Beschrijving
Verspreid over de gemeente Aalten staan tientallen transformatorhuisjes, ook wel trafohuisjes genoemd. De trafohuisjes zijn bedoeld om hoogspanning (10.000 Volt) om te zetten (transformeren) in een lagere spanning (230/400 Volt) die wij in onze huizen en bedrijven kunnen gebruiken.
De eerste trafohuisjes werden begin jaren twintig van de vorige eeuw gebouwd door de Provinciale Gelderse Electriciteits Maatschappij (PGEM). In 1994 is de PGEM opgegaan in Nuon en werd in 2009 opgesplitst. De huidige netbeheerder heet Liander.
Ontwerp
De oudste trafohuisjes zijn ontworpen door Gerrit Versteeg (1872-1938), destijds de huisarchitect van de PGEM. Ze bevatten invloeden van de Haagse School, de Amsterdamse School en Frank Lloyd Wright.
De gebouwtjes zijn vaak kenmerkende, bakstenen gebouwtjes met meestal een rechthoekige plattegrond en één bouwlaag met een schilddak, zadeldak of plat dak. De deuren zijn vaak van groen geverfd staal. De huisjes zijn voorzien van een ingemetseld naamplateau van beton of tegels (van de firma Goedewaagen uit Gouda).
Cultuurhistorische waarde
De oudere transformatorhuisjes hebben een beeldbepalende waarde. Cultuurhistorisch gezien herinneren de gebouwtjes aan de elektrificatie van de gemeente Aalten. Nieuwere trafohuisjes (vanaf omstreeks begin jaren tachtig?) hebben meestal een puur functioneel ontwerp en zijn daarom uit cultuurhistorisch oogpunt niet interessant.
Veel historische transformatorhuisjes in Nederland zijn aangemerkt als (gemeentelijk) monument. Op de monumentenlijst van de gemeente Aalten staat daarentegen (nog) geen enkel trafohuisje.
Lijst met trafohuisjes in Aalten
Hieronder volgt een lijst met alle transformatorhuisjes in de gemeente Aalten, zover bij ons bekend (april 2025). Een aantal oudere huisjes zijn mogelijk van cultuurhistorisch waarde en zouden wellicht in aanmerking kunnen komen voor een beschermde status. Een deel van de vermelde locaties worden tevens weergegeven op de landkaart.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
