Pomp op Kattenberg herinnert aan verleden

„Op de grens van twee werelden” probeert Annie Bennink nog één keer de oude pomp

In 1939 onderging de watervoorziening in Aalten een grote verbetering door de aanleg van een drinkwaterleiding door de N.V. „Waterleiding Oostelijk Gelderland” met medewerking van het gemeentebestuur van Aalten. Vóór die tijd betrokken de mensen in het dorp Aalten hun water van zogenaamde buurtpompen, waarvan er in de verschillende straten een of meer stonden. Deze pompen waren bezit van de gemeente en er waren in het dorp maar weinig mensen, die zelf een pomp in huis hadden.

Van iedere pomp werd gemiddeld door tien of twaalf gezinnen gebruik gemaakt en men kan zich voorstellen dat in perioden van grote droogte, wanneer de pompen op de duur in plaats van water modder begonnen te geven, dit wel eens aanleiding gaf tot strubbelingen onder de vrouwelijke buurtbewoners. Kwesties, die er ontstonden, werden echter in de regel binnen korte tijd bijgelegd door de „pompmeester”. De buurtbewoners, die ook moesten zorgen voor het onderhoud van de pomp, werden beurtelings als pompmeester aangewezen. Ook inde de pompmeester van zijn mede-gebruikers de bijdragen in de kosten.

Van sommige pompen moest evenwel het gebruik worden verboden, omdat het water schadelijk was voor de gezondheid. Toen later bij nader onderzoek het pompwater over het algemeen voor de gezondheid minder gunstige bestanddelen bleek te bevatten, was dit een reden temeer om over te gaan tot aanlegging van drinkwaterleiding.

Een voordeel van de vroegere pompen was dat deze aan de straat stonden. Vroeger nog meer dan thans hielden de bewoners van het dorp Aalten zelf de straat voor hun huis schoon. De pompen kwamen hun daarbij goed van pas, daar zij het water voor het schrobben der straat dan dicht bij de hand hadden.

Tot voor kort had men in Aalten ook op de Markt nog een pomp staan. Helaas heeft het gemeentebestuur deze pomp verleden jaar laten afbreken, waarschijnlijk omdat deze in bouwvallige staat verkeerde. Had men echter deze pomp gerestaureerd, dan zou in het centrum van Aalten een stukje historie zijn blijven bestaan.

Zijn de woningen in het dorp Aalten aangesloten op het waterleidingnet, in de buurtschappen is dit nog niet het geval. Weliswaar zijn in de buurtschap Lintelo in de afgelopen jaren hardnekkige pogingen gedaan om de W.O.G. er toe te bewegen een groot aantal landbouwers en anderen in deze buurtschap aan te sluiten, doch hoewel de W.O.G. er in principe wel voor voelde, is de uitvoering der plannen afgesprongen op de hoge kosten van aanleg en exploitatie.

Nog één straatpomp

Eén straatpomp bleef in Aalten staan, namelijk de pomp op de Kattenberg. De bewoners van deze buurt staken, toen hun pomp werd bedreigd, de hoofden bij elkaar en besloten te trachten de pomp uit folkloristisch oogpunt te behouden. Dit is hun gelukt en vrijwillig kwamen daarna de gelden bij elkaar om de pomp, waaraan de laatste jaren niets was gedaan, wat betreft het onderhoud, flink op te knappen.

Nu moet niemand denken dat de bewoners van de Kattenberg conservatief zijn en geen water van de waterleiding willen hebben. Allerminst is dat het geval, allen hebben hun woningen aangesloten op het net van de W.O.G., maar niettemin willen zij ook de pomp behouden omdat men, zoals zij zeggen, met een variant op een bekend gezegde, met het pompwater de pomp niet wil wegwerken. En ons dunkt, dat ze daaraan gelijk hebben.

Mevr. Vieberink-Bennink — in Aalten beter bekend als Annie Bennink — woont sinds kort met haar man in Gendringen. Binnenkort, waarschijnlijk volgende week, hoopt het jonge paar te emigreren naar Canada, waar de heer Vieberink bedrijfsleider zal worden op een boerderij in Nieuw Brunswijk. Dezer dagen was Annie Bennink nog eens thuis, in haar ouderlijke woning op de Kattenberg en bij die gelegenheid wilde zij — zeer waarschijnlijk voor het laatst — nog eens zwengelen aan de oude, vertrouwde pomp op de Kattenberg, waarvan haar vader nu pompmeester is. Bij die gelegenheid maakten wij het hierbij afgedrukte plaatje.