Categorie: Aalten

  • Rusthuis Avondvrede

    Rusthuis Avondvrede

    Hogestraat 84, Aalten

    Beschrijving

    Rusthuis Avondvrede aan de Hogestraat werd in oktober 1885 geopend als ‘Oude Mannen- en Vrouwenhuis’ van de hervormde gemeente in Aalten. Het tehuis was oorspronkelijk deels ingericht als boerderij, waar de bewoners, voor zover daartoe in staat, op de bijbehorende landerijen moesten werken voor de kost. In 1935 verbouwde en moderniseerde men het pand tot het bejaardentehuis ‘Avond-vrede’.

    Tot 1904 beheerde de hervormde gemeente ook nog een Gasthuis/Armenhuis aan de toenmalige Gasthuisstraat, tegenwoordig Haartsestraat. De oudjes daar op dat moment nog woonden verhuisden naar het Rusthuis aan de Hogestraat.

    Ziekenhuis

    Kort na 1908 waren er in Aalten plannen voor een ziekenhuis. Dit wilde men onderbrengen in het rusthuis aan de Hogestraat. Het was een initiatief van de Nederlands Hervormde vereniging voor ziekenverpleging die in 1904 was opgericht. Een door deze vereniging aangestelde verpleegster woonde in het rusthuis. “De zaal thans in gebruik door de naaivereniging zal tot ziekenzaal ingericht worden, terwijl de aangrenzende vertrekken tot verdere daarvoor bestemde doeleinden zullen worden gebruikt“, zo meldde de plaatselijke pers.

    De bedoeling was “om het personeel van de ziekenverpleging met één te vermeerderen“. Uit het reglement lezen we dat het ziekenhuis is bestemd “voor lijders aan niet besmettelijke ziekten. In de regel worden slechts opgenomen zij, die lijdende zijn aan snelverloopende acute ziekten. De kosten van de verpleging bedragen f 0,80 tot f 1,50 per dag, ter beoordeling van het comité“.

    Het ziekenhuis werd in de loop van 1909 geopend. In het eerste jaar werden er twaalf patiënten opgenomen, waarvan er vier overleden, samen 166 verpleegdagen. In 1910 waren er acht patiënten met 222 verpleegdagen, in 1911 zeven patiënten met 343 verpleegdagen. Het aantal patiënten nam in de volgende jaren af en het aantal verpleegdagen werd aanzienlijk minder. In 1912 slechts 59 verpleegdagen. Het jaar 1915 telde nog 134 verpleegdagen en 1916 slechts 35 met twee patiënten. Van de tijd daarna ontbreken de gegevens.

    Tweede Wereldoorlog

    Begin jaren dertig waren er weer plannen om een ziekenhuis in het rusthuis onder te brengen. De crisistijd maakte de plannenmakers voorzichtig. Later overwoog men om het magazijn, de wacht- en hoogtezonkamer uit het Rusthuis te verwijderen. De Vereniging zou dan zorgen voor een apart gebouw op het terrein voor deze doeleinden. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog deed het rusthuis, dat inmiddels de naam ‘Avondvrede’ had gekregen, een tijdlang dienst als noodziekenhuis.

    De hervormde gemeenten te Aalten, Bredevoort en Lichtenvoorde richtten in 1967 gezamenlijk de Hervormde stichting Bejaardencentrum Aalten op. Deze stichting werd naderhand omgedoopt tot stichting Bejaardencentrum ’t Hoge Veld. De laatste bewoners van Rusthuis Avondvrede vertrokken in 1970 naar het door de stichting gebouwde bejaardencentrum ’t Hoge Veld te Aalten.

    Cederhof

    Na het vertrek van oudjes kreeg Rusthuis Avondvrede een nieuwe bestemming en ook een nieuwe naam. Op 2 november 1970 vond de officiële opening plaats van de Cederhof als gezinsvervangend tehuis. Het monumentale pand aan de Hogestraat werd daarmee de eerste woonvoorziening in Aalten voor mensen met een verstandelijke beperking. Tegenwoordig is het één van de woonlocaties van zorgaanbieder Estinea.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1880-1890

    “Rusthuis Avondvrede”

    Aalten 138a

    Willem de Wijn (Alkmaar, 18-03-1851), Rusthuis-vader
    Janke van den Brink (Ameland, 20-03-1844), Rusthuis-moeder

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 132

    Roelof Klompenhouwer (Aalten, 28-09-1842)
    Dora Willemina Tolkamp (Haart, 25-12-1845)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    “Rusthuis Avondvrede”

    Aalten 155 > A200

    Roelof Klompenhouwer (Aalten, 28-09-1842), landbouwer
    Dora Willemina Tolkamp (Haart, 25-12-1845)

    Volgende bewoners:

    Hendrik Memelink (Vorden, 27-09-1855), landbouwer
    Jesperina Margaretha Colstee (Bredevoort, 16-10-1848)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A200 > B204

    Hendrik Memelink (Vorden, 27-09-1855), landbouwer
    Jesperina Margaretha Colstee (Bredevoort, 16-10-1848)

    Volgende bewoners:

    Aalten B204

    Hendrik te Kolste (Aalten, 02-02-1888), fabr.arbeider
    Leide Goorhuis (Aalten, 21-03-1889)

    Adresboek 1934

    Aalten B204 > Hoogestraat 84

    H. te Kolste (beheerder ‘Avondvrede’)

    Adresboek 1967

    Hogestraat 84

    Huize “Avondvrede”
    Mej. W. Draadjer, directrice

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-1208
    FunctieTehuis
    Bouwjaar1885
    Monumentnee

    Bronnen

  • Gebouw Irene

    Gebouw Irene

    Hogestraat 74, Aalten

    Beschrijving

    Gebouw Irene was een voormalige hervormde ‘School met den Bijbel’ en later verenigingsgebouw aan de Hogestraat in Aalten. Het werd gebouwd in 1884 en afgebroken omstreeks 1980.

    Verenigingsgebouw Irene was een begrip in Aalten en vele oudere inwoners koesteren er nog warme herinneringen aan. Het gebouw dateerde uit 1884 en was oorspronkelijk opgericht als hervormde school, op initiatief van Ds. Gangel. Toen de school omstreeks 1935 verhuisde naar de nieuwe Wilhelminaschool in de Stationsstraat, kwam het gebouw beschikbaar voor de ‘Vereeniging tot Stichting en Instandhouding voor Chr. Belangen Irene’ te Aalten.

    Tivoli

    In de oorlogsjaren moest de naam ‘Irene’ op last van de Duitse bezetter worden veranderd. Er mocht niets naar het Koninklijk Huis worden vernoemd. Het gebouw werd tijdelijk ‘Tivoli’ genoemd. In het gebouw werden na de oorlog uitvoeringen gegeven van christelijke muziek-, toneel- en gymnastiekverenigingen. Eind 1945 werden in gebouw Irene de Aaltense NSB’ers, na een optocht door Aalten, opgesloten.

