Categorie: Aalten

  • Coöperatieve Landbouw Vereniging

    Coöperatieve Landbouw Vereniging

    Landbouwstraat 2, Aalten (verdwenen)

    De Landbouw Aalten werd in 1898 opgericht als de Coöperatieve Landbouw Vereniging (CLV). In het jaar van de oprichting ging het de plattelandsbevolking van Aalten slecht. Door zeer zuinig te zijn en sober te leven kon men het hoofd boven water houden. Geld was er bijna niet in omloop zodat de afzet van producten als eieren, boter en varkens plaats had door ruilen tegen kruidenierswaren, veevoer (raapkoeken en lijnzaad) en kunstmest.

    De heer A.P. Slicher van Bath werd de voorzitter van de in 1878 opgerichte Onderafdeling van de Gelderse Maatschappij van Landbouw. Het doel van deze vereniging was om alles te doen wat in het belang van de ontwikkeling van de landbouw gedaan kon worden.

    Oprichting

    Op 22 augustus 1898 werd de Coöperatieve Landbouw Vereniging (CLV) opgericht. H. Navis werd voorzitter, Joh. Obbink secretaris en E. Scheffer penningmeester. Doel was de kracht van onderlinge samenwerking van landbouwers in Aalten en buurtschappen te bevorderen. In de nabijheid van het station Aalten bouwde men vervolgens een loods. In 1900 telde de CLV reeds 123 leden.

    De periode 1903-1914 kenmerkte zich door een gestage groei en een toenemende belangstelling van de boeren. Er was sprake van groei en bloei. Er ontstonden filialen in Barlo, Haart, Lintelo (’t Halt), Lintelo (Wisselink), IJzerlo en aan de Molenstraat in Aalten (Klomps). De CLV ging per 1 januari 1964 een bedrijfsmatige samenwerking aan met de Coöperatieve & Verbruiksvereniging Varsseveld in het coöperatieve productiebedrijf AaVaCo.

    Fusie

    Op 12 december 1967 werd een fusie opgestart met de CLV Dinxperlo-Breedenbroek en de CLV De Volharding te Dinxperlo, waarbij de CLV Varsseveld zich aansloot met ingang van 1968. Daartoe werden de statuten van AaVaCo gewijzigd, waarbij men AaVaCo omdoopte tot de coöperatieve vereniging Verenigde Landbouw Coöperaties ‘Slingeland’. G.A. De ‘Slingeland’ vestiging te Aalten bleef als rayonkantoor.

    1993

    Opgeblazen

    In 1995 kwam er een eind aan het ‘Landbouwtijdperk’ Aalten met het opblazen van de 35 meter hoge, betonnen silo van de Landbouw. Dit gebeurde met een springlading dynamiet. Een spectaculair gebeuren, waar half Aalten voor uitliep. Omdat er woningen in de omgeving van de Landbouw stonden moest men voorzichtig zijn, anders zouden de ruiten van deze woningen sneuvelen.

    Het opblazen van de silo verliep niet geheel volgens plan. Het Landbouwcomplex gaf zich niet snel gewonnen. Uiteindelijk werd het met machines gesloopt en verrees hier jaren later de nieuwbouw van Christelijk College Schaersvoorde, locatie Stationsplein.

    1995

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1903I-4948
    I-4949
    Coöp. Landbouw Vereeniging te Aalten810 m² bergplaats, pakhuis,
    bouwland en erf
    2390 m² huis, pakhuis en erf
    1904I-5102Coöp. Landbouw Vereeniging te Aalten3200 m² huis, pakhuis, schuren en erf
    1921I-5797Coöp. Landbouw Vereeniging te Aalten4520 m² pakhuizen en erf
    1929I-6305Coöp. Landbouw Vereeniging te Aalten4496 m² pakhuizen en erf
    1937I-6881Coöp. Landbouw Vereeniging te Aalten4475 m² pakhuizen en erf

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-3121/2454
    FunctieCoöperatieve
    Landbouw
    Vereniging
    Bouwjaar1898
    Sloop1995
  • Gasfabriek

    Gasfabriek

    Bredevoortsestraatweg 109, Aalten (verdwenen)

    Aan het begin van de twintigste eeuw groeide de behoefte aan een moderne energievoorziening in Nederland. Tot dan toe waren veel huishoudens en bedrijven afhankelijk van olie- en petroleumlampen voor verlichting en van hout of steenkool voor verwarming en koken. Gasverlichting werd gezien als een grote vooruitgang.

    Net als in veel andere plaatsen besloot men in Aalten daarom een gasfabriek te bouwen, waarmee huishoudens, bedrijven en straatverlichting van gas konden worden voorzien. De komst van de fabriek betekende een belangrijke stap in de modernisering van de lokale infrastructuur, maar bracht ook de nodige uitdagingen met zich mee.

    Het productieproces

    In 1905 werd besloten tot de bouw van een ‘steenkolen-gasfabriek’ in Aalten. Twee jaar later, in 1907, werd deze in gebruik genomen. De fabriek produceerde gas door middel van droge destillatie van steenkool. Dit proces hield in dat steenkool werd verhit in afwezigheid van zuurstof, waardoor gas vrijkwam dat kon worden opgevangen voor distributie.

    Het ruwe gas bevatte diverse onzuiverheden, zoals teer, ammoniak en zwavelverbindingen. Deze werden verwijderd via condensatie en chemische zuivering. Het gezuiverde gas werd vervolgens opgeslagen in een grote gashouder en via een netwerk van ondergrondse leidingen naar woningen en bedrijven geleid, waar het werd gebruikt voor verlichting, koken en verwarming.

