De Ahof (De Pol)

Beschrijving

De Ahof of De Pol is een verdwenen havezate en voormalig landgoed gelegen in het midden van het dorp Aalten. Het landgoed en de havezate wordt op oude geschriften vermeld als Hof ten Ahave dat later werd afgekort naar Ahof. De naam Ahof is afgeleid van het woord aa (water), dus Hof aan het water.

In een oorkonde uit 1281 wordt de Ahof voor het eerst genoemd, horig aan de heerlijkheid Bredevoort later in leen aan de Graaf van Lohn, die zetelde op het slot in Stadtlohn. Van het oorspronkelijke landgoed en havezate, boerderij en bijbehorende watermolen is weinig bewaard gebleven. Het is dan ook niet bekend hoe de oude havezate eruitzag.

De huidige monumentale boerderij ‘De Pol’ is een herenboerderij daterend uit 1743. Het is één van de oudste bouwwerken van Aalten en was lange tijd ook één van de voornaamste boerderijen. De naam komt van ‘pol’, ofwel hoogte in het landschap.

Gracht en watermolen

Aan het begin van de vorige eeuw schreef de Rotterdammer P. van de Weele een boekje over de havezathe. De oudste naam die hij terug kon vinden was van Trijne van Ahave, die er in 1529 woonde. Ze was weduwe, hoe haar man heette was niet terug te vinden.

Van der Weele schrijft aan het begin van 20e eeuw dat de gracht rond het gebouw nog niet eens zo lang geleden was gedempt. De gracht heeft in verbinding gestaan met de Slingebeek. Aan de westkant van de havezathe stond een watermolen, bestaande uit twee gebouwen die aan weerszijden van de beek stonden. De watermolen werd als korenmolen en oliemolen gebruikt. Eind 19e eeuw raakten de gebouwen in verval en in 1901 zijn ze door de gemeente gesloopt.

In de tijd dat Van der Weele het boekje over de havezathe schreef was Engelbartha Hendrika Arentzen de laatste van het geslacht dat lang op het huis heeft gewoond. Vanaf begin 20e eeuw was De Pol in bezit van de familie Prinsen, met Hente Prinsen als laatste bewoner.

Sociale functie

Burgemeester Bekius heeft zich ingezet om het gebouw in de oorspronkelijke staat te behouden. Het aardige is dat het als sociaal-cultureel centrum een ontmoetingsplaats is, een functie die het door de jaren heen heeft gehouden. Eeuwen geleden, omdat er de belangrijkste boer woonde, in de Franse tijd, als verzamelpunt van verzetsactiviteiten en bijvoorbeeld ook in 1906, toen daar de eerste voetbalwedstrijd in Aalten werd gehouden. Sinds 1988 is De Ahof een kinderboerderij.

Archieven

Verpondingskohier 1647

Reiner Grievinck Schulte ten Ahave.
Huis end schuijr op 18 dlr. 27 – 0 -.
Een hof groot 3 sp. gesaeis 9 – 0 -. t’Blijck 3 mdr. gesaeis 25 – 0 -.
Op t’Bergh stuck 2 1/2 mdr. 20 – 16 – 8. Rovenkampken 2 sch. 4 – 3 -.
t’Weideken an t’Blick 3 sch. 6 – 4 – 8. Klouvers camp 5 sch. 10 – 8 -.
Den Meulencamp 1 mdr. 8 – 6 – 8.
Inslagh t’Seechfrede gnt., 3 koeweidens is in de Haert angegeven.
Op den Esch 2 sch. gesaeis 4 – 3 -.

Kadaster 1832

Aalten I185
Roelof Arentzen
assessor te Aalten
2940 m² huis, schuur en erf

Bewoners

Onderstaande informatie is nog niet compleet / correct. Er wordt nog aan gewerkt!

Eerst bekende bewoners:

Reijntgen ten Ahoff (Aalten – Aalten, 1567), trouwt
(1) < 1542 met Styne to Kortbeck (Heurne – Aalten, 1549/1550), d.v. Johan en Alyth te Cortbeeck
(2) met Hilleken

Volgende bewoners, dochter van Reijntgen en Stijne en schoonzoon:

Johan Grevinck (Aalten – Aalten < 1598), z.v. Berent en Hermannen Grevinck
Stijne ten Ahoff / Ahave (Aalten – Aalten, 1623)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

Herman ten Poelhuijs (Meddo – Aalten, 1601), z.v. Coene Harmelinck alias ten Poelhuijs (den Olden)
Stijne ten Ahoff / Ahave (Aalten – Aalten, 1623)

Volgende bewoners, zoon van Johan en Stijne en schoondochter:

Reiner Gr(i)evinck (Aalten)
Hendrixken Theben (Winterswijk), d.v. Johan Theben en Joist Lebbinck

Reijner wordt tussen 1601 en 1664 als Scholte genoemd (Hofboek).

Volgende bewoners, zoon:

Gijsbert Gr(i)evinck (Aalten, ca. 1606 – Aalten, 1665/1666)

Gijsbert Reinerszoon Gr(i)evinck is in 1636 hofhorig en is dan 30 jaar oud (Hofboek).

