Omgeving Elshoek/Grevink, Dale
Op 8 februari 1945 vond er in de Aaltense buurtschap Dale een vergissingsbombardement plaats. Hierbij kwamen elf slachtoffers om het leven. Op de hoek van de Aladnaweg en de Grevinkweg in Dale werd in 1988 een monument onthuld ter nagedachtenis aan de slachtoffers van het bombardement.
Minder dan drie maanden voor het eind van de oorlog, op 8 februari 1945, vertrokken Amerikaanse B-26 Marauder bommenwerpers vanaf hun basis in het Noord-Franse Cambrai met als doel de omgeving van Kleve. Voor als dat niet mogelijk was hadden ze nog een alternatief doel bij Groenlo. Bij Kleve was het te bewolkt en dus vlogen ze door maar ook in de Achterhoek was het zicht matig. Even na 11.00 uur lieten ze 528 fragmentatiebommen vallen. Twee uur later landden ze veilig in Cambrai en rapporteerden ze over hun missie: “Impossible to determine further damage or to locate pattern accurately due to 80% cloud cover“.
Dood en verderf
Hun dodelijke last kwam terecht in de omgeving van de Elshoek en het Grevink in de buurtschap Dale. Met verschrikkelijke gevolgen. De honderden splinterbommen zaaiden dood en verderf. De vele splinters vlogen horizontaal over de grond en troffen menig mens en dier. Overal lagen uiteengereten paarden, koeien, schapen, kippen en ganzen. Enkele boerderijen kregen voltreffers.
Alle dokters, verpleegsters en hulpdiensten werden naar de rampplek gestuurd. In de modder en ravage verzorgden zij de gewonden. Men bracht hen op brancards en ladders naar Huize Avondvrede aan de Hogestraat. Van daaruit transporteerde men de zwaar gewonden naar het noodhospitaal in Harreveld.
Het bombardement kostte uiteindelijk 11 mensen het leven. Ook raakten verscheidene mensen voor het leven gehandicapt.
Slachtoffers
In de keuken van boerderij ’t Olde Nooitgedacht van Neerhof werd onderduiker Joop de Roon uit Rotterdam dood aangetroffen. Bij boerderij de Glieuwe waar de familie Hogenkamp woonde, kwamen dochter Anna en de zonen Herman en Jozef om. Boerderij Bekerhuis van de familie Te Grotenhuis werd totaal verwoest. Vier slachtoffers waren daar te betreuren: de kinderen Arie en Teun te Grotenhuis en de broers Hendrik en Gerrit Stronks die er ondergedoken zaten.
Mink van der Harst, afkomstig uit Scheveningen en onderduiker bij Eppink van boerderij ’t Nooitgedacht, werd buiten dodelijk getroffen door granaatsplinters. De boerderij van Brus werd ook getroffen. Gerrit overleed direct en zijn vrouw Sientje Brus-Stronks stierf enkele dagen later in het noodhospitaal in Harreveld.
Er vielen ook nog bommen in de Haartsestraat. Clarel Smit, die net het huis van Van Lente verliet, raakte hierbij zodanig gewond aan zijn voeten en benen dat hij vier maanden later in het noodhospitaal in Harreveld alsnog overleed.
Monument
Het monument bestaat uit vier stenen, afkomstig uit de restanten van het huis van de familie Te Grotenhuis. De heer Te Grotenhuis heeft deze stenen na het bombardement op de bewuste plek opgestapeld. Jaren hebben de overgebleven stenen gefungeerd als (onofficieel) monument. In 1988 zijn de stenen op aandringen van de plaatselijke bevolking erkend als officieel gedenkteken ter nagedachtenis van de slachtoffers.
Op de gedenksteen zijn de namen van elf oorlogsslachtoffers uit Aalten aangebracht:
‘G.J. BRUS 62 jaar
G.A. BRUS-STRONKS 63 JAAR
A.J. TE GROOTENHUIS 12 JAAR
A. TE GROOTENHUIS 10 JAAR
M. VAN DER HARST 25 JAAR
J.M. HOGENKAMP 22 JAAR
H.J. HOGENKAMP 15 JAAR
J.B.A. HOGENKAMP 6 JAAR
J. DE ROON 18 JAAR
H.W. STRONKS 33 JAAR
G.W. STRONKS 26 JAAR.’
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Bronnen
- Aalten in oorlogstijd, J.G. ter Horst
- Als ik ze maar eens weer kon zien, het bombardement van Dale 8 februari 1945, H. de Beukelaer
- Er op of er onder, Aalten, het land der onderduikers en der illegaliteit, G.W. Vaags
- Interview met Karel Aversteeg (Louis Veldhuis en Gerrit Nijman)
- Nationaal Comité 4 en 5 mei
- Nationaal Onderduikmuseum, Aalten
- Toespraak burgemeester Stapelkamp, 8 februari 2020
Plaats een reactie