    Sloop

    Gebouw Irene werd gesloopt rond 1980, nadat activiteitencentrum De Pol in gebruik werd genomen. Het terrein achter het gebouw werd, vanwege het aanzienlijke hoogteverschil met de oostelijk gelegen Beeklaan en de noordelijk gelegen Varsseveldsestraatweg, het ‘gat van Irene’ genoemd. Tegenwoordig staan hier woningen en appartementen.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving

    Adresgeschiedenis

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 160 > A205

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A205 > B209

    Adresboek 1934

    Aalten B209 > Hoogestraat 74

    “Irene”

    Adresboek 1967

    Hogestraat 74

    Gebouw „Irene”

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-2177
    Functie(Kleuter)school,
    Verenigingsgebouw
    Bouwjaar1884
    Sloopca. 1980
  • HBS / CSA / Schaersvoorde

    HBS / CSA / Schaersvoorde

    Slingelaan 28, Aalten

    Beschrijving

    In 1959 is men begonnen met de bouw van de toenmalige Hogere Burger School (HBS) aan de Slingelaan. De HBS bestond pas sinds 1955, toen de eerste HBS-ers hun intrek namen in het gebouw van de toenmalige Huishoudschool aan de Haartsestraat, dat toen leeggekomen was. Vóór 1955 moesten leerlingen die naar een Christelijke HBS wilden, naar Arnhem of Zutphen.

    De bouwkosten bedroegen ongeveer f 1.500.000,- De nieuwe school werd ontworpen door de architecten H. Geels uit Arnhem en W. Hebly uit Aalten. Een bijzonderheid was destijds dat de school op ruim 400 betonnen palen kwam te staan. De bodem van het terrein was nogal drassig omdat de Slingebeek er had gestroomd.

    Door een groeiend aantal leerlingen werd het gebouw later uitgebreid met een aantal noodlokalen. In de jaren 90 van de vorige eeuw werd een grote aanbouw voltooid op het voormalige schoolplein. De school kreeg later de naam Christelijke Scholengemeenschap Aalten (CSA) en maakt nu onderdeel uit van Christelijk College Schaersvoorde.

    Archieven

    Adresboek 1967

    Slingelaan 28

    Chr. H.B.S.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-367
    FunctieMiddelbare school
    Bouwjaar1959
    ArchitectH. Geels / W. Hebly
    Monumentnee
  • MULO / MAVO

    MULO / MAVO

    Piet Heinstraat 4, Aalten (herbestemd)

    Beschrijving

    De Christelijke MULO (Meer Uitgebreid Lager Onderwijs) in Aalten ging van start in oktober 1916. De lessen werden aanvankelijk gegeven in het zogenaamde ‘Tackshuis’ aan de Gasthuisstraat, nu Haartsestraat. De naam ‘Tackshuis’ was afkomstig van de vorige bewoner, burgemeester Tack. Later zou in dit pand het postkantoor worden gevestigd.

    Het eerste hoofd van de school was Adriaan Jacobus van Oosten, van 1916 tot 1921. Toen Adriaan met vrouw en vier jonge kinderen in 1916 in Aalten kwam wonen, was er voor hen geen huis en geen schoolgebouw. Het gezin werd tijdelijk ondergebracht in een doodgravershuisje naast de begraafplaats aan de Varsseveldsestraat. Korte tijd later verhuisde het gezin Van Oosten naar de bovenverdieping van het voormalige Tackshuis.

    Men begon het eerste jaar met zes klassen en 36 leerlingen. Dit aantal overtrof alle verwachtingen. Het leerlingenaantal breidde zich echter al spoedig uit. Er werd al snel besloten tot nieuwbouw. Aan de Stationsstraat werd voor circa 1400 gulden een terrein aangekocht van de heren Smits Sr. en Bulten. Het grondgebied daar noemde men destijds ‘Het Rot‘.

    Het voorste gedeelte van de school bevond zich aan de Piet Heinstraat. Het nieuwe schoolgebouw werd de Breukelaarschool genoemd, naar ds. J. Breukelaar, de grondlegger van het christelijk onderwijs (en een zoon van ds. Derk Breukelaar). De school werd in juni 1918 door Ds. Breukelaar zelf geopend.

    Uitbreiding

    In 1933 werd het gebouw aan de straatzijde uitgebreid met twee lokalen en een hal.

    Later werd het gebouw nogmaals geheel getransformeerd en gemoderniseerd. Daarbij werd de hoofdbouw aan de straatzijde voorzien van een verdieping. Met de invoering van de Mammoetwet in de jaren 60 verdween de afkorting MULO. Voortaan sprak men van MAVO, HAVO en VWO. De voormalige MULO fuseerde in 1967 met de HBS tot de Chr. Scholengemeenschap Aalten (CSA), welke later opging in Chr. College Schaersvoorde.

    Herbestemming

    Rond de eeuwwisseling voldeed het schoolgebouw niet meer aan de geldende eisen. Hetzelfde gold voor de Technische School (LTS) en Huishoudschool en men besloot tot de bouw van een nieuwe school voor VMBO aan de Landbouwstraat. Nadat de nieuwe school (locatie ‘Stationsplein‘) omstreeks 2005 gereedkwam, is de hoofdbouw van het pand aan de Piet Heinstraat omgebouwd tot vier appartementen. Het oorspronkelijke deel aan de achterzijde is daarbij afgebroken en vervangen door een nieuwe achterbouw.

    Op het terrein achter de voormalige MULO werden huizen gebouwd aan een nieuw aangelegd pleintje dat Breukelaarplein werd gedoopt, als herinnering aan de grondlegger van het christelijk MULO-onderwijs in Aalten.

    Archieven

    Adresboek 1934

    Aalten A97 > Piet Heinstraat 4

    Chr. Ulo-school

    Adresboek 1967

    Piet Heinstraat 4

    Chr. U.L.O. School

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-2882
    FunctieMiddelbare school,
    Woningen
    Bouwjaar1918
    Verbouw2005
    Monumentnee
  • Technische School (LTS)

    Technische School (LTS)

    Polstraat 25, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    De opening van de Technische School (LTS) aan de Ludgerstraat in Aalten vond plaats in 1955. In 2007 verdween het markante gebouw weer uit het Aaltense straatbeeld.

    Op 8 december 1948 vond een eerste algemene vergadering plaats van de Stichting voor Christelijk Nijverheidsonderwijs te Aalten. In september 1950 kreeg men toestemming om met een technische school te beginnen. De eerste lessen technisch onderwijs gaf men in de voormalige gasfabriek aan de Bredevoortsestraatweg. In deze locatie waren de afdelingen timmeren en machinebankwerken gehuisvest. Het aantal leerlingen bedroeg in dat jaar 55. De theorielessen gaf men in de gebouwen van de Christelijke MULO en de Nederlands Hervormde School.

    Op 19 december 1950 stelde het gemeentebestuur van Aalten 4000 vierkante meter grond aan de Polstraat beschikbaar. In 1951 werden de theorielessen gegeven in een lokaal van gebouw Irene. In 1952 keurde het ministerie van Onderwijs het schetsplan voor de bouw goed. Een jaar later vond de aanbesteding plaats. Op 5 november 1953 begon men met de bouw. Deze omvatte twee praktijklokalen, een bouwloods, twee theorielokalen, één tekenlokaal, een hulpgymnastieklokaal annex kantine, een directeurs-, leraren-, conciërge- en administratiekamer.

    Opening

    Op 10 juni 1955 vond de officiële opening van de Technische School plaats. In 1956 hield men de eerste bouwbespreking met het ministerie in verband met de uitbreiding van de tweejarige naar de driejarige opleiding. Men stelde een voorlopig nieuw lokalenplan vast. Langzamerhand bouwde men meer lokalen bij.

    Enkele jaren na de eeuwwisseling verhuisde de school naar een nieuw gebouw aan de Landbouwstraat, nabij het station. De sloop van de oude school volgde in 2007 en daarna lag het voormalige schoolterrein jarenlang braak. In 2023 is de bouw gestart van 56 sociale huurwoningen voor woningbouwvereniging De Woonplaats.