Volgende bewoners, zoon en schoonzoon:

Berent Gr(i)evin(c)k (Aalten – Aalten, 1700/1701), trouwt
(1) op 01-04-1667 in Aalten met Jenneken Scha(a/e)rs (Aalten – Aalten, 1678/1679)
(2) op 05-03-1679 in Aalten met Gerritjen Locken (Aalten)

Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

Berent Arentsen (Varsseveld), trouwt op 11-12-1701 in Aalten met
Janna Gr(i)evink (Aalten – Aalten < 1748)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Roelof Aren(t/z)sen (Aalten, 23-01-1707 – Aalten, 1744-1747), trouwt op 26-12-1731 in Aalten met
Barta Willemina (te) Bak (Aalten, 25-11-1714 – Aalten, 04-04-1771)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

B(e/a)rent ter Dam (Aalten, 01-11-1716 – Aalten, 10-03-1796), trouwt op 13-05-1747 in Aalten met
Barta Willemina (te) Bak (Aalten, 25-11-1714 – Aalten, 04-04-1771)

B(e/a)rent was een neef van Roelof Aren(t/z)sen.

Volgende bewoners, zoon van Roelof en Barta Willemina en schoondochter:

Bernardus Arent(z/s)en (Aalten, 19-07-1733 – Aalten, 26-09-1780), trouwt (1) op 22-04-1758 in Aalten met
Janna Geertruid Roerdink (Winterswijk, 02-11-1738 – Aalten, 27-07-1767)

Bernardus volgt vanaf zijn huwelijk met Janna Geertruid Roerdink zijn stiefvader Berend ten Dam op als scholte van de Ahof. Op 17-12-1760 vernieuwt hij de daarvoor vereiste leeneed. Bernardus wordt op 07-10-1777 als voogd van Roelof genoemd. Verder is hij na het overlijden van zijn zuster Johanna Willemina voogd over haar kinderen. Bernardus wordt op 30-09-1780 begraven te Aalten. De kinderen Grada, Roelof en Willem Lodewijk worden in het testament van zijn tante Gesina van 20-04-1785 genoemd (RA Bredevoort inv.nr. 601 besloten testamenten).

Volgende bewoners, weduwnaar en 2e echtgenote:

Bernardus Arent(z/s)en (Aalten, 19-07-1733 – Aalten, 26-09-1780), trouwt (2) op 20-08-1768 in Aalten met
J(oh)anna Willemina Hijink (Winterswijk, 11-02-1751 – Aalten, 23-11-1808)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

Garrit Jan Roerdink (Winterswijk, 26-02-1744 – Aalten, 09-01-1817), trouwt op 18-07-1784 in Aalten met
J(oh)anna Willemina Hijink (Winterswijk, 11-02-1751 – Aalten, 23-11-1808)

Garrit Jan was een broer van Janna Geertruid Roerdink.

Volgende bewoners, zoon van Bernardus en Janna Geertruid en schoondochter:

Roelof Arent(s/z)en (Aalten, 12-08-1763 – Aalten, 07-10-1849), trouwt op 18-07-1784 in Aalten met
Johanna Harmina L(i/e)essink alias Roerdink (Winterswijk, 11-02-1761 – Aalten, 01-12-1840)

Roelof en Johanna Harmina waren neef en nicht.

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Bernardus Arent(s/z)en (Aalten, 19-10-1788 – Dorpbuurt, 10-05-1840), trouwt (1) op 20-08-1811 in Aalten met
Josi(e)na Aleida te Lintum (Woold, 12-12-1789 – Woold, 01-03-1823)

Bernardus vertrok rond 1820 naar Winterswijk, keerde na het overlijden van zijn vrouw terug naar Aalten en woonde na zijn 2e huwelijk in 1827 op Rikkers in Dorpbuurt.

Bevolkingsregister 1823-1837

Aalten 230 – “De Pol”

Roelof Arentzen (Aalten, ged. 18-12-1763), assessor
Johanna Harmina (Roerdink) op Liessink (Winterswijk, ged. 11-02-1761)

Bevolkingsregister 1838-1850

Aalten 213

Roelof Arentzen (Aalten, ged. 18-12-1763), assessor
Johanna Harmina (Roerdink) op Liessink (Winterswijk, ged. 11-02-1761)

Volgende bewoners:

Jacobus Arnoldus Hendrikus Prins (Aalten, 02-08-1814), bierbrouwer
Engelbartha Hendrika Arentzen (Aalten, 24-06-1802)

Bevolkingsregister 1850-1860

Aalten 213 (“Nieuwstraat”)

Jacobus Arnoldus Hendrikus Prins (Aalten, 02-08-1814), bierbrouwer
Engelbartha Hendrika Arentzen (Aalten, 24-06-1802)

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1860-1870

Bevolkingsregister 1870-1880

Bevolkingsregister 1880-1890

Bevolkingsregister 1890-1900

Bevolkingsregister 1900-1910

Bevolkingsregister 1910-1920

Adresboek 1934

Adresboek 1967