    Aanleg van het gasnet

    De aanleg van het gasnet bracht echter de nodige overlast met zich mee. Voor de plaatsing van de leidingen moesten de straten regelmatig worden opengebroken, wat leidde tot veel klachten van inwoners.

    Tot eind 1908 klaagde men over de slechte toestand van de wegen en het ongemak dat de werkzaamheden veroorzaakten. Toch werd het gebruik van gas al snel steeds populairder, en groeide de gasfabriek uit tot een belangrijke voorziening binnen de gemeente.

    In 1919 nam de gemeente Aalten de gasfabriek over voor een bedrag van ƒ 115.000, plus ƒ 29.602,87 voor de infrastructuur, zoals leidingen en gasmeters.

    Gaspenningen

    Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw hadden sommige huishoudens een gasmeter die werkte met speciale gasmuntjes. Dit systeem, bedoeld om betalingsachterstanden te voorkomen, werd ook in Winterswijk gebruikt. De Aaltense gaspenning was een zinken muntje met een waarde van 10 cent. Was het gas op, dan moest men weer een nieuw muntje in de meter stoppen.

    Met de komst van de geiser raakte dit systeem in onbruik. De waakvlam van deze apparaten moest continu branden, en dat was niet toegestaan in combinatie met een muntmeter. Rond 1955-1958 verdwenen de gaspenningen volledig, mede door de invoering van het landelijke aardgasnet.

    Het einde van de gasfabriek

    De ontdekking van de aardgasbel in Slochteren betekende het einde van de lokale gasfabrieken, waaronder die in Aalten. Het gebouw kreeg daarna verschillende tijdelijke functies, zoals een technische school en later een meubelfabriek (Fa. Hervo), tot het pand in 1964 door brand werd verwoest.

    Na de sluiting bleek de bodem ernstig vervuild met gevaarlijke stoffen zoals zwavel en cyanide. De sanering van het terrein werd pas tientallen jaren later, in 2009, volledig afgerond.

    Tramhalte

    Bij de gasfabriek was vroeger ook een tramhalte aan de lijn Lichtenvoorde-Bocholt.

    Archieven

    Adresboek 1934

    Aalten C429 > Bredevoortschestraat 109

    Gasfabriek

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-12882/13058
    FunctieGasfabriek
    Bouwjaar1907
    Door brand verwoest1964

    Bronnen

  • Luutenshuus

    Luutenshuus

    Haartsestraat 22, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    Het Luutenshuus was een dorpsboerderij daterend uit 1680, op de hoek Haartsestraat-Polstraat in Aalten. Het werd in 1963 afgebroken.

    Het was een zeer markant pand, met z’n grote dubbele deur, houten voorgevel, z’n stoep van kleine veldkeitjes en de oude lindeboom. Op de toogbalk boven de ‘enddeure’ van de boerderij stond de tekst: “O Godt laet ons beerven een eerlick leven en een salich sterven Anno 1680 den 11 juni 8“. De toogbalk is voor het nageslacht bewaard gebleven en is te vinden in de Freriksschure, nu onderdeel van het Nationaal Onderduikmuseum aan de Markt in Aalten.

    Het Luutenshuus werd, samen met nog vier andere woningen, in 1963 afgebroken om de Haartsestraat te kunnen verbreden en Polstraat recht door te trekken richting Bredevoortsestraatweg. Op het vrijkomende terrein werd in 1965 Garage Langwerden gebouwd.

    Sloop

    In een krantenbericht uit het begin van de jaren 1960 lezen we het volgende:

    Oude Aaltense plekjes gaan verdwijnen.
    “Luitenhuis wordt afgebroken”

    … Een belangrijke verkeersverbetering kan in Aalten op het kruispunt Prinsenstraat-Haartsestraat tot stand komen nu het erg in de weg staande pakhuis bij cafe Prins-schiller is verdwenen. De Haartsestraat zal nu verbeterd worden, en er zal meteen een oplossing worden gezocht voor een ander probleem, de aansluiting op de Haartsestraat vanaf de Polstraat, waar ook de Ormelstraat op hetzelfde punt op de Haartsestraat aansluit. De Polstraat zal nu verlegd worden. Voor de daartoe benodigde grondaan- en verkopen heeft inmiddels de gemeenteraad toestemming gegeven.

    Het resultaat zal zijn dat de Polstraat zal worden verlegd, en dat het op de hoek van de Haatsestraat-Polstraat staande oude boerderijtje, het zogenaamde ‘Luitenshuis’ zal verdwijnen. Hiertoe is besloten nadat monumentenzorg een rapport over dit boerderijtje was opgemaakt, waarin duidelijk werd gesteld dat er zoveel aan dit gebouw is veranderd dat het op de achtergevel na geen enkele historische waarde meer heeft. Monumentenzorg heeft dan ook de raad gegeven tot afbraak over te gaan daar herstel in de oude toestand bijna ondoenlijk is en geweldige bedragen zal gaan kosten.

    Als begin 1963 met de vernieuwing van de Haartsestraat zal worden begonnen zal ook op dit punt Aalten een geheel nieuw gezicht krijgen.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-173Gerrit Hendrik Smalbraak220 m² huis en erf
    1860I-2603Jan Steven Schaars Prins, Rijks-Veldwachter290 m² huis en erf
    1895I-2603Johanna Elisabeth Prins290 m² huis en erf
    1898I-2603Gerrit Jan Luiten, timmerman290 m² huis en erf

    Bewoners

    In de jaren dertig van de vorige eeuw heeft de heer Stoltenborg er gewoond en vandaar uit handel gedreven op Duitsland. Dat deed hij met paard en wagen. Hij handelde in groente en fruit. Nadat hij verhuisd was naar de Bodendijk 36 is het pand nog bewoond geweest door verschillende families, onder andere aan de linkerzijde door de familie Horn, die in de jaren vijftig naar Canada is geëmigreerd.

