Het uitzoeken van uw familiegeschiedenis is een fascinerende hobby. Of u nu meer wilt weten over uw voorouders, familiebanden wilt ontdekken, of benieuwd bent naar uw genetische afkomst, moderne hulpmiddelen zoals online archieven, stamboomwebsites en DNA-tests maken het makkelijker dan ooit. In dit artikel bespreken we enkele populaire stamboomwebsites, (digitale) archieven en DNA-tests. We vergelijken enkele bekende aanbieders en bekijken hoe deze uw onderzoek kunnen verrijken.
Bij het samenstellen van dit artikel hebben wij een selectie gemaakt van bronnen en diensten op het gebied van stamboomonderzoek en DNA-tests, gebaseerd op onze eigen ervaringen en voorkeuren. Hoewel er nog vele andere mogelijkheden beschikbaar zijn, hopen wij met deze selectie een praktische en toegankelijke basis te bieden, zonder u te overweldigen met alle beschikbare opties. Uiteraard kunnen andere bronnen en platforms ook waardevol zijn, afhankelijk van persoonlijke behoeften en interesses.
Stamboomwebsites
Stamboomwebsites zijn online platforms waarmee u uw familiegeschiedenis kunt onderzoeken en vastleggen. Ze bieden vaak toegang tot historische gegevens zoals geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten, bevolkingsregisters en andere archieven. Met deze websites kunt u eenvoudig uw digitale stamboom bouwen en delen met familieleden.
Een aantal populaire platformen voor stamboomonderzoek zijn MyHeritage, FamilySearch, Genealogie Online, Geneanet en Geni, met elk hun eigen kenmerken, voor- en nadelen. Hieronder bespreken we onze twee favoriete stamboomwebsites.
MyHeritage
MyHeritage is een veelzijdig internationaal platform dat genealogisch onderzoek eenvoudig en toegankelijk maakt. Het biedt krachtige tools zoals DNA-matching en geautomatiseerde stamboomupdates. Met een betaald account kunt u historische documenten doorzoeken, uw stamboom bouwen en DNA-resultaten koppelen aan uw familiegeschiedenis. MyHeritage biedt ook unieke functies zoals AI-tools om familiefoto’s te verbeteren of in te kleuren. MyHeritage is geschikt voor zowel beginners als ervaren genealogen.
Een belangrijk minpunt van MyHeritage en veel andere stamboomwebsites is, naar onze mening, dat iedere gebruiker zijn eigen stamboom bouwt en beheert. Hoewel dit op het eerste gezicht aantrekkelijk lijkt, is het in de praktijk zeer inefficiënt en vergroot het de kans op fouten. MyHeritage biedt namelijk krachtige functies zoals Smart Matches en Record Matches, waarmee gebruikers eenvoudig gegevens van andere stambomen en bronnen kunnen overnemen om hun eigen stamboom uit te breiden. Hoewel dit proces het onderzoek aanzienlijk kan versnellen, brengt het ook het risico met zich mee dat onjuiste informatie wordt overgenomen, omdat niet alle gebruikers zorgvuldig informatie verifiëren voordat ze deze toevoegen aan hun stamboom. Hierdoor kunnen fouten uit een enkele stamboom zich door de gemeenschap verspreiden, wat uit onze ervaring ook op grote schaal plaatsvindt.
Een ander minpunt van MyHeritage is dat duplicaten in de stamboom niet automatisch worden gesignaleerd. En als een gebruiker zelf duplicaten ontdekt, is het niet mogelijk om deze eenvoudig samen te voegen. Dit moet dan ‘handmatig’ worden gedaan, wat niet alleen een tijdrovend en frustrerend proces kan zijn, maar ook weer fouten in de hand werkt.
FamilySearch
FamilySearch is een gratis internationaal platform dat wordt beheerd door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. Het is een krachtig hulpmiddel voor stamboomonderzoek en biedt toegang tot een van de grootste genealogische databases ter wereld, met miljoenen historische documenten (ook Nederlandse), waaronder akten van de burgerlijke stand, kerkelijke registers, volkstellingen, immigratieregisters en andere bronnen.
Een cruciaal kenmerk van FamilySearch is dat alle gebruikers samenwerken aan één wereldwijde stamboom, in plaats van ieder afzonderlijk een eigen versie te beheren. Gebruikers kunnen vragen stellen en informatie uitwisselen met andere FamilySearch-gebruikers, waardoor fouten sneller worden opgespoord en gecorrigeerd. Dit zorgt voor een steeds betere en meer complete stamboom.
