Dit pand is gebouwd in 1933 in opdracht van Bernard Garretsen, naar een ontwerp van de architect J.J. Post uit Winterswijk. Garretsen opende er zijn drogisterij ‘De Vijzel’. Tegenwoordig is dit het adres van Foto Garretsen.
Hier zaten vroeger o.a. de winkel van Smid Buesink en Garretsen Optiek. Tegenwoordig is dit het adres van Kapsalon Proper Hair.
Op zaterdag 24 februari 1945 waren Gerrit en Bernard Buesink buiten bezig. Ze woonden op de hoek van het kruispunt Bredevoortsestraatweg / Prinsenstraat (toen nog Kruisstraat genoemd). Vader Beusink had er een smederij (Prinsenstraat 1). Even na het middaguur klonk plotseling het luchtalarm. Iedereen probeerde zo snel mogelijk een veilig heenkomen te vinden.
Even later sloeg een bom in bij smid Buesink en de naastgelegen bakkerij Steenbergen. Er was een enorme stofwolk en toen een totale stilte… Het huis kreeg een voltreffer en was totaal verwoest, maar wonder boven wonder hadden Gerrit en Bernard het overleefd.
Wederopbouw
Het pand is een winkel-woonhuis uit de wederopbouwperiode (gevelsteen 1927-1950), prominent gesitueerd op de hoek met de Prinsenstraat. De gevelindeling op de begane grond is gewijzigd en ook de huidige invulling van de hoekoplossing op de begane grond is niet oorspronkelijk. De detaillering van de vensters is vernieuwd. Desondanks is de karakteristieke hoofdvorm van het gebouw bewaard gebleven. De kwaliteiten van het pand worden versterkt door de markante hoekligging.
Tezamen met de buurpanden Bredevoortsestraatweg 25 en 27 (eveneens vernieuwing na oorlogsschade) vormt het gebouw een fraai ensemble en een goed voorbeeld van vernieuwde architectuur na oorlogscalamiteit in de kern van Aalten, uitgevoerd in traditionele architectuur en een materialisering die aansluit bij de historische dorpsstructuur. Daarnaast markeert het het begin van de modernisering van het winkelgebied in Aalten.
Een parallel aan de straat gelegen winkel-woonpand uit 1949, gebouwd in het kader van de Wederopbouw. Het ontwerp is van de Aaltense architect Wim Hebly die eveneens het buurpand nr. 25 tekende en binnen Aalten diverse gebouwen heeft ontworpen. Hoewel de indeling van de voorgevel op de begane grond gewijzigd is en de invullingen van de vensters op de verdieping vernieuwd en gewijzigd zijn, is de hoofdvorm van het pand goed intact gebleven.
Tezamen met de buurpanden Bredevoortsestraatweg 25 en 29 (eveneens vernieuwing na oorlogsschade) vormt het gebouw een fraai ensemble en een goed voorbeeld van vernieuwde architectuur na oorlogscalamiteit in de kern van Aalten, uitgevoerd in traditionele architectuur en een materialisering die aansluit bij de historische dorpsstructuur. Daarnaast markeert het het begin van de modernisering van het winkelgebied in Aalten.
Tot de verwoesting tijdens WO2 stond er een pand dat pas in 1932 was gebouwd voor bakker Steenbergen, ontworpen door architect J.J. Post uit Winterswijk.
In 1904 werd op dit adres een bijzonder Jugendstil-pand gebouwd, met torentje, in opdracht van slager Jacob Spier. Het ontwerp kwam van architect J.J. Post uit Winterswijk.
Rond 1910 vestigde Abraham van Gelder hier zijn slagerij. Abraham trouwde in 1907 met Reintjen de Jong uit Apeldoorn. Zijn winkel was in elk geval vanaf 1920 gevestigd in de Landstraat.