    Eerst bekende bewoners:

    Jan Lui(j)ten / Lutten (Aalten 15-07-1708 – Aalten 08-02-1793), trouwt op 20-05-1735 in Aalten met
    Henderske(n) Schurink / Schuijring (Aalten 26-01-1710 – Aalten 11-04-1789)

    Jan werd geboren op Luiten (De Luthe) in Barlo.

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    B(a/e)ren(t/d) Lui(j)ten / Lutten (Aalten 06-09-1739 – Aalten 21-05-1798), trouwt op 18-04-1766 in Aalten met
    J(a/e)nneke(n) Ren(s/z)ink (Aalten 25-10-1744 – Aalten 23-06-1821)

    Volgende bewoners, ongetrouwde (schoon)zuster en ongetrouwde dochter:

    Aaltje Luijten (Aalten 13-03-1746 – Aalten 30-11-1830)
    Berendina Luijten (Aalten 15-02-1767 – Aalten 12-07-1831)

    Volgende bewoners:

    Bevolkingsregister 1823-1850

    Aalten 229

    Laurens Fredriks (Aalten, 24-02-1747), landbouwer

    Volgende bewoners:

    Garrit Hendrik Smalbrake (Winterswijk, 31-07-1799), draaijer
    Berendina Harmina Manschot (Aalten, 20-11-1784)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    “Nieuwstraat”

    Aalten 212

    Gerrit Hendrik Smalbraak (Winterswijk, 31-07-1799), draaijer
    Berendina Harmina Manschot (Aalten, 20-11-1784)

    Volgende bewoners:

    Jan Steven Schaars Prins (Aalten, 23-02-1817), opziener der jagt
    Berendeken Walvoort (Barlo, 07-10-1823)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 212

    Jan Steven Schaars Prins (Aalten, 23-02-1817 – Aalten, 23-08-1893), rijksveldwachter
    Berendeken Walvoort (Barlo, 07-10-1823)

    Aalten 212a

    Gerrit Jan Berendsen (Laag Keppel, 20-12-1842),
    Catharina Elisabeth Koldeweij (Gendringen, 21-01-1836)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 284

    Jan Steven Schaars Prins (Aalten, 23-02-1817 – Aalten, 23-08-1893), rijksveldwachter
    Berendeken Walvoort (Barlo, 07-10-1823)

    Aalten 284a

    Jan Willem Prins (Aalten, 05-10-1842), schrijnwerker
    Johanna Weenink (Aalten, 07-10-1849)

    Volgende bewoners:

    Kommer Boudewijn (Strijen, 18-08-1814), rijksontvanger

    Volgende bewoners:

    Egbertus Marinus van Soest (Dinxperlo, 27-05-1850), onderwijzer, hulp

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 322

    Jan Steven Schaars Prins (Aalten, 23-02-1817 – Aalten, 23-08-1893), rijksveldwachter / gepensioneerd
    Berendeken Walvoort (Barlo, 07-10-1823)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 314

    Jan Steven Schaars Prins (Aalten, 23-02-1817), gep. rijksveldwachter

    Volgende (hoofd)bewoners, schoonzoon en 2e echtgenote:

    Gerrit Jan Luiten (Aalten, 07-10-1854), timmerman
    Willemina Aleida Veldhuis (Heurne, 03-12-1863)

    Aalten 314a

    Johanna Geertruida ter Horst (Dinxperlo, 31-12-1829), wed. D.J. Helders

    Volgende bewoners:

    Johann Heinrich Neuenhofer (Gladbach, 23-11-1847), opzichter bij H. Driessen & Zn.
    Maria Catharina Schmidlein (Veenendaal, 23-10-1850)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 363 > C559

    Gerrit Jan Luiten (Aalten, 07-10-1854), timmerman, gemeentebode
    Willemina Aleida Veldhuis (Heurne, 03-12-1863)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten C559 > D646

    Gerrit Jan Luiten (Aalten, 07-10-1854), gemeentebode
    Willemina Aleida Veldhuis (Heurne, 03-12-1863)

    Adresboek 1934

    Aalten D646 > Haartsestraat 22

    B.G. Saalmink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.I-12183
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1680
    Sloop1963
    Dagblad Tubantia, 06-08-1963
    Dagblad Tubantia, 6 augustus 1963
  • De Hoekskamp

    De Hoekskamp

    Hofstraat 16, Aalten

    Beschrijving

    Deze forse vrijstaande villa genaamd „de Hoekskamp‟ ligt aan de zuidelijke zijde van de Hofstraat, prominent op de zuidwestelijke hoek met de Polstraat. Het pand is in 1931 gebouwd naar een ontwerp van de regionaal zeer bekende architect J.J. Post uit Winterswijk in opdracht van textielfabrikant Clemens V.M.J. Driessen, directeur van de naastgelegen textielweverij. Later woonden er in deze villa o.a. tandarts Van Ewijk en huisarts Wielink.

    De villa valt op door zijn forse bouwmassa met in elkaar geschoven bouwdelen en de hoge kap. Hoewel de ramen zijn vernieuwd, is de indeling van de gevels ongewijzigd gebleven. De karakteristieke uitstraling van deze beeldbepalende Interbellum villa is dan ook goed behouden gebleven. De hoeksituering en ligging direct naast de voormalige textielfabriek van Herman Driessen en Zn en tegenover de markante middenstandswoningen Hofstraat 15-17 en 19-21 versterken deze uitstraling.