    Archieven

    Adresboek 1967

    Polstraat 25

    Chr. Techn. School

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.D-5431
    FunctieMiddelbare school
    Bouwjaar1955
    Sloop2007

    Bronnen

  • Landbouwschool

    Landbouwschool

    Lijsterbeslaan 3, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    De Christelijke Lagere Land- en Tuinbouwschool in Aalten werd op 5 september 1962 geopend. De school was ontworpen door de Aaltense architect Wim Hebly. Het was destijds het paradepaardje van het Ministerie van Landbouw. De school werd vanuit Den Haag met buitenlandse gasten bezocht.

    In 1989 fuseerde de landbouwschool met de huishoudschool tot Chr. Scholengemeenschap Langenhave, welke in 1993 op zijn beurt is opgegaan in Schaersvoorde.

    Het gebouw is eind jaren negentig afgebroken om plaats te maken voor woningbouw.

    Archieven

    Adresboek 1967

    Lijsterbeslaan 3

    Chr. Lagere Landbouwschool

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    FunctieMiddelbare school
    Bouwjaar1962
    Sloop< 2000
  • Huishoudschool

    Huishoudschool

    Oranjelaan 7, Aalten (herbestemd)

    Beschrijving

    Voormalige huishoudschool, later verbouwd tot woningen.

    Archieven

    Adresboek 1967

    Oranjelaan 7

    Chr. Landb. Huishoud School

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-12841/12849
    FunctieMiddelbare school,
    Woningen
    Bouwjaar1956
    Monumentnee

    Bronnen

    Oranjelaan 7, Aalten (Huishoudschool) - Zutphens Dagblad, 18-05-1957
    Zutphens Dagblad, 18 mei 1957
  • Chr. Gereformeerde Kerk

    Chr. Gereformeerde Kerk

    Berkenhovestraat 9, Aalten

    Beschrijving

    Bakstenen zaalkerkje, gebouwd in 1924 naar een ontwerp van de Bredevoortse architect B.H. Kolenbrander, in opdracht van het bestuur van de Christelijk Gereformeerde Kerk. Het kerkgebouw werd destijds gebouwd ter vervanging van een bestaand kerkje (1897) dat meer naar voren op het perceel gesitueerd was. Het gebouw is eenvoudig doch voorzien van subtiele en fraaie details, zoals de sierlijk vormgegeven bovenlichten boven de ingang en vensters, en de uitgemetselde hoekpenanten en boogfries in de voorgevel.

    Hoewel de rechts naastgelegen aanbouw niet tot de oorspronkelijke opzet behoort, de oorspronkelijke uitbouw (catechisatielokaal) aan de achterzijde gesloopt is en het gebouw daar nu is voorzien van een moderne uitbouw heeft het kerkje zijn authentieke uitstraling behouden. Ondanks het feit dat het een kerk van bescheiden omvang is en terugliggend op het perceel is gesitueerd, is het gebouw beeldbepalend voor dit deel van de Berkenhovenstraat. Samen met de op hetzelfde perceel gelegen oudere voormalige pastoriewoning vormt het kerkje een aardig ensemble.

    Geschiedenis

    Op 26 augustus 1897 werd in Aalten de ‘voortgezette ’Christelijke Gereformeerde Gemeente‘ geïnstitueerd. Aanvankelijk hielden de uitgetredenen hun kerkdiensten bij leden thuis, maar “men is reeds bezig een nieuwe kerk te doen verrijzen, welke zal komen te staan op het eind van ’t dorp, aan den grintweg naar Lichtenvoorde”.

    In notulen van een kerkenraadsvergadering gehouden op 1 januari 1900 is voor het eerst sprake van een orgel in de Christelijke Gereformeerde Kerk te Aalten. De gemeente was ruim twee jaar eerder gevormd en had kort nadien een klein kerkje op de Kattenberg gebouwd ,dat plaats bood aan ongeveer negentig personen. In de eerste tijd werd de samenzang begeleid met behulp van een huisorgel, in Doesburg gekocht voor 225 gulden.

    Razzia

    Op zondag 30 januari 1944 houden Duitse SS-ers een razzia op twee kerken in Aalten, waaronder de Christelijk Gereformeerde kerk: lees meer.

    Huisnummering

    1900191019341967
    248B294B299Berkenhovestraat 9

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-12529
    FunctieKerk
    Bouwjaar1924
    Monumentnee
  • RK Helenakerk

    RK Helenakerk

    Dijkstraat 11, Aalten

    Beschrijving

    De rooms-katholieke Helenakerk, ook Nieuwe Helenakerk of Sint-Helena, staat ten zuiden van het centrum van Aalten langs de loop van de Boven-Slinge. De kerktoren bestaat uit vier geledingen, met in de onderste geleding de entree. Daarboven is in een groot spitsboogvenster met een polifora aangebracht. In de bovenste geleding is het uurwerk bevestigd en wordt de voorgevel met spitsboogfriezen bekroond. Boven op de toren is een naaldspits aangebracht. Rechts naast de kerktoren is een kleinere traptoren aangebracht. Het schip is opgezet als een pseudobasiliek met in de zijgevels rondboogvensters met glas in loodramen.

    Als gevolg van het teruglopende kerkbezoek is de RK Helenakerk in Aalten inmiddels aan de eredienst onttrokken. Op 12 juni 2022 vond de laatste eucharistieviering hier plaats. De parochie HH Paulus en Ludger Oost Achterhoek heeft de kerk en de naastgelegen pastorie verkocht. Voor eucharistievieringen kunnen katholieken voortaan in Groenlo of Lichtenvoorde terecht. Voor gebedsvieringen zijn parochianen welkom in de Oude Helenakerk op de Markt, eigendom van de protestantse gemeente (PG) Aalten.

    In de tuin van de RK Helenakerk stond een beeld van de heilige Sint Helena. Dit beeld is op 18 juni 2002 verplaatst naar de tuin van de Oude Helenakerk, aan de kant van de Landstraat, hemelsbreed ongeveer 250 meter noordwaarts.

    Geschiedenis

    Reformatie

    Tot de reformatie kerkten de rooms-katholieken in de Oude Helenakerk in Aalten, maar deze kerk werd na de reformatie overgenomen door gelovigen van het protestantisme. De bisschop van Münster, Bernhard von Galen, waar Aalten onder viel, liet hierop net buiten de republiek enkele kapellen bouwen, waaronder de Kreuzkapelle.

    Franse tijd

    Pas in 1790 werd het de katholieken weer geoorloofd in Aalten hun godsdienst uit te oefenen. Het was de heer Bernard Meierman die daartoe de gelegenheid gaf en een gedeelte van zijn huis in de Kerkstraat daarvoor afstond. De pastoor van de Kruiskapel, Korten genaamd, kwam op zon- en feestdagen naar Aalten, om er in genoemd huis de godsdienstoefening te houden en de katholieken van Aalten en Bredevoort de Heilige Sacramenten toe te dienen. Na enkele jaren gelukte het de kerkmeester Wamelink een huis met daaraan gelegen schuur te kopen in de Kerkstraat. Het huis werd pastoorswoning en de schuur werd tot kerk verbouwd, tegenwoordig nog zichtbaar vanaf ’t Lage Blik (zie foto rechts). Op 5 juli 1800 had de inwijding plaats.

    Bovengenoemde pastoor Korten bleef tot 1804 ook pastoor van Aalten. In zijn plaats werd aangesteld de weleerw. heer Smits, pater uit het klooster te Bocholt. In juli 1812 werd deze teruggeroepen en werd de bediening waargenomen door geestelijken uit Bocholt. Op 12 oktober van ’t zelfde jaar kwam als pastoor G.H.J. Wansing. Hij heeft ruim 38 jaar hier zijn taak verricht. Op 20 mei 1851 kwam naar Aalten de weleerw. heer P. van Roggen, eerst als ‘waarnemer’, om als pastoor benoemd te worden met ingang van 22 juni van datzelfde jaar.

