’t Zand 23, Bredevoort
Beschrijving
Huize Sint Bernardus is een voormalig woonhuis, sanatorium en rusthuis aan ’t Zand, het centrale plein in Bredevoort. Het markante pand heeft een rijke historie met verschillende bewoners.
Het pand werd in opdracht van Jan Satink, luitenant-kolonel in het Staatse leger van het Regiment Nationalen, gebouwd op het terrein waar de de voorburcht van het kasteel Bredevoort ooit heeft gestaan. Door vererving kwam het pand in 1800 in bezit van de familie Roelvink; Arnoldus Florentinus Roelvink was vanaf 1813 Burgemeester van Bredevoort.
In 1897 kwam het pand vervolgens in eigendom van pastoor Bernardus Mulders, die er een ziekenhuis wilde stichten. Onder beheer van de Zusters Franciscanessen van Thuine werd het ‘R.K. Sanatorium St. Bernardus Gesticht’ opgericht. Vanaf 1933 werd het gebouw in gebruik genomen als bejaardentehuis, waarna in 1938 de zusters van Thuine werden opgevolgd door de zusters van St. Jozef uit Amersfoort.
De laaste zusters van St. Jozef verlieten Bredevoort in 1985 definitief. In 1988 werd Huize Sint Bernardus gerenoveerd en uitgebreid door stichting verzorgingstehuis St. Bernardus, die het pand ook als bejaardentehuis in gebruik had. Het bejaardentehuis werd in 2008 verplaatst naar een nieuwe locatie elders in Bredevoort.
Sinds 2020 is het pand in gebruik als boutique hotel & brasserie de Heerlyckheid.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Kenmerken
Kadastraal nr. | B-1963 |
Functie | Woonhuis, Sanatorium, Rusthuis Speciaalzaak |
Bouwjaar | 1764 |
Monument | Gemeentelijk monument |
Bronnen
- Adresboek gem. Aalten, 1934 & 1967
- Delpher
- ECAL
- HisGIS
- Kadastrale kaart
- Netherlands building ages
- Wiewaswie
Lighallen
Omschrijving: “De twee lighallen hebben drie houten wanden bestaande uit verticale en een lessenaarsdak. De achterzijde is op de Grote Gracht gericht en is een gesloten wand. De lessenaarsdaken zijn bedekt met recente golfplaten. Beide hallen zijn voorzien van een tegelvloer, bestaande uit zwarte en beige tegels in een willekeurig patroon. De tegels hebben een geometrisch motief. Aan de voorzijde is een decoratief gesneden daklijst aangebracht. De westelijke hal heeft een eenvoudig golfmotief, de oostelijke hal een sierlijk gesneden lijst. Het golfmotief lijkt het meest origineel te zijn.”
Waardering: “Als voorbeelden van een bouwtype dat door haar kwetsbaarheid in materiaalgebruik en door het verdwijnen van de functie (sanatorium) weinig meer voorkomt en daardoor hoge zeldzaamheidswaarde heeft gekregen, zijn de objecten van architectuur-historische betekenis. Het complex is van stedenbouwkundige waarde vanwege de situering van de hallen op een van de bolwerken van Bredevoort. Het complex is van cultuur-historische waarde als herinnering aan de ontwikkeling van de gezondheidszorg op het gebied van de TBC aan het eind van de 19e eeuw.”
Archieven
Kadaster 1832
Bredevoort B209
Arnoldus Florentinus Roelvink
burgemeester van Aalten en Bredevoort te Bredevoort
550 m² huis en erf
Bredevoort B208
Arnoldus Florentinus Roelvink
burgemeester van Aalten en Bredevoort te Bredevoort
220 m² huis en erf
Bewoners
Bevolkingsregister 1823-1850
Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
Elzabé Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)
Bevolkingsregister 1838-1850
Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
Elzabé Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)
Bevolkingsregister 1850-1860
Arnoldus Florentinus Roelvink (Borculo, 23-12-1789), burgemeester
Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Theodora Sophia Roelvink (Bredevoort, 09-11-1760)
Bevolkingsregister 1860-1870
Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Bredevoort 78
?
Bevolkingsregister 1870-1880
Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Leonard Roelvink (Bredevoort, 30-04-1833), burgemeester
Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)
Bevolkingsregister 1880-1890
Elzabe Maria Theodora ten Cate (Neede, 21 juli 1798)
Leonard Roelvink (Bredevoort, 30-04-1833), burgemeester
Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)
Bevolkingsregister 1890-1900
Heinrich Nuijken (Gahlen/D, 11-09-1833)
Anna Velthacke (Vreden/D, 16-05-1834)
Christina Paschen (Winterswijk, 27-03-1848)
Volgende bewoners:
Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)
Bevolkingsregister 1900-1910
Heinrich Nuijken (Gahlen/D, 11-09-1833)
Anna Velthacke (Vreden/D, 16-05-1834)
Volgende bewoners:
Catharina Niemeijer (Salzbergen/D, 28-11-1856)
Nu volgt een lange lijst van ziekenzusters en onderwijzeressen.
Vervolg bewonerslijst:
Nog meer (o.a.) pleegzusters, onderwijzeressen, liefdezusters, maar ook verpleegden.
Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)
Bevolkingsregister 1910-1920
Bredevoort 84 > 60
?
Hermann Schepers (Weseke/D, 17-08-1828), schoenmaker
Elisabeth Dieckmann (Alpen/D, 24-12-1840)
Adresboek 1934
Bredevoort 60 > ’t Zand 15
St. Bernardus gesticht
Adresboek 1967
’t Zand 23
St. Bernardus Gesticht
Plaats een reactie