    Bewoners

    Adresboek 1934

    Aalten D689/2 > Hofstraat 16

    C.V.M.J. Driessen

    Adresboek 1967

    Hofstraat 16

    B.J. v. Ewijk, tandarts

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-8533
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1931
    Monumentnee
  • Beukenhof

    Beukenhof

    Hofstraat 12, Aalten

    Beschrijving

    Deze directeursvilla is gebouwd in 1893-1894 door textielfabrikant Herman Driessen, gelijktijdig met de voormalige naastgelegen stoomweverij. De statige villa heeft later nog jarenlang dienst gedaan als gezinsvervangend tehuis van Estinea. Achter het huis lag ooit de waarschijnlijk eerste tennisbaan van Aalten.

    De villa is opgetrokken in neo-renaissancistische stijl en telt op de eerste en tweede verdieping 10 slaapkamers. Het is een rijksmonument en kent nog vele monumentale detailleringen, waaronder een zeer fraai trappenhuis met originele tegels in Jugendstil-motief en diverse originele glas-in-lood ramen. Het karakteristieke pand is tegenwoordig in particuliere handen en wordt momenteel gerestaureerd.

    In 2015 schreef Jalf Flach aan Oud Aalten:

    “Recent vond ik een tekst terug die ik 25 jaar geleden schreef n.a.v. een interview met Mevr. Bella Driessen. In 1893 heette de Hofstraat nog Het Blik en in dat jaar verrezen daar een stoomweverij en een woonhuis dat de volgende 75 jaar door leden van de familie Driessen zou worden bewoond. Pas in 1953 kreeg het huis de naam ‘Beukenhof’ van één der bewoonsters. Maar toen had het huis al een bewogen historie achter de rug.

    Bella Driessen bewoonde het huis vanaf haar prille jeugd tot aan 1969, toen de fabriek sloot en het huis in andere handen over ging. Dat is dus ruim 60 jaar. In die tijd was de Beukenhof een echte patriciërswoning zoals uit de interieurfoto blijkt die ik van haar mocht lenen. In later jaren bewoonde zij het huisje dat aan het grote gebouw gebouwd was en dat tot haar verdriet in 1976 gesloopt werd, toen het huis tot een gezinsvervangend tehuis werd verbouwd. Daarmee kwam een eind aan wat in de volksmond oneerbiedig de ‘puist van Bella’ werd genoemd.

    Boeiend waren de verhalen van mevr. Driessen over de oorlogsjaren. In het trappenhuis waren een paar prachtige glas-in-lood vensters. Eén stelde de stuw op het Smees voor en de andere de kathedraal van Malmédy waarvandaan haar moeder afkomstig was. Nadat eerst al eens een Duitse soldaat er doorheen geschoten had omdat er in strijd met verduisteringsvoorschriften gehandeld werd, moesten ze er bij een bombardement op Aalten helemaal aan geloven. De rest van de oorlog waren er planken voor gespijkerd en zochten de bewoners, ingekwartierde Duitse soldaten en evacués, hun weg in het duister.

    Na de oorlog werden er weer eenvoudiger glas-in-lood vensters aangebracht die nu nog in het trappenhuis in Jugendstil prijken en samen met de fraaie tegels en smeedijzeren trapleuningen het pand een geheel eigen karakter geven.”

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 20

    Herman Anton Frans Carel Maria Driessen (Aalten, 22-09-1831), fabrikant
    Anna Maria Theodora Mühren (Neuenkirchen/D, 14-10-1840)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 23 > C584

    Herman Anton Frans Carel Maria Driessen (Aalten, 22-09-1831), fabrikant
    Anna Maria Theodora Mühren (Neuenkirchen/D, 14-10-1840)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten C584 > D691

    Josephus Walter Julius Driessen (Aalten, 07-01-1870), fabrikant
    Maria Anna Elisa Josepha Beckmann (Malmédy, 12-05-1872)

    Adresboek 1934

    D691 > Hofstraat 12

    J.W.J. Driessen

    Adresboek 1967

    Hofstraat 12

    Mevr. I.M.E.B.G. Driessen-Smeets

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-12941
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1893
    MonumentRijksmonument
  • Villa Slingesteyn

    Villa Slingesteyn

    Willemstraat 16, Aalten

    Beschrijving

    Dit was ooit de woning van pijpenfabrikant Willem te Gussinklo jr., ook wel bekend als ‘Piepkes Willem’, directeur van Dutch Button Works in Bredevoort.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1915I-3980Willem te Gussinklo junior, fabrikant1702 m² huis en tuin

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1910-1920

    193/1 > 196

    Willem te Gussinklo (Aalten, 18-05-1888), fabrikant
    Engelina Arriana van Houte (Zwolle, 19-06-1892)

    Adresboek 1934

    Aalten A196 > Willemstraat 16

    W. te Gussinklo

    Adresboek 1967

    Willemstraat 16

    W.A. te Gussinklo
    Mej. E.J. Rensink

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-3243
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaar1913
    Monumentnee
  • Café Rathmer

    Café Rathmer

    Landstraat 2, Aalten

    Beschrijving

    Later werd dit de Koala Bar, café Op d’n Timp, daarna Malle Babbel en tegenwoordig is hier een makelaarskantoor gevestigd.

