    Daniel Matthijs Paré (Scherpenzeel, 12-12-1809), predikant
    (1) Margaretha Johanna Kloppenburg (Rotterdam, 17-10-1809)
    (2) Gerarda Johanna Broekman (Arnhem, 30-07-1818)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 92

    Daniel Matthijs Paré (Scherpenzeel, 12-12-1809), predikant
    Gerarda Johanna Broekman (Arnhem, 30-07-1818)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 92

    Daniel Matthijs Paré (Scherpenzeel, 12-12-1809), predikant
    Gerarda Johanna Broekman (Arnhem, 30-07-1818)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 98

    Daniel Matthijs Paré (Scherpenzeel, 12-12-1809), predikant
    Gerarda Johanna Broekman (Arnhem, 30-07-1818)

    Volgende bewoners:

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 116

    Leonard Johannes van Rhijn (Loosdrecht, 03-06-1853), predikant
    Clara Rebecca van Oordt (Rotterdam, 26-01-1854)

    Volgende (hoofd)bewoner:

    Johannes Koster (Amsterdam, 20-12-1809), em. predikant

    Volgende bewoners:

    Pieter Coenraad Koster (Garderen, 06-06-1857), predikant
    Anna Barbara Mathilde Roodhuijzen (Ede, 29-05-1862)

    Volgende bewoners:

    Victor Roos (Antwerpen, 07-11-1852), predikant
    Jetske van Dijk (Franeker, 04-02-1859)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 98

    Victor Roos (Antwerpen, 07-11-1852), predikant
    Jetske van Dijk (Franeker, 04-02-1859)

    Volgende bewoners:

    Ludolf Willem Bakhuizen van den Brink (Den Haag, 22-03-1862), predikant
    Egbertha Margaretha Hillegonda Johanna Groes (Bellingwolde, 10-03-1870)

    Volgende bewoners:

    Adriaan Johannes Wartena (Doesburg, 11-04-1872), predikant
    Maria ten Bosch (Ter Aar, 16-04-1876)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 94 > 97

    Adriaan Johannes Wartena (Doesburg, 11-04-1872), predikant
    Maria ten Bosch (Ter Aar, 16-04-1876)

    Volgende bewoners:

    Johan Henri Ledeboer (Loenen/U, 17-05-1872), predikant
    Cornelia Johanna Dühne (Nieuw Helvoet, 03-02-1875)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 97

    Johan Henri Ledeboer (Loenen/U, 17-05-1872), predikant
    Cornelia Johanna Dühne (Nieuw Helvoet, 03-02-1875)

    Volgende bewoners:

    Bredevoort 97 > 78

    Theodoor Christiaan Frederikse (Almen, 12-03-1870), predikant
    Barbertje Johanna Schreuder (Texel, 15-02-1879)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 78 > ’t Zand 16

    Ned. Herv. Pastorie

    Adresboek 1967

    ’t Zand 24

    Kindertehuis Ned. Herv. Diaconie
    J.G. Pijfers

    ’t Zand 26

    Ds. R. Boerma

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.B-1609
    FunctiePastorie
    Bouwjaar1914
    Slooponbekend
  • CVO School Op ’t Zand

    CVO School Op ’t Zand

    ’t Zand 25, Bredevoort (verdwenen/herbestemd)

    Beschrijving

    De School voor Christelijk Volksonderwijs (CVO-school), ook wel bekend als Ned. Herv. School, stond op de plek van het voormalige kasteel Bredevoort. De school deed dienst van 1884 tot 1954.

    Aanvankelijk was het een openbare lagere school, maar in 1924 stelde de gemeente Aalten twee lokalen beschikbaar ten behoeven van het NH onderwijs. Door toenemende leerlingaantallen werd in 1929 besloten tot de bouw van een nieuwe openbare school aan de Schoolstraat, waarna de school op ’t Zand zelfstandig verder ging als NH school.