    RK kerk aan de Dijkstraat (1859-1893)

    Met het groeien van de parochie werd dit kerkgebouw snel te klein. Met de Sint-Nicolaasmarkt, die met een kerkdienst begon, was de toeloop soms zo groot dat men zelfs buiten in bittere kou de kerkdienst bijwoonde. Men zocht en vond een terrein aan ’t begin van de Dijkstraat.

    Op 4 mei 1859 werd de ‘Waterstaatkerk‘ in gebruik genomen. De oude kerk met woning werd verkocht aan fabrikant Eduard Driessen. Deze liet het oude huis afbreken en een nieuw statig herenhuis bouwen, dat later onder meer in gebruik was als bank en apotheek.

    Op 10 mei 1893 werd deze kerk door brand verwoest. De naastgelegen school, waaraan een loods werd gebouwd, werd ingericht voor kerk, en men moest omzien naar middelen om een nieuwe kerk te bouwen.

    Bouw RK kerk op huidige locatie (1895-1950)

    Plannen voor een nieuwe kerk werden ontworpen door de architect Alfred Tepe in 1895. Nu er toch gebouwd moest worden werd uitgezien naar ruimer terrein. Dit werd gevonden op de huidige locatie, iets verderop aan de andere kant van de Dijkstraat, en aangekocht van de heer H. Driessen en de Hervormde Diaconie. Aannemers van de bouw van de kerk waren H.W. Koelman en P. Lelivelt. De aanneemsom bedroeg f 34.675.

    In 1920 is de nieuwe pastorie gebouwd. Tot dan was de oude nog in gebruik, die bij de brand gespaard was gebleven. De kerk werd plechtig ingewijd door Mgr. van de Wetering, aartsbisschop van Utrecht, op 9 september 1895. De feestrede werd gehouden door den weleerw. heer Antoon Driessen. De klokken in de toren werden geleverd door de Gebr. Edelbraak te Gescher en kostten samen f 1061,25.

    Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog sloegen twee bommen in nabij de kerk, waardoor de kerk op de toren na werd verwoest.

    Herbouw huidige RK kerk (1952-heden)

    Na de oorlog, in 1950, werd besloten om de beschadigde kerk te slopen en op de oude fundatie een nieuwe, grotere kerk te bouwen. Architect Jan van Dongen uit Apeldoorn maakte het ontwerp, waarbij de toren werd ingepast. Aannemer was de fa. Kemp uit Silvolde en de bouwkosten bedroegen fl. 290.000,-. Aan de bouw heeft ook een aantal bouwvakkers uit Aalten meegewerkt om de kerk te voltooien. De nieuwe kerk werd op 3 februari 1952 ingezegend door Mgr. Huurneman.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-13193
    FunctieKerk
    Bouwjaar1895
    MonumentGemeentelijk
    monument

    Bronnen

  • Zuiderkerk

    Zuiderkerk

    Ludgerstraat 64, Aalten

    Beschrijving

    De Zuiderkerk te Aalten was oorspronkelijk een gereformeerde kerk, tegenwoordig in gebruik als een protestantse kerk. Het is een modern, rechthoekig gebouw met een vrijstaande klokkentoren. De kerk werd in 1965 in gebruik genomen.

    De gereformeerde kerk te Aalten had al voor de oorlog besloten een bouwfonds op te richten voor de bouw van een derde kerk. Een commissie ging aan de slag met het maken van de plannen. Twee plaatselijke gereformeerde architecten maakten bouwtekeningen, waarvan die van architect W. van der Zee gekozen werden. De bouw van de nieuwe kerk zou ongeveer vijf ton gaan kosten. De aanbesteding had plaats op 21 december 1962. De befaamde gereformeerde Stichting Steun Kerkbouw (SSK) gaf een renteloze lening van ƒ 193.800 én een lening van ƒ 150.000 tegen 2%. De rijkssubsidie bedroeg bijna ƒ 178.000.

    De eerste steen voor wat de Zuiderkerk genoemd zou worden aan de Ludgerstraat werd gelegd door het oudste gemeentelid W. Kemink uit IJzerlo. De kale bouw kostte ruim vierhonderdduizend gulden en de aankleding bijna driehonderdduizend, waarbij de inrichtingskosten inbegrepen waren, zoals c.v., banken, kansel, orgel, stoelen, meubilair voor het kerkelijk bureau, de aanleg van een parkeerterrein en de tuin. Op 12 januari 1965 werd de kerk door de bouwcommissie aan de kerkenraad overgedragen.

    Ontwerp en interieur

    De Zuiderkerk heeft een plat dak. Rondom onder de dakrand werden smalle ramen geplaatst, waardoor aan alle zijden daglicht naar binnen kan treden. Aan één kant zijn langwerpige ramen, waarvoor strengen van telkens vijf lampen hangen. Graffito (een techniek voor het maken van muur- en geveldecoraties) door Harrie Dercksen werd naast de kansel aangebracht, voorstellende de visvangst bij Tiberias na Jezus’ opstanding.

    Op de achterwand van de kerkzaal werd een schildering gemaakt door gemeenteleden naar een ontwerp van Jan Haen. In deze schildering worden verschillende heilsfeiten symbolisch afgebeeld. In hetzelfde jaar werd bovendien een beschildering aangebracht aan de buitenkant (straatzijde) van de ‘orgelbak’, opnieuw naar ontwerp van Jan Haen, over Mozes bij de brandende braamstruik. Deze orgelbak is een naar buiten uitstekend deel van een kerkwand waarvoor zich aan de binnenzijde het orgel bevindt.

    Eind 1962 was aan de fa. Ahrend & Brunzema opdracht gegeven voor de bouw van een nieuw orgel, waarbij Cor Edskes als adviseur optrad. De oplevering van het instrument vond op 27 januari 1968 plaats. Het oorspronkelijke ontwerp moest gedurende de bouwtijd trouwens ingrijpend worden gewijzigd, vanwege de ongunstige akoestiek van het kerkgebouw voor het orgel. Tot de plaatsing van het orgel had trompettist C. Meijer de kerkdiensten drie lang muzikaal begeleid.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-13373
    FunctieKerk
    Bouwjaar1962
    Monumentnee
  • Oosterkerk

    Oosterkerk

    Oosterkerkstraat 1, Aalten

    Beschrijving

    In 1834 verliet een oppositiegroep de Nederlands Hervormde kerk en stichtte de Gereformeerde Kerk. In Aalten scheidde zich ook een groep af. Aanvankelijk hielden de gereformeerden hun godsdienstoefeningen in particuliere woningen. In 1844 bouwden zijn hun eigen kerk, de ‘Afgescheiden Kerk’, ter plaatse waar nu de Oosterkerk staat. De eerste predikant was Ds. Breukelaar.

    De huidige Oosterkerk is in 1913 gebouwd en verving de oudere Oosterkerk, die te klein was geworden. De kerk werd ook wel Kerk A genoemd, waar de Westerkerk Kerk B werd genoemd. De nieuwe Oosterkerk werd gebouwd naar ontwerp van architect Ane Nauta uit Holwerd. De aannemer was D.J. te Mebel en de bouwsom bedroeg, inclusief de afbraak van de oude kerk, ongeveer 30.000 gulden

    In 1931 werd de kerk verder uitgebreid, aangezien het aantal zitplaatsen nog steeds te klein bleek. Nauta gebruikte voor het ontwerp elementen uit de neorenaissance, maar was ook beïnvloed door Hendrik Petrus Berlage.