    Eigenaren

    Kadaster 1832

    Aalten I1254
    Gerardus Koelman
    borstelmaker te Aalten
    220 m² huis en erf

    Bewoners

    1813

    Aalten 28

    Peter Albertus Vaags (Aalten, 29-10-1789), winkelier

    1 weduwe
    1 zoon
    1 dogter

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Aalten 28

    Petrus Albertus Vaags (Aalten, 29-09-1789), winkelier
    (1) Arnolda Antonetta Vreede (Aalten, 12-04-1793)
    (2) Aaltjen Somsen (Aalten, 22-08-1788)

    Volgende bewoners:

    Gerhardus Henricus Arnoldus Koelman (Aalten, 25-01-1799), borstelmaker
    Janna Elisabeth Reijerink (Aalten, 24-09-1802)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Aalten 4

    Gerhardus Henricus Arnoldus Koelman (Aalten, 25-01-1799), borstelmaker
    Janna Elisabeth Reijerink (Aalten, 24-09-1802)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Aalten 4

    Gerhardus Henricus Arnoldus Koelman (Aalten, 25-01-1799), borstelmaker
    Janna Elisabeth Reijerink (Aalten, 24-09-1802)

    Volgende bewoners:

    Gerhardus van Bree (Wisch, 22-04-1825), bakker
    Geertruida Schaars (Didam, 10-09-1828)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 4

    Gerhardus van Bree (Wisch, 22-04-1825), bakker
    Geertruid Schaars (Didam, 10-09-1828)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 5

    Gerhardus van Bree (Wisch, 22-04-1825), bakker
    Geertruida Schaars (Didam, 10-09-1828)

    Volgende bewoner:

    Jan Dirk Heerdink (Winterswijk, 12-08-1852), broodbakker

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 5

    Jan Dirk Heerdink (Winterswijk, 12-08-1852), bakker

    Hij vertrekt in 1882 naar Amerika.

    Volgende bewoner:

    Herman Rathmer (Stadtlohn/D, 25-12-1827), bakker
    Wilhelmina Auluke (Stadtlohn/D, 15-05-1841)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 6

    Herman Rathmer (Stadtlohn/D, 25-12-1827), bakker
    Wilhelmina Auluke (Stadtlohn/D, 15-05-1841)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten A7 > A13

    Wilhelmina Auluke (Stadtlohn/D, 15-05-1841), winkelierster

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Bernhard Johann Rathmer (Stadtlohn/D, 28-02-1864), exportslager
    Maria Soethof (Giesbeek, 15-02-1867)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A13 > D588

    Bernhard Johann Rathmer (Stadtlohn/D, 28-02-1864), exportslager, stalhouder
    Maria Soethof (Giesbeek, 15-02-1867)

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten A13 > 588

    Bernhard Johann Rathmer (Stadtlohn/D, 28-02-1864), caféhouder

    Adresboek 1934

    Aalten D588 > Landstraat 2

    B.J. Rathmer

    Adresboek 1967

    Landstraat 2

    J.J. Rathmer

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-12020
    FunctieWoonhuis, Winkel,
    Café, Kantoor
    Bouwjaar1800
    MonumentGemeentelijk
    monument
  • Café/Hotel Vultink

    Café/Hotel Vultink

    Plein Zuid 14, Aalten (verdwenen)

    Beschrijving

    Het oude Café Vultink aan Plein Zuid, dat tot 1955 Dijkstraat heette, werd tijdens de Bevrijding in 1945 door brand verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog werd hier Hotel Vultink gebouwd. Eind jaren ’70 werd het hotel omgevormd tot een Chinees-Indisch restaurant. In 2013 brandde ook dit pand af; tegenwoordig staan er op deze locatie een woning en een kantoorpand.

    In 1868 kocht borstelmaker Bernardus Vultink een stuk bouwland aan de Dijkstraat van horlogemaker Wessel te Gussinklo. In 1879 verkocht Bernardus het land aan zijn broer, Franciscus Vultink (1828-1903), eveneens borstelmaker. Franciscus bouwde hier een huis, waar hij met zijn vrouw en zes kinderen ging wonen.

    Café Vultink

    Rond 1900 besloot Franciscus van beroep te veranderen en werd herbergier. Hij liet een aanbouw aan zijn huis zetten en opende hier zijn café. Na het overlijden van Franciscus in 1903 zette zijn zoon, Johannes Bernadus Vultink (1869-1917), de zaak voort.

    In 1910 werd een tramlijn geopend tussen Lichtenvoorde en Bocholt. Deze lijn liep langs café Vultink, met een halte recht voor de deur.

    Na het overlijden van Johannes Bernadus in 1917 werd de zaak voortgezet door zijn zoon Franciscus Hendrikus (Frans) Vultink (1908-2002). Zijn zoon Hans zou later internationale bekendheid verwerven als biljarter.

    Het café van Vultink was een ouderwets gezellige kroeg waar je de laatste dorpsroddels kon horen. Die werden onder het genot van een pilsje of een borrel uitvoerig besproken.

    Bevrijding en brand

    Op 30 maart 1945, Goede Vrijdag, werd Aalten bevrijd door de geallieerden. Ter verdediging tegen de oprukkende troepen hadden de Duitsers landmijnen geplaatst op Plein Zuid, dat destijds nog Dijkstraat heette. Toen een Engelse tank op een van deze mijnen reed, volgde een explosie waarbij café Vultink vlam vatte en volledig afbrandde. De familie Vultink was op dat moment geëvacueerd naar een nabijgelegen boerderij en bleef ongedeerd.

    Bondshotel en restaurant

    Na de oorlog bouwde Frans Vultink op dezelfde plek een hotel, een zogenaamd Bondshotel. Bondshotels boden betaalbare accommodatie voor ANWB-leden en lagen vaak op gunstige locaties voor toeristen, zoals langs fietsroutes of bij stations. Het was tevens een café-restaurant.