    Na de Tweede Wereldoorlog raakte het pand bouwvallig. De oude school werd gesloopt om plaats te maken voor de lagere school Op ’t Zand. De nieuwe school met zes lokalen kwam tot stand onder architectuur van de heer Siemons. In 1954 volgde de heer Droppers de heer van Velden op als schoolhoofd, die op zijn beurt in 1972 door dhr. P. van Beelen werd opgevolgd.

    Sinds 2015 is hier de Stadsbrouwerij De Borghman gevestigd.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832B11Gemeente Bredevoort132 m² school

    Adresgeschiedenis

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 73

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 90

    School

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 77

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 75

    Adresboek 1934

    Bredevoort 51 > ’t Zand 1

    School

    Adresboek 1967

    ’t Zand 25

    N.H. School

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-1985
    FunctieBasisschool
    Bouwjaar1884
    Sloopca. 1950
  • Sint Bernardus

    Sint Bernardus

    ’t Zand 23, Bredevoort

    Beschrijving

    Huize Sint Bernardus is een voormalig woonhuis, sanatorium en rusthuis aan ’t Zand, het centrale plein in Bredevoort. Het markante pand heeft een rijke historie met verschillende bewoners.

    Het pand werd in opdracht van Jan Satink, luitenant-kolonel in het Staatse leger van het Regiment Nationalen, gebouwd op het terrein waar de de voorburcht van het kasteel Bredevoort ooit heeft gestaan. Door vererving kwam het pand in 1800 in bezit van de familie Roelvink; Arnoldus Florentinus Roelvink was vanaf 1813 Burgemeester van Bredevoort.

    In 1897 kwam het pand vervolgens in eigendom van pastoor Bernardus Mulders, die er een ziekenhuis wilde stichten. Onder beheer van de Zusters Franciscanessen van Thuine werd het ‘R.K. Sanatorium St. Bernardus Gesticht’ opgericht. Vanaf 1933 werd het gebouw in gebruik genomen als bejaardentehuis, waarna in 1938 de zusters van Thuine werden opgevolgd door de zusters van St. Jozef uit Amersfoort.

    De laaste zusters van St. Jozef verlieten Bredevoort in 1985 definitief. In 1988 werd Huize Sint Bernardus gerenoveerd en uitgebreid door stichting verzorgingstehuis St. Bernardus, die het pand ook als bejaardentehuis in gebruik had. Het bejaardentehuis werd in 2008 verplaatst naar een nieuwe locatie elders in Bredevoort.

    Sinds 2020 is het pand in gebruik als boutique hotel & brasserie de Heerlyckheid.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.B-1963
    FunctieWoonhuis,
    Sanatorium,
    Rusthuis
    Speciaalzaak
    Bouwjaar1764
    MonumentGemeentelijk
    monument

    Lighallen

    Rijksmonument

    Omschrijving: “De twee lighallen hebben drie houten wanden bestaande uit verticale en een lessenaarsdak. De achterzijde is op de Grote Gracht gericht en is een gesloten wand. De lessenaarsdaken zijn bedekt met recente golfplaten. Beide hallen zijn voorzien van een tegelvloer, bestaande uit zwarte en beige tegels in een willekeurig patroon. De tegels hebben een geometrisch motief. Aan de voorzijde is een decoratief gesneden daklijst aangebracht. De westelijke hal heeft een eenvoudig golfmotief, de oostelijke hal een sierlijk gesneden lijst. Het golfmotief lijkt het meest origineel te zijn.”

    Waardering: “Als voorbeelden van een bouwtype dat door haar kwetsbaarheid in materiaalgebruik en door het verdwijnen van de functie (sanatorium) weinig meer voorkomt en daardoor hoge zeldzaamheidswaarde heeft gekregen, zijn de objecten van architectuur-historische betekenis. Het complex is van stedenbouwkundige waarde vanwege de situering van de hallen op een van de bolwerken van Bredevoort. Het complex is van cultuur-historische waarde als herinnering aan de ontwikkeling van de gezondheidszorg op het gebied van de TBC aan het eind van de 19e eeuw.”

