Watermolen op de Pol

Beschrijving

Eeuwenlang heeft er een watermolen gestaan in de Slingebeek bij havezathe de Ahof, ongeveer ter hoogte van de stenen bank van Aaltens Belang. Begin 20e eeuw werd de bouwvallige watermolen afgebroken. De molen had aan weerszijden van de beek raderen. Op de linkeroever stond de oliemolen (rad 4,42 m Ø), op de rechteroever de runmolen (rad 4,66 m Ø) en daarbovenliggend de graanmolen.

De watermolen moet kort na 1500 gebouwd zijn. De molenrechten gingen waarschijnlijk over van de Grevinkhof in Dale. De Ahof was later ook in handen van de familie Grevink. Vanaf 1502 zijn vermeldingen van de molen bekend, onder meer over de inkomsten van de rentmeester.

In 1562 bleek de Aaltense watermolen een ruïne te zijn. Maar daarna wordt hij toch weer geregeld vermeld. De Aaltense schrijver B.D. Rots schrijft in zijn boek ‘Aalten en Bredevoort in vervlogen tijden’ dat de watermolen omstreeks 1700 eigendom was van de Oranjes, die hem verpachtten aan een molenaar.

Op 9 februari 1707 kwam de Ahof met “den Erfpagt van de Aaltense Watermole” in handen van de familie Arentsen/Arentzen.

In 1739 deden de moleneigenaars Bernardus Arentzen en Gerrit Jan Heusinkveld hun beklag over de concurrentie door de vele rosmolens rondom Aalten, terwijl zij toch telkens kosten moesten maken om de watermolen in goede staat te houden. In 1758 wordt vermeld dat het bestuur van de stad Bredevoort bij wateroverlast het recht had de schutten bij de Ahof op te trekken en mee te nemen naar hun stad.

Omstreeks 1830 had de graanmolen twee schepraderen en drie koppel stenen, en de oliemolen één scheprad en drie stampers. Deze konden bij gebrek aan water ook door paarden worden aangedreven. Hoewel de molen drie onderslagraderen had, kon vanaf 1840 bij laagwater een klein bovenslagrad met aparte waterloop ingezet worden voor de graanmolen.

Rond 1900 moet de molen zijn verdwenen. Tegen die tijd was alleen het rad van de graanmolen nog aanwezig, en op foto’s van die tijd is te zien dat het hele complex in verval was geraakt. Bij werkzaamheden aan de Slinge in 1969 werden ca. 200 heipalen verwijderd. Slechts een muurrestant herinnert nu nog aan de molen.

Archieven

Kadaster 1832

Locatie van de watermolen, met rechtsboven de Ahof. Alle rode gebouwen op dit kaartje zijn volgens de kadastergegevens uit 1832 eigendom van Roelof Arentzen, assessor te Aalten. De rode lijnen zijn de toenmalige perceelsgrenzen. Deze geven ook duidelijk de loop van de toenmalige gracht om de Ahof weer.

Krantenberichten