    Eind jaren ’70 werd het hotel omgevormd tot een Chinees-Indisch restaurant, eerst onder de naam Azië en later Nederchina. Omstreeks 2011 sloot het restaurant definitief zijn deuren.

    Opnieuw brand en nieuwbouw

    Op maandagochtend 1 april 2013 brandde het inmiddels leegstaande pand volledig uit. Tegenwoordig bevinden zich op deze plek een woning en een kantoorpand, met huisnummers 14 en 14a.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1868I-2058Wessel te Gussinklo, horlogiemaker3144 m² bouwland
    1878I-2058Bernardus Vultink, borstelmaker3144 m² bouwland
    1879I-3492Franciscus Vultink en consorten, borstelmaker180 m² huis en erf
    1885I-3962Franciscus Vultink en consorten, borstelmaker180 m² huis, schuur en erf
    1902I-4901Franciscus Vultink en consorten, kastelein3178 m² huis, locaal en erf
    1934I-6572Johannes Bernardus Vultink, kastelein6720 m² huis, schuur, erf
    1957I-7006Franciscus Hendrikus Vultink, caféhouder3712 m² huis, wld., noodapotheek,
    hotel, garage, tuin, golfbaan, kantine
    1977K-708Franciscus Hendrikus Vultink, caféhouder1250 m² chin. restaurant,

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 34b

    Franciscus Vultink (Aalten, 25-07-1828), borstelmaker
    Geertruida Louisa Grievink (Silvolde, 18-05-1833)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 36

    Franciscus Vultink (Aalten, 25-07-1828), borstelmaker
    Geertruida Louisa Grievink (Silvolde, 18-05-1833)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 39

    Franciscus Vultink (Aalten, 25-07-1828), borstelmaker, tapper
    Geertruida Louisa Grievink (Silvolde, 18-05-1833)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten A52 > A57

    Franciscus Vultink (Aalten, 25-07-1828), kastelein
    Geertruida Louisa Grievink (Silvolde, 18-05-1833)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Johannes Bernardus Vultink (Silvolde, 16-09-1869), borstelmaker, herbergier
    Johanna Willemina Gildhuis (Aalten, 22-07-1871)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A57 > A44

    Johannes Bernardus Vultink (Silvolde, 16-09-1869), postbode, herbergier
    Johanna Willemina Gildhuis (Aalten, 22-07-1871)

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten A44

    Johanna Willemina Gildhuis (Aalten, 22-07-1871)

    Volgende (hoofd)bewoner, zoon:

    Franciscus Hendrikus Vultink (Aalten, 06-10-1908)

    Bevolkingsregister 1930-1940

    Aalten A44

    Franciscus Hendrikus Vultink (Aalten, 06-10-1908)
    Maria Francisca Wilhelmina Goosen (28-07-1908)

    Adresboek 1934

    Aalten A44 > Dijkstraat 68

    F.H. Vultink

    Adresboek 1967

    Plein Zuid 14

    Hotel Vultink
    J.W. Vultink
    Mej. J.M. Horenberg
    W.F. Pidoux

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-3660/3659
    FunctieHotel,
    Café,
    Restaurant
    Sloop2013

    Bronnen


  • Hotel De Kroon

    Hotel De Kroon

    Dijkstraat 62, Aalten

    Beschrijving

    In 1911 gebouwd café met woonhuis naar ontwerp van de Aaltense architect J. Brill. Deze ontwierp als gemeentearchitect in de periode 1906-1924 diverse panden in Aalten. Het pand is prominent gesitueerd op de hoek van de Dijkstraat met de Stationsstraat, op korte afstand van het stationsgebouw uit 1884. Het voormalige café en woonhuis is opgetrokken in karakteristieke overgangsarchitectuur met een levendige detaillering. Hoewel de invullingen van de vensters vernieuwd zijn en er in de loop der tijd een aantal uitbreidingen hebben plaatsgevonden, heeft het pand zijn karakteristieke en oorspronkelijke uitstraling behouden.

    Hotel De Kroon

    Voordat Hotel De Kroon gebouwd werd, stond op deze plek het café van Lelivelt. Rond de vorige eeuwwisseling werd er gereisd met paard en wagen. Paarden werden bij Lelivelt aan een paal vastgezet en kregen hier volop te eten. Gereisd werd er ook per trein. Het café lag op ongeveer 250 meter afstand van het treinstation.

    Rond 1912 werd op de plek van café Lelivelt Hotel de Kroon gebouwd. Inmiddels had de stoomtram zijn intrede gedaan in het dorp Aalten. De Gelders Westfaalsche Stoomtram Maatschappij verzorgde de tramlijndienst Bocholt, Aalten, Bredevoort, Barlo richting Lichtenvoorde.

    Hotel De Kroon was voor de gasten dus gemakkelijk bereikbaar met de trein en per tram. De halte van de stoomtram lag een aantal honderden meters verderop, bij het pand van Lurvink. Lurvink had een café en verkocht ook manufacturen.

    In de oorlogsjaren had Hotel de Kroon geen beste naam. Het hotel, zijn eigenaren en de activiteiten in het hotel in de oorlog vormen een zwarte bladzijde in de plaatselijke geschiedenis. In juli 1941 werd hier het derde Moederhuis van Gelderland geopend. De Nederlandsche Volksdienst, een onderafdeling van de NSB, wilde wat doen voor moeders van grote gezinnen. Hier werden vrouwen opgevangen welke na het baren van tien kinderen in tien jaar huwelijk lichamelijk en geestelijk uitgeput waren. In het Moederhuis konden ze nieuwe energie opdoen. Drie weken lang kon men er ontspannen, onder andere in de tuin achter het hotel. Na drie weken vakantie keerden ze als ‘herboren’ terug bij man en kinderen.