FamilySearch onderscheidt zich door zijn, naar onze mening, superieure gebruiksvriendelijkheid en overzichtelijkheid. Het koppelen en beoordelen van automatisch gevonden bronnen gaat eenvoudig en snel, waardoor gegevens betrouwbaar kunnen worden vastgelegd. Een bijzonder handig hulpmiddel is de functie waarmee je met één klik een overzicht krijgt van je verwantschap met een specifieke persoon in de stamboom, mits deze aanwezig is. Bovendien signaleert FamilySearch duplicaten en biedt het een eenvoudige manier om deze samen te voegen, wat de nauwkeurigheid van de stamboom verder bevordert.
Belangrijkste kenmerken en verschillen
MyHeritage
- Gratis account biedt slechts beperkte mogelijkheden, geavanceerde functies zijn alleen beschikbaar met een betaald abonnement (vanaf ca. €73/jaar)
- Gebruiksvriendelijk
- Individuele stambomen: inefficiënt en foutgevoelig
- Compatibel met DNA-testresultaten van andere aanbieders
FamilySearch
- Volledig gratis
- Superieure gebruiksvriendelijkheid
- Collaboratieve stamboom: efficiënt en ‘zelf-corrigerend’
- Gesignaleerde duplicaten kunnen eenvoudig worden samengevoegd
- Geen integratie met DNA-gegevens
Archieven
Digitale archieven vormen een onmisbare bron voor stamboomonderzoek. Ze maken het mogelijk om eenvoudig gegevens over voorouders en familieleden te vinden, zoals geboorte-, huwelijks- en overlijdensdata, adressen en beroepen. Voor verdiepend onderzoek kan het de moeite waard zijn om erfgoedinstellingen fysiek te bezoeken om originele documenten in te zien.
Hieronder hebben we aantal digitale en fysieke archieven opgesomd die bijzonder nuttig zijn voor Achterhoekse genealogen:
- WieWasWie: Een van de meest gebruikte websites in Nederland voor genealogisch onderzoek. WieWasWie biedt toegang tot een grote hoeveelheid historische persoonsgegevens uit Nederlandse archieven, zoals de burgerlijke stand, bevolkingsregisters en kerkelijke archieven.
wiewaswie.nl
- Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL): Biedt onder andere toegang tot scans van gezinskaarten uit de regio Achterhoek en Liemers (1823-1910). Op deze gezinskaarten werden de bewoners/huishoudens per woning geregistreerd.
ecal.nu
- Genealogiedomein: Bevat een groot aantal transcripties van doop-, trouw- en begraafboeken (DTB) uit de Achterhoek, evenals archieven over belastingen, onroerend goed en rechtspraak, onder andere van de Heerlijkheid Bredevoort.
genealogiedomein.nl
- Achterhoek Ancestors: Website met gegevens van meer dan 5.000 personen uit de Achterhoek, voornamelijk uit Aalten, Bredevoort, Dinxperlo en Winterswijk, die in de 19e eeuw naar de Verenigde Staten emigreerden. De database is samengesteld door Yvette Hoitink.
netherlandsgenealogy.com
- Delpher: Een online platform met miljoenen gedigitaliseerde historische kranten, boeken en tijdschriften uit Nederland. Je kunt er persoonlijke advertenties, familieberichten en achtergrondinformatie over voorouders en historische gebeurtenissen vinden.
delpher.nl
- Euregionaal Historisch Documentatiecentrum (EHDC): Beschikt over een uitgebreide collectie historisch archiefmateriaal uit de Achterhoek, zowel fysiek als digitaal. Het EHDC kan ook helpen bij stamboomonderzoek. Bezoek het EHDC in het Naobershuus, Prinsenstraat 27 te Aalten.
hdcaalten.nl
DNA-tests
Een DNA-test is een toegankelijke en wetenschappelijke manier om genetische informatie te analyseren. Het proces is eenvoudig en gebruiksvriendelijk. Na uw bestelling ontvangt u een testkit per post. Deze testkit bevat enkele reageerbuisjes om speekselmonsters te verzamelen. Deze stuurt u terug in de meegeleverde retourenvelop, en enkele weken later kunt u de resultaten online bekijken.
De belangrijkste inzichten die een DNA-test biedt, zijn:
- Etnische afkomst: De test laat zien waar uw voorouders vandaan kwamen. Dit wordt weergegeven als percentages per regio, zoals Noordwest-Europa, Scandinavië, of het Middellandse Zeegebied.