    Eigenaren

    Kadaster 1832

    Bredevoort B209
    Arnoldus Florentinus Roelvink
    burgemeester van Aalten en Bredevoort te Bredevoort
    550 m² huis en erf

    Bredevoort B208
    Arnoldus Florentinus Roelvink
    burgemeester van Aalten en Bredevoort te Bredevoort
    220 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1850

    Bredevoort 45

    Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
    Elzabé Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 46

    Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Bredevoort 77

    Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
    Elzabé Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 78

    Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Bredevoort 77

    Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
    Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 78

    Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Bredevoort 77

    Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 78

    ?

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Bredevoort 84

    Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 85

    Leonard Roelvink (Bredevoort, 30-04-1833), burgemeester
    Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Bredevoort 101

    Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)

    Bredevoort 102

    Leonard Roelvink (Bredevoort, 30-04-1833), burgemeester
    Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Bredevoort 85a

    Heinrich Nuijken (Gahlen/D, 11-09-1833)
    Anna Velthacke (Vreden/D, 16-05-1834)

    Bredevoort 85

    Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)

    Volgende bewoners:

    Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
    Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Bredevoort 83a

    Heinrich Nuijken (Gahlen/D, 11-09-1833)
    Anna Velthacke (Vreden/D, 16-05-1834)

    Volgende bewoners:

    Catharina Niemeijer (Salzbergen/D, 28-11-1856)

    Nu volgt een lange lijst van ziekenzusters en onderwijzeressen.

    Vervolg bewonerslijst:

    Bredevoort 83a > 084

    Nog meer (o.a.) pleegzusters, onderwijzeressen, liefdezusters, maar ook verpleegden.

    Bredevoort 83 > 85

    Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
    Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Bredevoort 84 > 60

    ?

    Bredevoort 85 > 61

    Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
    Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)

    Adresboek 1934

    Bredevoort 60 > ’t Zand 15

    St. Bernardus gesticht

    Adresboek 1967

    ’t Zand 23

    St. Bernardus Gesticht

  • Kasteel Bredevoort

    Kasteel Bredevoort

    ’t Zand, Bredevoort (verdwenen)

    Kasteel Bredevoort was een burcht in het hart van het gelijknamige stadje en voormalige heerlijkheid Bredevoort in het Graafschap Zutphen van het Hertogdom Gelre. Het behoorde tot de belangrijkste kastelen van Gelderland. In de 13e en 14e eeuw speelde kasteel Bredevoort een belangrijke rol in de strijd tussen Gelre en Munsterland.

    Geschiedenis

    Het kasteel werd in 1188 voor het eerst genoemd op een lijst van goederen van het bisdom Keulen als “Castrum Breidervort“. Het kasteel is in die tijd een omstreden plek. Het heeft dan ook meerdere eigenaren, waardoor een eeuwenlange strijd volgt om het kasteel. In 1238 komt het kasteel als gemeenschappelijke erfenis in handen van Ludolf van Steinfurt en Herman van Lohn. Het kasteel zal versterkt worden waarbij ze gezamenlijk de kosten dragen. In 1278 wordt de burcht tijdens een wraakactie verwoest door Graaf Everhard I van der Mark. Daarna bleef het kasteel 23 jaar als ruïne bestaan. In een verkoopacte uit 1284 wordt gesproken van “area castri Bredevort”.

    Na een jarenlange strijd om Bredevoort tussen Münster en Gelre komt het kasteel uiteindelijk in 1301 opnieuw in handen van graaf Herman van Loon II. In dat jaar verplichten de bisschoppen van Münster en Keulen zich om Herman van Lohn te helpen bij het herstel van de burcht. In de roerige tijden daarna gaat de burcht regelmatig over in Münsterse of Gelderse handen via strijd of door verkoop. De bisschoppen van Münster en Keulen moesten gezamenlijk de wederopbouw van kasteel Bredevoort betalen.