    Bij Hotel de Kroon lagen vroeger de tennisbanen van de Aaltense tennisvereniging Altec. Dit tenniscomplex is al tientallen jaren verdwenen.

    Het pand is tegenwoordig geen hotel meer, maar in gebruik als afhaalchinees en pizzeria.

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 36

    Petrus Lelivelt (Mook, 17-02-1833), timmerman
    (1) Grada Aleida Gildhuis (Aalten, 06-10-1836)
    (2) Wilhelmina Schutten (Groenlo, 31-07-1840)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 39

    Petrus Lelivelt (Mook, 17-02-1833), timmerman
    Wilhelmina Schutten (Groenlo, 31-07-1840)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 41

    Petrus Lelivelt (Mook, 17-02-1833), kastelein
    Wilhelmina Schutten (Groenlo, 31-07-1840)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 61

    Petrus Lelivelt (Mook, 17-02-1833), herbergier
    Wilhelmina Schutten (Groenlo, 31-07-1840)

    Volgende bewoners:

    Johan Diederik Beskers (Kotten, 07-03-1882)
    Johanna Kotmans (Woold, 22-12-1880)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A43 > A31

    Johan Diederik Beskers (Kotten, 07-03-1882), tapper / hotelhouder
    Johanna Kotmans (Woold, 22-12-1880)

    Adresboek 1934

    Aalten A031 > Dijkstraat 62

    H.J. Beskers

    Adresboek 1967

    Dijkstraat 62

    J.D. Beskers
    Hotel “De Kroon”
    Mej. M.H. Veldkamp

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-2230
    FunctieHotel,
    Restaurant
    Bouwjaar1911
    Monumentnee
  • Rusthuis Avondvrede

    Rusthuis Avondvrede

    Hogestraat 84, Aalten

    Beschrijving

    Rusthuis Avondvrede aan de Hogestraat werd in oktober 1885 geopend als ‘Oude Mannen- en Vrouwenhuis’ van de hervormde gemeente in Aalten. Het tehuis was oorspronkelijk deels ingericht als boerderij, waar de bewoners, voor zover daartoe in staat, op de bijbehorende landerijen moesten werken voor de kost. In 1935 verbouwde en moderniseerde men het pand tot het bejaardentehuis ‘Avond-vrede’.

    Tot 1904 beheerde de hervormde gemeente ook nog een Gasthuis/Armenhuis aan de toenmalige Gasthuisstraat, tegenwoordig Haartsestraat. De oudjes daar op dat moment nog woonden verhuisden naar het Rusthuis aan de Hogestraat.

    Ziekenhuis

    Kort na 1908 waren er in Aalten plannen voor een ziekenhuis. Dit wilde men onderbrengen in het rusthuis aan de Hogestraat. Het was een initiatief van de Nederlands Hervormde vereniging voor ziekenverpleging die in 1904 was opgericht. Een door deze vereniging aangestelde verpleegster woonde in het rusthuis. “De zaal thans in gebruik door de naaivereniging zal tot ziekenzaal ingericht worden, terwijl de aangrenzende vertrekken tot verdere daarvoor bestemde doeleinden zullen worden gebruikt“, zo meldde de plaatselijke pers.

    De bedoeling was “om het personeel van de ziekenverpleging met één te vermeerderen“. Uit het reglement lezen we dat het ziekenhuis is bestemd “voor lijders aan niet besmettelijke ziekten. In de regel worden slechts opgenomen zij, die lijdende zijn aan snelverloopende acute ziekten. De kosten van de verpleging bedragen f 0,80 tot f 1,50 per dag, ter beoordeling van het comité“.

    Het ziekenhuis werd in de loop van 1909 geopend. In het eerste jaar werden er twaalf patiënten opgenomen, waarvan er vier overleden, samen 166 verpleegdagen. In 1910 waren er acht patiënten met 222 verpleegdagen, in 1911 zeven patiënten met 343 verpleegdagen. Het aantal patiënten nam in de volgende jaren af en het aantal verpleegdagen werd aanzienlijk minder. In 1912 slechts 59 verpleegdagen. Het jaar 1915 telde nog 134 verpleegdagen en 1916 slechts 35 met twee patiënten. Van de tijd daarna ontbreken de gegevens.

    Tweede Wereldoorlog

    Begin jaren dertig waren er weer plannen om een ziekenhuis in het rusthuis onder te brengen. De crisistijd maakte de plannenmakers voorzichtig. Later overwoog men om het magazijn, de wacht- en hoogtezonkamer uit het Rusthuis te verwijderen. De Vereniging zou dan zorgen voor een apart gebouw op het terrein voor deze doeleinden. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog deed het rusthuis, dat inmiddels de naam ‘Avondvrede’ had gekregen, een tijdlang dienst als noodziekenhuis.

    De hervormde gemeenten te Aalten, Bredevoort en Lichtenvoorde richtten in 1967 gezamenlijk de Hervormde stichting Bejaardencentrum Aalten op. Deze stichting werd naderhand omgedoopt tot stichting Bejaardencentrum ’t Hoge Veld. De laatste bewoners van Rusthuis Avondvrede vertrokken in 1970 naar het door de stichting gebouwde bejaardencentrum ’t Hoge Veld te Aalten.