- Familiebanden: Uw DNA wordt vergeleken met dat van anderen in de database van de aanbieder, zo kunt u verre neven, nichten of andere verwanten ontdekken, of ze nu bij u in de straat wonen of aan de andere kant van de wereld. De test geeft ook aan hoe nauw verwant u bent.
- Gezamenlijk stamboomonderzoek: Veel aanbieders bieden tools waarmee u uw DNA-resultaten kunt koppelen aan externe stamboomwebsites, wat uw genealogisch onderzoek verder kan verrijken.
Goed om te vermelden is dat de resultaten geen momentopname zijn, maar beschikbaar blijven. Dit betekent dat wanneer later verwanten een DNA-test doen, u deze nieuwe matches ook te zien krijgt. De database groeit continu, waardoor de kans op nieuwe ontdekkingen steeds groter wordt.
Bekende aanbieders van DNA-tests
Er zijn diverse aanbieders van DNA-tests op de markt, elk met hun eigen kenmerken. Hieronder vergelijken we twee aanbieders die populair zijn in Nederland, en dus veel kans geven op matches, namelijk MyHeritage en FamilyTreeDNA:
MyHeritage
- Prijs: vanaf €89 (tijdelijke aanbiedingen uitgezonderd)
- Geavanceerde functies zijn alleen beschikbaar via een betaald abonnement (vanaf ca. €73/jaar)
- Gebruiksvriendelijke interface
- Integratie met MyHeritage-stamboomsoftware
FamilyTreeDNA
- Prijs: vanaf €79 (éénmalig)
- Geen abonnementskosten, maar resultaten blijven beschikbaar, inclusief nieuwe matches
- Diepgaande genetische analyses mogelijk (o.a. Autosomal, Y-DNA, mtDNA)
- Mogelijkheid om DNA-profiel te downloaden en te integreren in externe stamboomwebsites, waaronder MyHeritage
Tips
- Kies de juiste hulpmiddelen
De keuze voor een specifiek platform hangt af van persoonlijke doelen, voorkeuren en de gewenste functionaliteiten. Veel genealogen maken gebruik van meerdere platforms om zo een zo compleet mogelijk beeld van hun familiegeschiedenis te krijgen.
- Wilt u vooral uw etnische afkomst ontdekken en familieleden vinden? Dan is een DNA-test van MyHeritage of FamilyTreeDNA een goede keuze.
- Wilt u uw stamboom uitbreiden met historische documenten en familieverhalen? MyHeritage en FamilySearch bieden waardevolle ondersteuning.
- Wilt u zowel stamboomonderzoek als DNA-matching combineren? MyHeritage is een veelzijdige optie, eventueel in combinatie met FamilyTreeDNA en/of FamilySearch.
- Start klein
Begin met wat u al weet over uw familie, zoals namen, geboortedata en plaatsen. Vul dit aan met wat u via familieleden kunt achterhalen. Deze aanpak helpt u om de periode te overbruggen tussen het heden en het moment waarop openbare archieven beschikbaar zijn. Door privacywetgeving zijn veel bevolkingsarchieven namelijk pas na 50 tot 100 jaar openbaar. Door vroegere generaties te reconstrueren via mondelinge overlevering en persoonlijke documenten, legt u een solide basis voor verder onderzoek in de openbare archieven.
- Controleer bronnen
Neem niet klakkeloos informatie over van andere stambomen. Controleer de bronnen en verifieer de informatie voor u deze toevoegt aan uw stamboom. Controleer de herkomst van de gegevens, prefereer originele bronnen boven secundaire informatie en wees alert op inconsistenties. Door zorgvuldig te werk te gaan, draagt u bij aan een nauwkeurige en betrouwbare genealogie.
- Kies de juiste DNA-test
Voor het onderzoeken van directe familiebanden is een autosomale DNA-test meestal voldoende. Voor diepgaand genealogisch onderzoek of het traceren van specifieke lijnen in uw familie, zoals de mannelijke lijn (Y-DNA) of vrouwelijke lijn (mtDNA), zijn aanvullende tests geschikt. Kies de test die past bij uw onderzoeksbehoefte.
- Blijf nieuwsgierig
Stamboomonderzoek is een proces van ontdekkingen en soms onverwachte wendingen. Geniet van de reis!
Meer informatie
Op de website van het CBG Centrum voor Familiegeschiedenis vindt u nog veel meer informatie over stamboomonderzoek en DNA-tests.
- Basiskennis voor beginners
- Terminologie en betekenis
- Handig stappenplan
- Uitgebreid bronnenoverzicht