    Na eeuwen van strijd om het kasteel gaf de bisschop van Münster de strijd op, en wilde vredesonderhandelingen. Na jarenlang onderhandelen werd uiteindelijk op 28 juni 1326 de vrede getekend met het Verdrag van Wesel. Dit belangrijke verdrag werd ook ondertekend door de steden Zutphen, Groenlo, Emmerik en Arnhem. Hierdoor kwam Reinoud II van Gelre in pandbezit van de gerechten in Winterswijk, Aalten en Dinxperlo en het graafschap Bredevoort. Hierdoor komt het gebied definitief bij Gelderland.

    Plattegrond

    In 1562 liet de pandheer van Bredevoort, Diederik van Bronckhorst-Batenburg, heer van Anholt, een plattegrond maken van het kasteel te Bredevoort. Op deze plattegrond werden ook de functies en bouwkundige staat van de verschillende onderdelen beschreven. De maten werden genoteerd in Rijnlandse voeten. Een Rijnlandse voet is ruim 31 cm lang. Het kasteel was een rechthoek die 42 m lang en 36 m breed was. De muren waren ongeveer 65 cm dik. Om het kasteel liep een wal van zand. Op de hoeken waren rondelen. De wal was ongeveer 2 m breed.

    Verklaringen van de beschrijvingen op de plattegrond (vertaald uit oud schrift):

    1. Dit gewelf zal instorten, als het niet snel gerepareerd wordt.
    2. Hier is de trap om naar de ridderzaal te gaan.
    3. Deze muur is bouwvallig. De staande balken zijn onderaan verrot. Dit is een grote zaal: 47 voet lang en 23 voet breed, van binnen gemeten. Eronder is een kelder. De vloer bestaat uit balken en planken en is met estrikken (vloertegels) dichtgelegd. Boven de zaal is maar één zolder.
    4. Dit is een trap om in de grote zaal te komen.
    5. Dit is de keuken, 21 voet lang en 23 voet breed. Eronder is een kelder die net zo groot is als de kelder onder de grote zaal.
    6. Deze schuur is door drost Isendoorn gemaakt. De muren zijn tussen balken gemetseld.
    7. Dit is de wal die rondom het kasteel loopt.
    8. Dit is een erg vervallen schuurtje, net een varkenshok.
    9. De gevangentoren. Hij is 38 voet in het vierkant (van buiten gemeten). De muren zijn 8½ voet dik. [Deze toren is later waarschijnlijk als kruittoren in gebruik geweest, red.]
    10. Hier zijn twee rondelen.
    11. De kamer van de drost (Maarschalcksekamer) boven de poort. [De naam ‘Maarschalckse kamer’ stamt uit de periode 1534-1555 toen maarschalk Maarten van Rossum drost van Bredevoort was, red.]
    12. Dit is de kapel.
    13. Van hieruit stookt men de haard van de ridderzaal.
    14. Dit is de ridderzaal. Het vertrek is 36 voet lang en 19 voet breed. Hieronder bevinden zich de kamers van de burggraaf (slotvoogd) en van de rentmeester. Ook de ingang van de poort ligt hieronder.
    15. Deze muur is goed, voorzover hij boven de wal te zien is.
    16. Deze muur is gemetseld tussen houten balken en heeft een dikte van een halve steen. [De gebruikte stenen waren kloostermoppen van ca. 14 cm breedte, red.]
    17. Een vervallen wenteltrap.
    18. Nog een kamer. Hieronder is een wasruimte. Omdat de wal tegen de wasruimte ligt, is de muur verrot. De stenen zitten los.
    19. Deze muur is grotendeels tussen houten balken opgemetseld en is erg bouwwalling.
    20. Hierin staan de graanmolen en de bakovens. Boven is de kamer van de knecht, met twee zolders en een schoorsteen.
    21. Hier slaapt de drost. Het vertrek is 28 voet lang en 23 voet breed. Daaronder is een vleeskelder.
    22. Deze kamer is in tweeën gedeeld. De vloer is van hout. Ook hieronder ligt de vleeskelder.
    23. Deze kamer boven wordt de salon (pronkkamer, wapenkamer) genoemd. Eronder is de harnaskamer.
    24. Hier raakt de wal de muur, zodat de muur vocht doorlaat en gebreken vertoont. De muur is heel dik en als men het water zou kunnen tegenhouden, zal dat wel enige verbetering geven.
    25. Deze twee kamers en ook de korenzolder liggen boven het bakhuis en brouwhuis.
    26. Deze tekening is in Arnhem gemaakt, nadat alles zo goed mogelijk gemeten is. De tekening klopt aardig. Maar soms is het in het echt iets groter dan hier getekend staat, bijvoorbeeld de kapel, de wenteltrap op de binnenplaats en de gevangentoren.

