Oud Aalten > Bedrijfsleven > Handel & Industrie > Textielindustrie > Grote Maat (De Bleek)

Grote Maat (De Bleek)

Elshoekweg 18-20, Dale

Beschrijving

Nevenstaande foto toont de oude blekerij van Anton Driessen in de Elshoek in Dale. Tegenwoordig rest nog slechts een schuurtje. De Bleeke herinnert aan een stukje Aaltense textielgeschiedenis. De textielindustrie in Aalten is verbonden met de naam Driessen. Zonder in te gaan op de diverse takken van deze familie, is deze plek verbonden met Heinrich Driessen, die in 1826 vanuit Bocholt naar Aalten kwam. Hij had van Zijne Majesteit de Koning toestemming gekregen om in Aalten een bedrijf te stichten.

In de Colenbroeksmate bij de Slingebeek kocht hij een stuk grond (aan het eind van de tegenwoordige Elshoekweg). Die bouwplaats staat nu nog bekend als “de Bleeke”. Er verrezen gebouwen: een looghuis en een drooghuis. Het nodige water verkreeg hij van de beek door een kleine omleiding. Buiten de gebouwen was het weiland met smalle sloten doorsneden, waarlangs de geweven stukken uitgespannen werden.

De werklieden schepten met de giet- of bleekspaan het water uit de sloten en begoten daarmee de doeken, die tevoren in het looghuis al een behandeling hadden ondergaan. Die behandeling bestond hierin, dat de doeken 24 tot 36 uur werden gekookt in een loog. De natuur moest meewerken aan het bleekproces.

Een rijmpje zegt: “om ’t lijnwaad schoon en wit te bleeken, is ’t nodig eerst in loog te weeken. Begooten en gespreid op ’t veld wordt alles door de lucht hersteld“.

In 1832 komt er zelfs een stoomketel uit Engeland. Er verrezen een ketelhuis en een hoge schoorsteen. De ketel was van “lage drukking”, alleen te gebruiken om de loog door de buizen in de kuipen te brengen. Na de dood van Heer Heinrich in 1879 ging het bedrijf over op zoon Eduard.

Buitenplaats

Eduard en zijn nazaten koesterden de bleek als een buitenplaats. Omstreeks 1890 werd er een theekoepel gebouwd, waarna de pachters van de boerderij de verplichting kregen om thee te schenken als de familie haar buitenverblijf, in casu de koepel, bezocht.

In de eerste decennia vonden daar op zaterdagavond gezellige bijeenkomsten voor jongelui plaats waarbij de trekharmonica voor vertier zorgde. In de oorlogsjaren deed de koepel dienst als muizenvrije graanopslag.

Enkele onderdelen van de bebouwing zijn nog aanwezig. Ook het theehuisje. Er is ook nog een papklok die waarschuwde dat het tijd was om te eten. De Bleeke is nog een van de laatste getuigen van de katoennijverheid in Aalten.

Bewoners

Eerst bekende bewoners:

Herman / Harmen te(r) Sligt(e) (Aalten, 29-01-1747 – Lintelo, 16-01-1833), trouwt op 29-04-1787 in Aalten met
Jenneke(n) (de) Wolf(s) (Aalten, 28-03-1751 – Dale, 30-06-1825)

Herman / Harmen en Jenneke(n) verhuisden naar Kappers (Brunink) in Dale. Herman / Harmen overleed op Hoopman (Magis) in Lintelo.