    Cederhof

    Na het vertrek van oudjes kreeg Rusthuis Avondvrede een nieuwe bestemming en ook een nieuwe naam. Op 2 november 1970 vond de officiële opening plaats van de Cederhof als gezinsvervangend tehuis. Het monumentale pand aan de Hogestraat werd daarmee de eerste woonvoorziening in Aalten voor mensen met een verstandelijke beperking. Tegenwoordig is het één van de woonlocaties van zorgaanbieder Estinea.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1880-1890

    “Rusthuis Avondvrede”

    Aalten 138a

    Willem de Wijn (Alkmaar, 18-03-1851), Rusthuis-vader
    Janke van den Brink (Ameland, 20-03-1844), Rusthuis-moeder

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 132

    Roelof Klompenhouwer (Aalten, 28-09-1842)
    Dora Willemina Tolkamp (Haart, 25-12-1845)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    “Rusthuis Avondvrede”

    Aalten 155 > A200

    Roelof Klompenhouwer (Aalten, 28-09-1842), landbouwer
    Dora Willemina Tolkamp (Haart, 25-12-1845)

    Volgende bewoners:

    Hendrik Memelink (Vorden, 27-09-1855), landbouwer
    Jesperina Margaretha Colstee (Bredevoort, 16-10-1848)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A200 > B204

    Hendrik Memelink (Vorden, 27-09-1855), landbouwer
    Jesperina Margaretha Colstee (Bredevoort, 16-10-1848)

    Volgende bewoners:

    Aalten B204

    Hendrik te Kolste (Aalten, 02-02-1888), fabr.arbeider
    Leide Goorhuis (Aalten, 21-03-1889)

    Adresboek 1934

    Aalten B204 > Hoogestraat 84

    H. te Kolste (beheerder ‘Avondvrede’)

    Adresboek 1967

    Hogestraat 84

    Huize “Avondvrede”
    Mej. W. Draadjer, directrice

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken


    Kadastraal nr.K-1208
    FunctieTehuis
    Bouwjaar1885
    Monumentnee

    Bronnen

  • Gebouw Irene

    Gebouw Irene

    Hogestraat 74, Aalten

    Beschrijving

    Gebouw Irene was een voormalige hervormde ‘School met den Bijbel’ en later verenigingsgebouw aan de Hogestraat in Aalten. Het werd gebouwd in 1884 en afgebroken omstreeks 1980.

    Verenigingsgebouw Irene was een begrip in Aalten en vele oudere inwoners koesteren er nog warme herinneringen aan. Het gebouw dateerde uit 1884 en was oorspronkelijk opgericht als hervormde school, op initiatief van Ds. Gangel. Toen de school omstreeks 1935 verhuisde naar de nieuwe Wilhelminaschool in de Stationsstraat, kwam het gebouw beschikbaar voor de ‘Vereeniging tot Stichting en Instandhouding voor Chr. Belangen Irene’ te Aalten.

    Tivoli

    In de oorlogsjaren moest de naam ‘Irene’ op last van de Duitse bezetter worden veranderd. Er mocht niets naar het Koninklijk Huis worden vernoemd. Het gebouw werd tijdelijk ‘Tivoli’ genoemd. In het gebouw werden na de oorlog uitvoeringen gegeven van christelijke muziek-, toneel- en gymnastiekverenigingen. Eind 1945 werden in gebouw Irene de Aaltense NSB’ers, na een optocht door Aalten, opgesloten.

    Sloop

    Gebouw Irene werd gesloopt rond 1980, nadat activiteitencentrum De Pol in gebruik werd genomen. Het terrein achter het gebouw werd, vanwege het aanzienlijke hoogteverschil met de oostelijk gelegen Beeklaan en de noordelijk gelegen Varsseveldsestraatweg, het ‘gat van Irene’ genoemd. Tegenwoordig staan hier woningen en appartementen.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving

    Adresgeschiedenis

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 160 > A205

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A205 > B209

    Adresboek 1934

    Aalten B209 > Hoogestraat 74

    “Irene”

    Adresboek 1967

    Hogestraat 74

    Gebouw „Irene”

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-2177
    Functie(Kleuter)school,
    Verenigingsgebouw
    Bouwjaar1884
    Sloopca. 1980
  • HBS / CSA / Schaersvoorde

    HBS / CSA / Schaersvoorde

    Slingelaan 28, Aalten

    Beschrijving

    In 1959 is men begonnen met de bouw van de toenmalige Hogere Burger School (HBS) aan de Slingelaan. De HBS bestond pas sinds 1955, toen de eerste HBS-ers hun intrek namen in het gebouw van de toenmalige Huishoudschool aan de Haartsestraat, dat toen leeggekomen was. Vóór 1955 moesten leerlingen die naar een Christelijke HBS wilden, naar Arnhem of Zutphen.

    De bouwkosten bedroegen ongeveer f 1.500.000,- De nieuwe school werd ontworpen door de architecten H. Geels uit Arnhem en W. Hebly uit Aalten. Een bijzonderheid was destijds dat de school op ruim 400 betonnen palen kwam te staan. De bodem van het terrein was nogal drassig omdat de Slingebeek er had gestroomd.

    Door een groeiend aantal leerlingen werd het gebouw later uitgebreid met een aantal noodlokalen. In de jaren 90 van de vorige eeuw werd een grote aanbouw voltooid op het voormalige schoolplein. De school kreeg later de naam Christelijke Scholengemeenschap Aalten (CSA) en maakt nu onderdeel uit van Christelijk College Schaersvoorde.

    Archieven

    Adresboek 1967

    Slingelaan 28

    Chr. H.B.S.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.K-367
    FunctieMiddelbare school
    Bouwjaar1959
    ArchitectH. Geels / W. Hebly
    Monumentnee