    De kerk is oorspronkelijk gebouwd op een T-plattegrond. Voor de voorgevel die is voorzien van een tuitgevel, is een entree aangebracht die een eigen tuitgevel heeft. Boven de ingang is een raamwerk aangebracht. In de voorgevel zijn diverse rondboogvensters aangebracht, met in het midden een trifora waar gebrandschilderd glas in is aangebracht.

    De architectuur van de kerk is in alle gevels doorgezet, waarbij glas-in-loodramen zijn toegepast. Aan beide zijden van de voorgevel is een toren aangebracht, waarbij de linker beduidend groter is. Beide torens worden bekroond met een naaldspits.

    Gedenkraam

    De Oosterkerk bevat een 8 meter hoog gedenkraam, een geschenk aan de Aaltense bevolking voor de hulp die zij hebben geboden aan kinderen, Joden, onderduikers en hongerlijders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gedenkraam is ontworpen door Marius Richters en heeft een tekst verwijzend naar de dankbaarheid voor hulp in de Tweede Wereldoorlog.

    Het monument is onthuld op 13 juli 1946. Het is een gebrandschilderd glas-in-loodraam. Centraal staan de figuren van een boer en een boerin, omringd door hongerende kinderen en een onderduiker. Aan weerszijden is een afbeelding van marcherende Duitse soldaten met gevelde bajonet. Links beneden ziet men een schare uitgehongerde, om hulp smekende vrouwen en kinderen, rechts een groep mensen aan wie hulp is geboden en die bevoorraad naar huis terugkeren.

    Herbestemming

    Op zondag 27 juni 2021 vond de laatste kerkdienst plaats. Het kerkgebouw werd herbestemd tot ‘Oosterkerkhuis’ en bevat nu twintig studio’s voor bewoners met dementie. In de koopovereenkomst is vastgelegd dat het bijzondere gedenkraam en het orgel behouden blijven.

    Website

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-13397
    FunctieKerk, Verzorgingshuis
    Bouwjaar1913
    MonumentRijksmonument

    Bronnen

  • Oude Begraafplaats Aalten

    Oude Begraafplaats Aalten

    Varsseveldsestraatweg 21, Aalten

    Beschrijving

    In 1827 bepaalde Koning Willem I bij wet, dat vanaf 1829 begraafplaatsen buiten de bebouwde kom moesten worden ingericht. In Aalten werd hiervoor een terrein aangewezen aan de Varsseveldsestraatweg, destijds bekend als Melkersweg. Later werd de begraafplaats naar het westen uitgebreid. Het oudste deel wordt gekenmerkt door tamelijk lege grasvelden met verspreid geplaatste oude grafmonumenten en een baarhuisje. Het westelijke deel heeft een meer gestructureerde, orthogonale aanleg.

    Begin 20e eeuw raakte de Oude Begraafplaats steeds meer omsloten door de oprukkende bebouwing van het dorp. Dit leidde tot de behoefte aan een nieuwe begraafplaats. In 1923 werd begraafplaats Berkenhove aan de Romienendiek in gebruik genomen.

    In het kader van 70 jaar bevrijding werd in 2015 op de Oude Begraafplaats een gedenkzuil geplaatst ter herdenking aan alle Aaltense soldaten die in mei 1940 op en rond de Grebbeberg hebben gevochten. Zeven Aaltense militairen verloren daarbij het leven. Hun namen en foto’s zijn op de gedenkzuil vereeuwigd.

    Hoewel de Oude Begraafplaats inmiddels de functie van stiltepark heeft gekregen, wordt deze nog steeds sporadisch gebruikt voor het bijzetten van overledenen in bestaande graven.

    R.K. begraafplaats

    Toen de begraafplaats aan de Varsseveldsestraatweg werd aangelegd, stond de Aaltense katholieke gemeenschap erop dat er voor hen een apart vak werd aangewezen en ingewijd. De gemeente kocht hiervoor een stuk grond aan de overkant van de straat, op de hoek met de Molenstraat.

    Deze kleine katholieke begraafplaats raakte echter al na dertig jaar vol. In 1868 werd een nieuwe R.K. begraafplaats aan de Piet Heinstraat in gebruik genomen. Het voormalige katholieke begraafplaatsje aan de Varsseveldsestraatweg kreeg later de functie van plantsoen. De graven van ten minste 50 Aaltense katholieken zijn echter nooit geruimd.

    In 2015 is het terrein op initiatief van buurtbewoners heringericht, zodat de historische betekenis van deze plek beter tot zijn recht komt. Op de locatie is een informatiepaneel geplaatst dat de geschiedenis van de begraafplaats belicht.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-1409
    I-1436
    de Gemeente van Aalten4430 m² (protestants) kerkhof
    720 m² (RK) kerkhof

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-466
    FunctieBegraafplaats
    MonumentGemeentelijk
    monument

    Bekijk de graven op Findagrave.

  • RK Begraafplaats Aalten

    RK Begraafplaats Aalten

    Piet Heinstraat, Aalten

    Beschrijving

    Eind jaren 60 van de 19e eeuw raakte de kleine rooms-katholieke begraafplaats op de hoek van de Varsseveldsestraatweg en de Molenstraat vol. Hierdoor ontstond de behoefte aan een nieuwe begraafplaats voor de katholieke gemeenschap in Aalten.

    In 1868 schonk Anton Driessen, textielfabrikant te Aalten, een stuk grond aan de huidige Piet Heinstraat aan de kerk om in te richten als begraafplaats. Naast de grond schonk hij ook een ijzeren Calvariekruis en een ijzeren poort, die er tegenwoordig nog steeds staan. Anton bepaalde bovendien dat zijn familie aaneengesloten naast het kruis zou worden begraven. Het baarhuisje op de begraafplaats dateert uit 1888.

    Ruimtegebrek en sluiting

    Een eeuw later raakte ook deze begraafplaats vol, en ruimte om uit te breiden was er niet. Vanaf 1960 werden katholieke overledenen daarom begraven op het nieuwe rooms-katholieke gedeelte van begraafplaats Berkenhove.

    Begin jaren 70 werd de begraafplaats aan de Piet Heinstraat officieel gesloten. Het terrein werd voor een symbolisch bedrag van één gulden overgedragen aan de gemeente Aalten.

    Bijzondere graven

    Op de begraafplaats rusten diverse prominente katholieke Oud-Aaltenaren, waaronder verschillende leden van de textielfamilie Driessen. Deze familie is onlosmakelijk verbonden met de textielgeschiedenis van Aalten en was van grote invloed op de emancipatie van het rooms-katholieke volksdeel in de gemeente.

    Ook bevindt zich hier het graf van pastoor Van Rooijen, die op 23 januari 1945 omkwam bij een bombardement op de Dijkstraat. Daarnaast zijn er graven van de zusters van het voormalige klooster Sint Elisabeth aan de Dijkstraat. Zij verzorgden het lager onderwijs aan de Sint Jozefschool en verpleegden zieken van alle geloven.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-711
    FunctieBegraafplaats
    Aanleg1868
    MonumentGemeentelijk
    monument

    Bekijk de graven, voor zover bekend, op Findagrave.

  • Treinstation Aalten

    Treinstation Aalten

    Stationsstraat 38-40, Aalten

    Beschrijving

    Station Aalten (afkorting: ATN) is een spoorwegstation van het type GOLS groot, aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. De bouw begon in 1884 in opdracht van de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorwegmaatschappij (GOLS) en werd geopend op 15 juli 1885.

