Beschrijving
Verspreid over de gemeente Aalten staan tientallen transformatorhuisjes, ook wel trafohuisjes genoemd. De trafohuisjes zijn bedoeld om hoogspanning (10.000 Volt) om te zetten (transformeren) in een lagere spanning (230/400 Volt) die wij in onze huizen en bedrijven kunnen gebruiken.
De eerste trafohuisjes werden begin jaren twintig van de vorige eeuw gebouwd door de Provinciale Gelderse Electriciteits Maatschappij (PGEM). In 1994 is de PGEM opgegaan in Nuon en werd in 2009 opgesplitst. De huidige netbeheerder heet Liander.
Ontwerp
De oudste trafohuisjes zijn ontworpen door Gerrit Versteeg (1872-1938), destijds de huisarchitect van de PGEM. Ze bevatten invloeden van de Haagse School, de Amsterdamse School en Frank Lloyd Wright.
De gebouwtjes zijn vaak kenmerkende, bakstenen gebouwtjes met meestal een rechthoekige plattegrond en één bouwlaag met een schilddak, zadeldak of plat dak. De deuren zijn vaak van groen geverfd staal. De huisjes zijn voorzien van een ingemetseld naamplateau van beton of tegels (van de firma Goedewaagen uit Gouda).
Cultuurhistorische waarde
De oudere transformatorhuisjes hebben een beeldbepalende waarde. Cultuurhistorisch gezien herinneren de gebouwtjes aan de elektrificatie van de gemeente Aalten. Nieuwere trafohuisjes (vanaf omstreeks begin jaren tachtig?) hebben meestal een puur functioneel ontwerp en zijn daarom uit cultuurhistorisch oogpunt niet interessant.
Veel historische transformatorhuisjes in Nederland zijn aangemerkt als (gemeentelijk) monument. Op de monumentenlijst van de gemeente Aalten staat daarentegen (nog) geen enkel trafohuisje. Wellicht komt daar nog eens verandering in.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Kenmerken
| Functie | Transformatorhuisjes |
| Bouwjaren | ca. 1923 – 1980 |
| Monument | nee |
Bronnen
- Aalten Vooruit
- Adresboek gem. Aalten, 1967
- Cultuurhistorische analyse Landelijk Gebied Aalten – deel 2
- Delpher
- Vrienden Nederlands Tegelmuseum
Lijst met trafohuisjes in Aalten
Hieronder volgt een voorlopige lijst met transformatorhuisjes in de gemeente Aalten die mogelijk van ‘cultuurhistorisch waarde’ zijn, voor zover op dit moment bij ons bekend (januari 2024). Achter het adres staat het bouwjaar vermeld (tussen haakjes). De locaties worden tevens weergegeven op de landkaart. Dit overzicht is ongetwijfeld incompleet en aanvullingen zijn welkom.
- Andromeda 32, Aalten (1972)
- Bodendijk 54, Aalten (1975)
- Boomkampstraat t.o. 1, Aalten (1966)
- Boterdijk 5, Dale (1965)
- Bredevoortsestraatweg 94, Aalten (1939)
- Brussendijk bij 2, De Heurne (1939)
- Buninkdijk 4, Haart (1967)
- Dennenoord bij 7, Aalten (1970)
- Dinxperlosestraatweg t.o. 79, Aalten (1930)
- Dinxperlosestraatweg 102, IJzerlo (1966)
- Dinxperlosestraatweg 122, IJzerlo (1970)
- Frankenstraat bij 6, Aalten (1966)
- Gendringseweg 4, Lintelo (1980)
- Grevinkweg 2, Aalten (1975)
- Griesdijk 2, Heurne (1960)
- Haartsestraat 6, Aalten (1923)
- Heuvelweg 1, Lintelo (1933)
- Hondorpweg, Heurne (1967)
- Izermanstraat 2, Bredevoort (1972)
- Keizersweg bij 51, Aalten (1963)
- Kemenaweg 50, Aalten (1972)
- Kerkhofplein 3, Dinxperlo (1939)
- Kleine Gracht bij 3, Bredevoort (1950)
- Klokkemakersweg bij 1, IJzerlo (1980)
- Klokkemakersweg 16, IJzerlo (1970)
- Kolenbroekweg 1, Lintelo (1950)
- Kruisdijk 35, IJzerlo (1940)
- Lage Veld 32, Aalten (1974)
- Landstraat 1, Bredevoort (1952)
- Lichtenvoordsestraatweg bij 83, Barlo (1934)
- Meiberg bij 23, Aalten (1960)
- Oranjelaan bij 7, Aalten (1940)
- Orion 31, Aalten (1971)
- Piet Heinstraat 46, Aalten (1927)
- Prins Mauritsstraat t.o. 13, Bredevoort (1925)
- Ringweg 19a, Aalten (1952)
- Schooldijk 7, Lintelo (1950)
- Sondernweg 21, Lintelo (1952)
- Stationsstraat 8, Aalten (1974)
- Varsseveldsestraatweg 82, Aalten (1965)
- Varsseveldsestraatweg 126, Lintelo (1931)
- ’t Villeken 9, Barlo (1952)
- Vondelstraat 11, Aalten (1968)
- Weversstraat 6, Dinxperlo (1952)
Plaats een reactie