Bulten Zaden

Beschrijving

Aan de Stationsstraat 45 in Aalten staat een groot huis in de stijl van de ‘Amsterdamse School’. De woning werd gebouwd in opdracht van A.H.W. Bulten, die er ook zijn zaadhandel vestigde.

Dit forse woonhuis met voormalige winkel en pakhuis werd in 1929 opgericht voor A.H.W. Bulten, eigenaar van een zaadhandel en bloemist in Aalten. In vergelijking met de buurpanden doet het gebouw verrassend „modern‟ aan met zijn forse markante asymmetrische hoofdvorm en grote raampartijen. Hoewel de invullingen van de vensters gewijzigd zijn is het gebouw in hoofdvorm nog geheel gaaf. De karakteristieke uitstraling van het pand wordt versterkt door zijn ligging te midden van meer traditioneel vormgegeven woningen. Het gebouw ligt bovendien min of meer in de zichtas van de Piet Heinstraat aan de overzijde.

Amsterdamse School

Veel leerlingen van de toenmalige CSA die het bijvak kunstgeschiedenis volgden hebben met een tekenblok op de stoep gezeten voor het pand Stationsstraat 45. Ze leerden zo in Aalten te kijken naar de bouwstijl de ‘Amsterdamse School‘, een stijl die begon als uitbundig, rijk en fraai in 1910 en eindigde als sober in 1940.

Die omslag begon precies voordat Stationsstraat 45 werd ontworpen, in 1929, na de grote beurskrach. Daarna werden bouwversieringen onbetaalbaar, dus veel eenvoudiger in detaillering en vormgeving. Wat zo kenmerkend was voor de Amsterdamse School, mooi beeldhouwwerk, smeedwerk en metselwerk verdween; wat resteerde was de stijl met de rechte lijnen. Maar… kijk ook eens naar nummer 43. Voordat zaadhandelaar A.H.W. (Henk) Bulten nummer 45 liet bouwen, woonde hij ernaast. En daar liet hij twee beeldhouwwerken op het dak zetten.

Stationsstraat 45

Het voorste deel van Stationsstraat 45 heeft een enorm volume van bijna 1100 m³. Waarom zo groot? Dat komt omdat er ook zakelijke handelingen bedacht waren. Rechtsonder-voor een bloemenwinkel en linksmidden-achter met twee hoge deuren het ‘pakhuis’, twee verdiepingen hoog inclusief mechanische lift.

Maar door de enorme omzetgroei (heel Nederland ging in de crisisjaren zelf groente zaaien, want eten was anders niet te betalen) was het pand bij oplevering eigenlijk al te klein. Vandaar dat tot 1960 nog vier grote uitbouwen zijn gerealiseerd, zie luchtfoto. Op die luchtfoto (circa 1955) is de laatste uitbouw nog niet te zien: het doortrekken van een zolderverdieping op de voorste helft van het uiteindelijke zadenpakhuis naar het midden, de mengtoren.

Vrijwel direct werd de bloemenwinkel kantoor en de blauwe deuren werden autogaragedeuren. Daarboven een grote master-bedroom met grote kasten en luxe wasruimte. En bovenin werd zolderruimte, bibliotheek en nog een hobbykamer.

In 1963 is het woonhuis totaal verbouwd. Zo werden onder andere de kozijnen vervangen en de ronde voordeur werd vierkant. Inmiddels woonde Ad in dit huis en was zijn vader Henk weer terugverhuisd naar nummer 43.

Oorlogsjaren

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het huis gevorderd door de Duitsers. De familie Bulten, bestaande uit vier personen, werd niet verjaagd maar mocht in het kantoor en de manshoge bankkluis (opslag kostbare zaden) gaan wonen. Dat verhinderde Henk niet om stiekem naar Radio Oranje te luisteren en leverde kritieke momenten op. Ook de buren op nummer 47, de familie Van Gelder (waaronder zoon Sallo) heeft op een kritiek moment een ruit ingeslagen om te kunnen vluchten voor de Gestapo, die hen aan de voorkant van hun huis kwam ophalen voor transport.

Bij het bombardement in de Dijkstraat en Stationsstraat op 24 maart 1945 werd het huis ook geraakt door een bom. Naar verluid net om de hoek voorbij de garagedeuren.

Bulten Zaden

De geschiedenis van het bedrijf begint in 1888, als Adriaan Hendrik Bulten een boomkwekerij en zaadhandel opricht. In het bevolkingsarchief stond hij destijds geregistreerd als ‘tuinman‘. Hij ging lopend langs de deuren om zaden te verkopen. Later stopte het bedrijf met de boomkwekerij en werd het leverancier van hoge kwaliteit tuinzaden. Iedereen wie zaden nodig had, wisten waar ze moesten zijn.

Door de jaren heen bleef het bedrijf groeien. Ze verkochten hun zaden door heel Nederland met een groot netwerk van agenten. Vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw werd Bulten Zaden Aalten een begrip in Nederland, niet alleen door de ruim 1800 wederverkopers in alle hoeken en gaten, maar ook omdat in de jaren 60 en 70 grote tuinafdelingen verrezen bij alle V&D’s met tot wel acht strekkende meters zaadrekken, minituintjes en voorgezaaide zaadmatten van Bulten Zaden.

Tevens behoorde ze tot één van de grootste retail zaadhandels van Nederland. Een diversiteit aan zaden zoals bloemen, groenten en kruiden werden verkocht. Later startte de productie van biologisch afbreekbaar zaadpapier. Dit was een bijzondere innovatie uit de geschiedenis voor zaadproducten.

In de jaren 70 werden er ook zwembaden verkocht, via Bulten Sport Import, bekend van NCRV’s ‘Zeskamp‘ en ‘Spel zonder grenzen’. Vele jaren lang werd elke live uitzending opgevrolijkt door een zwembad uit de voorraad van de Stationsstraat 45!

In 1994 werd Bulten Zaden overgenomen en in 2000 verhuisde het bedrijf naar Gaanderen.

Bewoners

Adresboek 1934

Aalten A91/1 > Stationsstraat 45

A.H.W. Bulten

Adresboek 1967

Stationsstraat 45

A.H. Bulten