    Dit type station had een rechthoekige plattegrond, met een puntgevel aan de straat- en perronzijde. Op de begane grond was een plaatskaartenbureau, goederenbergplaats, vestibule met loket en wachtkamer. Op de bovenverdieping was een woning voor de stationschef.

    In 1919 werd station Aalten verbouwd; de linkervleugel werd verdubbeld, tegen het rechterdeel werd een lage vleugel geplaatst en het middendeel kreeg een extra verdieping. Sindsdien bleef het gebouw ongewijzigd.

    Na 2006 kwam het gebouw in particuliere handen; het werd door NS middels een veiling bij openbare inschrijving verkocht. Het stationsgebouw is aangewezen als gemeentelijk monument en staat momenteel (augustus 2021) te koop.

    Foto’s

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-2471
    FunctieTreinstation
    Bouwjaar1884
    MonumentGemeentelijk
    monument

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 40

    Jan Maria Marcus Jung (Rotterdam, 05-06-1851), stationschef
    Anna Pouliena Mariea Wolffram (Delft, 24-08-1857)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 58 > A48

    Jan Maria Marcus Jung (Rotterdam, 05-06-1851), stationschef
    Anna Pouliena Mariea Wolffram (Delft, 24-08-1857)

    Volgende bewoners:

    Nicolaas van der Ben (Den Helder, 08-04-1868), stationschef
    Niesje Kuiper (Den Helder, 28-11-1877)

    Volgende bewoners:

    Johannes Jacobus Petrus van den Berg (Heerenveen, 05-03-1871), stationschef
    Johanna Cornelia Augusta van Rossum (Tilburg, 29-04-1876)

    Volgende bewoners:

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A48

    Henricus Bernardus Donkers (Rotterdam, 02-03-1868), stationschef
    Isabella Franciska Helena Larmené (Waalre, 09-12-1868)

    Volgende bewoners:

    Aalten A48

    Louis Josephus van Emmerik (Velsen, 01-01-1873), stationschef
    Everdina Maria Reuser (Tiel, 14-02-1877)

    Volgende bewoners:

    Aalten A48 > A33

    Willem Dalmeijer (Texel, 05-09-1874), stationschef
    Wietske Doeksen (Terschelling, 30-12-1880)

    Volgende bewoners:

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten A33

    Johannes Wijmans (Utrecht, 23-02-1891), stationschef
    Elisabeth Jacoba Kok (Haarlem, 30-09-1893)

    Adresboek 1934

    Aalten A33 > Stationsstraat 34

    Station N.S.
    J. Wijmans

    Adresboek 1967

    Stationsstraat 38

    M.W. Kruissen

  • Oude Postkantoor

    Oude Postkantoor

    Haartsestraat 10-12, Aalten

    Beschrijving

    Dit pand is in 1860 gebouwd aan de Haartsestraat, toen heette het nog Gasthuisstraat, en diende eerst als woonhuis voor onder anderen notaris B.A. Roelvink, notaris Maitland, Maurits Jagerink (arts) en burgemeester W.C. Tack (tot 1915). Vervolgens is het enige tijd verhuurd geweest en heeft het nog enkele jaren (1916-1918) dienst gedaan als MULO, tot deze verhuisde naar de Piet Heinstraat.

    In 1922 verhuisde het plaatselijke postkantoor van de hoek Kerkstraat-Peperstraat naar dit pand. Vervolgens vond een verbouwing en uitbreiding plaats, naar ontwerp van J.M. Luthmann. Links naast het oude postkantoor kwam een lage uitbouw.

    Het gebouw is sinds 1986 niet meer als postkantoor in gebruik. Daarna waren er nog een makelaardij en een uitzendbureau in het pand gevestigd. In 2007 werd de aanbouw aan de oostzijde afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw van kantoren en appartementen.

    Tegenwoordig wordt het voormalige postkantoor als kantoorruimte verhuurd aan verschillende bedrijven.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-1138wed. Hendrikus Prins, landbouwer1800 m² tuin

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 265

    Bernard Andries Roelvink (Bredevoort, 22-11-1818), notaris

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 341

    Bernard Andries Roelvink (Bredevoort, 22-11-1818), notaris

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 385

    Bernard Andries Roelvink (Bredevoort, 22-11-1818), notaris

    Volgende bewoners (1882-1886):

    John Bernard William Maitland (Vorden, 07-05-1826), notaris
    Bernarda Aleida Schepers (Dinxperlo, 02-01-1832)

    Volgende bewoners (1886-1888):

    Maurits Jagerink (Dinxperlo, 20-07-1860), arts
    Catharina Elisabeth Louisa Carolina van Dugteren (Utrecht, 28-10-1862)

    Volgende (hoofd)bewoner (1888-1895):

    Aalten 385

    Jhr. Georg Ludwig Carl Heinrich Baud (Amersfoort, 28-03-1858), burgemeester

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 380

    Jhr. Georg Ludwig Carl Heinrich Baud (Amersfoort, 28-03-1858), burgemeester

    Volgende bewoners (1895-1915):

    Mr. Willem Carel Tack (Doesburg, 26-09-1838), burgemeester
    Cornelia Johanna Parè (Aalten, 02-08-1848)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 450 > C535

    Mr. Willem Carel Tack (Doesburg, 26-09-1838), (oud) burgemeester
    Cornelia Johanna Parè (Aalten, 02-08-1848)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten C535

    Mr. Willem Carel Tack (Doesburg, 26-09-1838), (oud) burgemeester
    Cornelia Johanna Parè (Aalten, 02-08-1848)

    Volgende bewoners (1916-1921):

    Aalten C535

    Adriaan Jacobus van Oosten (Maasland, 23-09-1886), hoofd eener bijz. school
    Harmina Rosa van Noppen (Vlissingen, 05-01-1886)

    Volgende bewoners:

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten D605

    Lambertus Meijer (Zwolle, 01-02-1880), directeur post- en tel.kantoor
    Johanna Catharina Gosuina Nolen (Rotterdam, 07-07-1881)

    Volgende bewoners:

    Willem Postma (Midlum, 12-11-1878), directeur postkantoor
    Hillegonda Waardenburg Stelwagen (Boornbergum, 19-06-1885)

    Adresboek 1934

    Aalten D605 > Haartschestraat 10

    W. Postma

    Adresboek 1967

    Haartsestraat 10

    J.A. Mandema

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-11414/11415
    FunctieWoonhuis
    (1860-1915)
    School
    (1916-1918)
    Postkantoor
    (1922-1986)
    Kantoor (heden)
    Bouwjaar1860
    Monumentnee
  • Fa. Van Katwijk / Spinkat

    Fa. Van Katwijk / Spinkat

    Damstraat 25, Aalten (verdwenen)

    Van Katwijk’s Papier en Cartonverwerkende Industrieën N.V., kortweg ‘Spinkat’, in de volksmond ook wel ‘Van Katwijk’ genoemd, was een spinhulzenfabriek aan de Damstraat in Aalten. De fabriek, gevestigd in de voormalige kammenfabriek van Ten Dam & Manschot, werd op zaterdag 22 november 1947 officieel geopend.

    De Aaltensche Courant publiceerde op 24 januari 1947 een interview met de directeur:

    Een bezoek aan de “Spin-Kat” te Aalten

    Bedrijf met groote toekomstmogelijkheden.

    Er is hard gewerkt de laatste maanden in de oude kammenfabriek aan de Damstraat. En er wordt nóg hard gewerkt om de fabriek bedrijfsklaar te maken en zoo spoedig mogelijk met de productie te kunnen beginnen.