Samen met zijn broer Levie, die een slagerij had aan de Dijkstraat, leverde hij koosjer vlees aan de Joodse bevolking van Aalten. Ook de andere Joodse slagers, die zelf niet koosjer slachtten, betrokken het koosjere vlees van de gebroeders Van Gelder.
Tijdens de Duitse bezetting in de jaren ’40 van de vorige eeuw moesten de Joodse winkels sluiten. Abraham en Reintjen verhuisden toen aanvankelijk naar de Stationsstraat 24. Van daaruit vertrokken ze naar een onderduikadres in de Oosterkerkstraat.
Op 22 augustus 1944 werden ze verraden en gearresteerd. Met de laatste deportatietrein die Nederland verliet op 3 september 1944, werden ze naar Auschwitz gebracht, waar ze op 6 september 1944 werden vermoord.
Uit een foto in ons archief blijkt dat de dubieuze organisatie Nederlandsche Unie rond 1940-1941 in het pand kantoor hield.
Het gebouw werd vermoedelijk rond de jaren 60 van de vorige eeuw afgebroken. Later was op deze locatie meubelzaak Te Hennepe gevestigd. Tegenwoordig is dit het adres van Juwelier-Goudsmid Van Eerden, in het nieuwbouwcomplex Hof van Leerink.
Eigenaren
Kadaster 1832
Aalten I1256 wed. Berend Meijerink 300 m² huis en erf
Graafschapbode, 11 mei 1904Aaltensche Courant, 23 maart 1910Aaltensche Courant, 3 augustus 1937Aaltensche Courant, 6 augustus 1937Aaltensche Courant, 19 oktober 1937De Graafschapper, 8 december 1939Zutphense Courant, 11 september 1951Nieuwe Winterswijksche Courant, 29 mei 1974
Voorheen was hier de firma Velthuis gevestigd met een zaak in woningstoffering. Later verhuisde de ABN AMRO bank van de Markt naar dit pand. Tegenwoordig zit hier sportschool GetFit35 en een geldautomaat van Geldmaat.
Vroeger zaten hier, op de hoek van de Bredevoortsestraatweg en de Prinsenstraat, onder andere kruidenier Vaags en de winkel van M. Jansen (was dat ook een kruidenierswinkel?). Het pand op bovenstaande foto is later gesloopt, en daar staat nu het pand waar Modehuis Markerink-Bentsink in heeft gezeten. Tegenwoordig heeft het een woonbestemming.
In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw zat hier de VIVO buurtsuper van Gerrit Huitink. De winkel werd geopend op 23 november 1961. In dit jaar adverteerde men met het volgende: “In onze nieuwe zaak hebben wij onze artikelen zodanig opgesteld dat U alles gemakkelijk kunt overzien. Tevens kunt u, indien U dit wenst. Uw boodschappen zelf pakken”. Er was dus al sprake van een vorm van zelfbediening.
Een populaire drank bij feestjes in die tijd was ‘bowl‘, iets wat we nu vrijwel niet meer kennen. Huitink adverteerde ermee bij de opening van zijn winkel: “1 blik Ananas, 1 blik Fruitcocktail en 1 blik Aardbeien, 3 blikken verpakt in een handig boodschappennet samen voor f 1,25”.
De zaak van Gerrit Huitink heeft tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw bestaan. Het exacte jaar van de sluiting van deze winkel is ons niet bekend. Er verdwenen in die periode talloze kruideniers door de opkomst van de grote supermarkten.
VIVO-winkel HuitinkStationsweg met links het café van Kleinhesselink en recht vooruit station BredevoortAaltensche Courant, 7 maart 1914Aaltensche Courant, 7 december 1920
Dijkstraat 58 (foto: G. Schreurs, 2024)Dijkstraat 60 (foto: G. Schreurs, 2024)J.W.Th. Vosman Manufacturen, 28 februari 1918Arnhemsche Courant, 3 juni 1935Aaltensche Courant, 20 december 1946
Links op bovenstaande foto de winkel, rechts de koffiebranderij. Voorheen hadden deze panden samen huisnummer 44. Tegenwoordig staan hier appartementen met huisnummers 44-48.