    Uiterlijk aanzien

    Er is niet veel bekend over hoe kasteel Bredevoort er precies heeft uitgezien. Er bestaan wel tekeningen van het kasteel, maar deze zijn deels gebaseerd op aannames en fantasie.

    Het kasteel was gebouwd op een zandrug van ca. 42 x 26 meter groot en daarmee één van de grotere kastelen van Nederland. Op oude kaarten blijkt de hoofdburcht een typische concentrische burcht te zijn, voorzien van dubbele grachten met daarin een dikke ringmuur. Een voorburcht met zware hoektorens, een rechthoekig burchtmuur voorzien met vier hoektorens waarvan drie torens verlaagd werden tot rondelen.

    Kasteel en stad waren gescheiden door een dubbele gracht. Via een brug had men vanuit de stad toegang tot het kasteel. Met moest daarvoor twee poorten passeren, waarvan de tweede poort voorzien was van een barbacane, ten slotte nog een poortgebouw in de ringmuur voordat men op de binnenhof was. Binnen de burcht stonden verschillende gebouwen rondom een ruime binnenhof. Deze afbeeldingen wijzigden in de loop der tijden, en het uiterlijk en aanzien zal door de eeuwen heen vaak gewijzigd zijn geweest door strijd, oorlog, een stadsbrand, en andere oorzaken.

    3D-reconstructie van kasteel Bredevoort, gebaseerd op een tekening door Jacobus Craandijk uit 1882.

    Verwoest

    Het kasteel raakte zwaar beschadigd door de Kruittorenramp in 1646. Daarna domineerde het kasteel als ruïne ruim 150 jaar het stadsbeeld tot omstreeks het einde van de 18e eeuw. Uit 1791 is de laatst bekende melding van een zichtbare ruïne, overgeleverd in Bredevoortse kerkeraadsnotulen toen Willem V de restanten bezichtigde tijdens zijn bezoek aan Bredevoort. Het hoofdgebouw (zonder voorburcht, rondelen en ringmuur) had een omvang van ongeveer 42 x 36 meter. Daarmee was het één van de grotere kastelen van Nederland.

    Restanten

    Tegenwoordig liggen de restanten van het kasteel in de vorm van fundamenten, gewelven, tunnels en puin van dit kasteel onder en rondom plein ’t Zand en de Hozenstraat in het hart van de stad. In het voorjaar van 2009 werd tijdens archeologisch onderzoek rondom de voormalige school op ’t Zand een deel van de fundamenten blootgelegd. Er zijn muurresten aangetroffen van 2,5 tot 4 meter dik. Op plein ’t Zand zijn fundamenten gevonden van de barbacane. De contouren van dit poortgebouw zijn met messing gekleurde banden in de bestrating zichtbaar gemaakt.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Bronnen