    De fabriek

    Dezer dagen hadden wij het genoegen om onder leiding van den directeur, den heer Van Katwijk, een rondgang te maken door de fabriek om de aangebrachte veranderingen te bezichtigen. Het inwendige van de fabriek is geheel gemoderniseerd en aangepast aan de specifieke eischen, welke het bedrijf stelt. In de groote, ruime shed-bouw was men bezig met het opstellen van de machines, terwijl ook aan het ketelhuis en de magazijnen druk gewerkt werd. Ook aan de hygiënische eischen wordt in deze fabriek groote zorg besteed. Een flink waschlokaal met stroomend water en W.C.’s is reeds gereed gekomen, terwijl gezorgd is voor een behoorlijk schaftlokaal, waarin tevens een keuken gebouwd wordt. Een complete smederij is reeds in bedrijf, en daarachter ligt de machinekamer, waar een zware Dieselmotor voor de benoodigde stroom zal gaan zorgen.

    De fabricage

    In het modern ingerichte kantoor hadden we nog gelegenheid om eens even rustig met den heer Van Katwijk te praten over zijn bedrijf. De hulzenfabriek van Van Katwijk’s Papier- en Cartonverwerkende Industrieën N.V. is een van de weinige fabrieken, die zich zal gaan bezig houden met de vervaardiging van papieren hulzen. “Onze fabriek”, zoo vertelde de heer Van Katwijk, “is opgezet met het doel een all-round papieren hulzenbedrijf te hebben, dat volledig aan de wenschen en behoeften van alle spinnerijen, weverijen, kammerijen, ververijen en bleekerijen, sigaren-, pharmaceutische papierverwerkende industrieën zal kunnen voldoen.

    Als we straks in vol bedrijf zullen gaan werken, zullen we de geheele Nederlandsche industrie in haar behoefte aan papieren hulzen kunnen voorzien. In heel veel industrieën werden papieren hulzen gebruikt, welke voornamelijk uit het buitenland betrokken worden. Dit zal over eenigen tijd niet meer noodig zijn, daar wij dan de hulzen zullen kunnen leveren, die onze industrie noodig heeft. Dit is van belang voor onze deviezenpositie.”

    In de fabriek hadden wij al enkele hulzen bekeken, en daarom informeerden wij naar de verschillende soorten, welke gefabriceerd worden. “De katoen-, kunstzijde, wol-, jute-, linnen- en kunstvezel-spinnerijen stellen alle hun bijzondere eischen aan de spinhulzen, waar de garens op gewonden worden”, deelde de heer Van Katwijk mede. Zoo zullen door ons een 700 verschillende soorten gefabriceerd worden. Sommige worden maar één keer gebruikt, andere zijn bestemd voor meermalig gebruik. Ook zullen wij ons gaan toeleggen op de vervaardiging van alle technische rond-cartonnages. Het zou voor ons voordeeliger zijn om direct voor de export te gaan werken, daar de prijzen in het buitenland erg aantrekkelijk zijn. Wij hebben echter het standpunt ingenomen dat onze eigen industrie de voorrang moet hebben, ook al met het oog op de textielpositie in ons land.”

    Voldoende werkkrachten

    “Hoe staat het met de werkkrachten”, informeerden we. “Dat zal ons weinig moeilijkheden geven”, vertelde de heer Van Katwijk. “We hebben veel aanvragen binnen gekregen om op onze fabriek te kunnen gaan werken. De kernploeg hebben we zelf meegenomen, en daar de machines in serie afgeleverd worden, kunnen er telkens arbeiders aangenomen worden, om opgeleid te worden. Zoo langzamerhand komt dan de geheele fabriek in bedrijf. We hebben zelfs plannen om in continue te gaan werken, daar de behoefte aan onze artikelen zeer groot is”, besloot de heer Van Katwijk zijn mededeelingen.

    Zoo zal binnenkort deze eerste nieuwe industrie in Aalten haar poorten openen en het bedrijf in werking stellen. Een bedrijf, dat naar het zich laat aanzien groote toekomstmogelijkheden in zich bergt. Dank zij de groote voortvarendheid van Aalten’s gemeentebestuur heeft Aalten een industrie gekregen, welke straks aan verscheidene handen werk zal verschaffen.

    Naar ons bij informatie medegedeeld werd is men ook optimistisch gestemd ten aanzien van de vroegere beschuitfabriek. Ook deze fabriek zal binnenkort een bestemming krijgen, waarbij men de voorkeur geeft aan een lichte metaalindustrie.

    In 1956 nam Van Katwijk de Hummelose fabriek van eiersorteermachines ‘Libra’ over. Dit werd de onderneming ‘Staalkat’. De firma Van Katwijk kwam in 1967 in handen van de Engelse onderneming TPT. Door het afwijkende karakter van de Staalkat zag de directie van TPT uit naar een andere partner voor dit nevenbedrijf. In 1972 nam Thyssen-Bornemisza de Staalkat over. Het bedrijf had in 1970 al een eigen onderkomen gevonden in de leeggekomen textielfabriek van HDZ aan de Hofstraat. Staalkat zou later verhuizen naar de Ambachtstraat op het industrieterrein. Tegenwoordig is het onderdeel van de Sanovo Technology Group.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    In het jaar 1991 maakte FilmAalten video-opnamen in het oude fabriekspand van Sonoco aan de Damstraat, voordat men verhuisde naar de Vierde Broekdijk op het industrieterrein. De bedrijvigheid en het productieproces werden uitvoerig in beeld gebrachten veel werknemers kwamen aan het woord. Sonoco Aalten werd in 2009 gesloten.

  • Stoomweverij Herman Driessen & Zoon

    Stoomweverij Herman Driessen & Zoon

    Hofstraat 14, Aalten

    Beschrijving

    In 1893 trok Herman Driessen zich terug uit de directie van de Gebroeders Driessen. Hij stichtte met zijn zoon Joseph op ‘het Blik’ aan de Hofstraat een moderne stoomweverij met 34 weefgetouwen: de NV Stoomweverij Herman Driessen & Zoon, vaak afgekort als HDZ.

    Naast de fabriek verrees tegelijkertijd het nieuwe woonhuis van Herman Driessen, villa ‘Beukenhof‘.

    Na de dood van Herman nam zijn zoon Joseph Driessen (1870-1938) het bedrijf over. Joseph werd vervolgens weer opgevolgd door zijn zoon Clemens Driessen (1900-1964).

    Clemens had tijdens de tweede wereldoorlog de leiding over het bedrijf en heeft toen ook illegale activiteiten verricht. Zo heeft hij in zijn fabriek blauwe keperstof ter beschikking gesteld, zodat de ondergrondse verzetsgroepen bij de bevrijding in uniform gekleed konden gaan.

    In 1964 overleed Clemens Driessen en toen nam zijn broer Herman het bedrijf over. Hij werd daarin bijgestaan door de twee zonen van Clemens: Joop en Clemens Driessen.

    Producten

    De productie van HDZ bestond uit tricotage zoals ondergoed, turnkleding en sweaters en huishoudtextiel als tafellakens, servetten, hand-, bad-, glas- en theedoeken, lakens en slopen, voorzien van sierranden of ingeweven namen van bedrijven als de Holland-Amerika Lijn en de Nedlloyd.

    Na 1945 concentreerde HDZ zich op de fabricage van hotellinnen, sport- en turnkleding en gebreide en geweven babykleding. De grote rookpluim uit de schoorsteen van de fabriek en het geluid van de stoomfluit waren onderdeel van het dagelijks leven in Aalten.