Aaltensche Courant, 10 maart 1950De koffiebranderij van de andere kantDe koffiebranderij wordt geslooptDe flessenhals is verdwenenNieuwbouw appartementen door Volkshuisvesting
Het pand is gesitueerd op de hoek van de Lichtenvoordsestraatweg en de Prinsenstraat. Het pand is opgericht in 1921 voor J.G. Debbink als winkel met bovenwoning. Architect B. Wikkerink leverde het ontwerp in traditionele baksteenarchitectuur met een sobere detaillering in Amsterdamse Schoolstijl. De ingang van de winkel op de begane grond bevond zich op de afgeschuinde hoek van het pand.
De winkelpui is verlevendigd met markant uitgemetselde decoratieve elementen. Hoewel de invullingen van de winkeltoegang en woningtoegang zijn vernieuwd, heeft het pand zijn karakteristieke uitstraling behouden. Het vormt zo aan het begin van de Lichtenvoordsestraatweg een beeldbepalend element. Bovendien geeft het een goed beeld van de ontwikkeling van de „bewinkeling‟ van de dorpskern van Aalten en de modernisering van het winkelbestand.
Ooit zat hier de manufacturenwinkel van Debbink, ook wel genaamd “De Wolbaal”, later het fopwinkeltje van mevrouw Grievink, Goeie Grutten, het kantoor van de Aalten Vooruit. Daarna zat Aladna FM nog enkele jaren in dit pand.
Heezen was een buurtsuper voor Aalten-Zuid. Later heette het ‘De Combinatie’ en nog later werd dit Albert Heijn. Nadat de ‘Appie’ verhuisde naar het Lage Blik, vestigde zich schoenen- en sportkledingzaak Scapino in het pand.
Bernardus Gerhardus Vaags, zoon van Bernardus Vaags en Geertjen Kappers, leerde het vak van hoorndraaier in Thüringen. Na zijn terugkeer kocht hij een eenvoudige voetdraaibank en begon een hoorndraaierij. In een opkamertje in de schoenmakerij van zijn ouders maakte hij onderdelen voor Duitse pijpen van buffelhoorn. Het was het begin van de – in Nederland unieke – hoornindustrie in Aalten.
Aaltensche Courant, 7 april 1900Aaltensche Courant, 1 oktober 1937Aaltensche Courant, 10 maart 1950
Tegenwoordig is er geen bebouwing meer op deze plek, nu is hier de doorgang tussen de Action en de bibliotheek.
Steekpartij
Begin vorige eeuw was hier het café van Bauhaus gevestigd. In 1909 werd de 20-jarige Johann Heinrich Kalberg uit Liedern (bij Bocholt), op straat voor het café, met een mes in de borst gestoken. Zijn kameraden, waaronder zijn jongere broer, brachten hem bij het café naar binnen en in allerijl werd dokter Van Leuven opgetrommeld. Deze kon echter niets meer voor Kalberg betekenen. Daarmee werd het een moordzaak.
Hennepkwekerij
In 2007 werd er in het pand een hennepkwekerij ontdekt. De Gelderlander schreef op 13 oktober: “Mannen in oranje kleding lopen, met onder meer stukken pijp en een ventilator in de hand, naar een container die voor het pand Dijkstraat 1 in Aalten staat en gooien de spullen erin.“
Eigenaren
Kadaster 1832
Aalten I1197 wed. Derk Jan Mennink 186 m² huis en erf
Bewoners
1813
Aalten 29
Dirk Jan Mennink (Heurne, 09-12-1764), kleermaker Dirk Mennink (25-01-1797), zoon dito
Wilhelm Joseph Bauhaus (Spork, 10-01-1862), tapper trouwt (3) op 10-10-1918 in Aalten met Anna Gesina Bloemer (Aalten, 28-09-1873), zuster van Gerharda Johanna