    Aan de bloei van de textielindustrie, die zo lang bepalend was voor de economische bedrijvigheid van de oostelijke Achterhoek, kwam langzaam een eind. Was vóór 1930 het aandeel van de textiel in de totale industrie nog 45%, na 1950 nam dat percentage snel af.

    Sluiting

    Het definitieve einde voor de weefnijverheid en tricotage-industrie komt in de jaren zestig door toenemende buitenlandse concurrentie en de opkomst van massaproductie en confectie. Noodzakelijke investeringen konden niet worden doorgevoerd. In december 1969 besloot directeur Joop Driessen over te gaan tot vrijwillige liquidatie. Op dat moment werkten er nog zo’n 180 mensen in het bedrijf.

    Van 1970 tot 1980 kreeg Staalkat, fabrikant van eiersorteermachines, onderdak in de leegstaande fabriek. Hierna werd er een bedrijfsverzamelgebouw in gehuisvest. In 1996 kwam het pand leeg te staan en jaren van verwaarlozing volgden. De buurt was niet blij over de langdurige leegstand en verpaupering van het complex. Op 7 december 2002 viel het gebouw ten prooi aan brandstichting.

    Restauratie

    Ondanks grote schade bleef er gelukkig nog voldoende gespaard om te worden gerestaureerd. Op 16 december 2009 onthulde wethouder Wim ten Voorde samen met de heer Joop Driessen en de heer Egbert Rots van Rots Bouw het bord van het project Hofstraat. De voormalige textielfabriek werd gerestaureerd en herontwikkeld tot kantoorruimten en een gezondheidscentrum. Ook werden er appartementen op het terrein gerealiseerd.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1897I-4616H.A.F.C.M. Driessen, fabriekant3880 m² stoomfabriek en erf
    1914I-4715J.W.J. Driessen, fabrikant3840 m² stoomfabriek,
    bergplaats, erf
    1924I-5631J.W.J. Driessen, fabrikant11.400 m² fabriek, schuur en weiland
    1940I-7023N.V. Stoomweverij Herman Driessen en Zoon11.940 m² huis, fabriek, tuin, erf

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.I-13087/13073
    FunctieTextielfabriek
    Oprichting1893
    Sluiting1969
    MonumentRijksmonument
  • Stoomweverij Gebr. Driessen

    Stoomweverij Gebr. Driessen

    Dijkstraat 17, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    Stoomweverij Gebr. Driessen was een textielfabriek in Aalten, gevestigd aan de Dijkstraat, waar tegenwoordig de Driessenshof is.

    Omstreeks 1817 richtten de broers Anton en Joseph Driessen in Bocholt de firma ‘Gebrüder Driessen’ op. Ze handelden voornamelijk in bombazijn, een weefsel van linnen en katoen, dat ze naar Nederland exporteerden. Deze lucratieve handel kwam in gevaar door de verhoging van de invoerbelasting in Nederland op buitenlands weefsel. Om de hoge toltarieven te omzeilen vroegen ze de Nederlandse koning om toestemming voor het openen van een vestiging in Aalten. Dit lukte en in 1826 vertrok Anton Driessen naar Aalten, terwijl zijn broer de firma in Bocholt voortzette.

    Anton zette in Aalten een handspinnerij op voor zijn vele thuiswevers, richtte een blekerij op en liet een groot woonhuis met bijgebouwen neerzetten. De bombazijnhandel van Anton groeide in de loop der jaren uit tot een door stoom aangedreven spinnerij die hij later uitbreidde met mechanische weefgetouwen.

    Overnames en sluiting

    In 1918 verkocht Anton’s kleinzoon Theodoor het bedrijf aan Twentse investeerders die de fabriek voortzetten als ‘Voorheen Gebr. Driessen’. In 1960 volgde een overname door Wisselink’s Textielfabrieken, onderdeel van Textiel Groep Twenthe. In 1981 verhuisde de fabriek naar een nieuw pand op bedrijventerrein ’t Broek in Aalten.

    Feestelijkheden in lege fabriek

    Na de verhuizing zou de textielfabriek aan de Dijkstraat worden gesloopt om plaats te maken voor 120 woningen, de tegenwoordige Driessenshof. Maar voordat de voormalige weverij werd afgebroken, organiseerde de Vereniging tot verbetering van de Volkshuisvesting (later opgegaan in De Woonplaats) er een uitgebreid programma aan feestelijkheden voor de Aaltense bevolking:

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-13390 (o.a.)
    FunctieTextielfabriek
    Oprichtingca. 1826
    Overnames1918, 1960
    Verhuizing1981
  • Molenkampsdijk 30

    Molenkampsdijk 30

    Haart

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1908D-3661
    D-3662
    Hendrik Roelof Prinsen, landbouwer2350 m² huis en erf
    2350 m² huis en erf
    1969D-4458Grada Wesselina Schepers2490 m² huis, erf, grasland

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Haart 66/1 > 94

    Gerrit Hendrik Reugebrink (Langerak/Doetinchem, 07-10-1880)
    Johanna Willemina Becking (Wisch, 17-03-1880)

    Volgende bewoners:

    Gerhard Knüfken (Hamminkeln, 21-05-1876)
    Alwine Johanna Hintze (Ringenberg, 21-05-1888)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Haart 94 > 109

    Gerhard Knüfken (Hamminkeln, 21-05-1876)
    Alwine Johanna Hintze (Ringenberg, 21-05-1888)

    Volgende bewoners:

    Haart 109

    Gerhardus Hendrikus Dammers (Bredevoort, 27-07-1892)
    Grada Wesselina Schepers (Aalten, 25-01-1895)

    Adresboek 1934

    Haart 109 > 92

    G.H. Dammers

    Adresboek 1967

    Haart 92 > Molenkampsdijk 30

    Mevr. G.W. Dammers-Schepers

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.D-4458
    FunctieBoerderij
    Bouwjaar1940
    Monumentnee
  • OLS Herenstraat

    OLS Herenstraat

    Herenstraat 4, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    De Openbare Lagere School aan de Herenstraat in Aalten werd opgericht in 1884. De nieuwe school verving daarmee de aloude dorpsschool aan de Landstraat. Hoofden der school waren door de tijd heen de heren Stegeman, Veenstra, Bennink, de Lange, van Rugge, Brunt, Siebrands, van Zeijl en Leferink.

    Tijdens de bezettingsjaren was de school korte tijd in gebruik als ‘Fallschirm-Armee Waffenschule’.

    In de jaren zestig werden er ook drie avonden per week lessen gegeven van de Handelsavondschool.

    In oktober 1974 moest de school tijdelijk haar deuren sluiten vanwege een vlooienplaag. De oorzaak was een nestje katten dat onder de school verbleef.

    Sluiting

    In 1976 werd een nieuwe openbare basisschool in Aalten in gebruik genomen aan de Wehmerstraat. Deze kreeg later de naam ‘Openbare Basisschool De Slinger‘.

    Bij het afscheid van de oude school zong de schooljeugd in een lawaaioptocht op de melodie van ‘Yellow Submarine’ de volgende regels: “waar we heen gaan naar de nieuwe school, aan de Wehmerstraat, waar die prachtig staat. Negentig jaar is onze school aan de Herenstraat in een vervallen staat enz.

    In 1977 werd de oude school aan de Herenstraat afgebroken en ontstond op deze plek een ruime parkeerplaats, tegenwoordig ’t Hoge Blik genaamd.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.I-13311
    FunctieBasisschool
    Bouwjaar1884
    Sloop1977