Misterstraat 87, Bredevoort
Beschrijving
De Leste Stuver (Laatste Stuiver) was vroeger een herberg (1659-1980), gelegen aan de Slingebeek, aan de Hessenweg van Bredevoort naar Winterswijk. De weiden aan beide kanten van de Slingebeek behoorden tot de Leste Stuver, en stonden bekend onder de naam Ossenweide.
Als rondtrekkende mensen hun geld in de stad hadden uitgegeven konden zij hun laatste stuiver hier nog verbrassen. Ook was het een schuilplaats voor als mensen voor een dichte stadspoort stonden en hier de nacht doorbrachten, totdat ’s morgens de poorten weer geopend werden en zij verder konden reizen.
De Leste Stuver kent ook haar eigen legendevorming:
Ooit zouden Kozakken er hun kwartier hebben gehouden. Alle kippen in de omgeving schoten ze neer ten behoeve van hun kippensoep. Zeer waren zij gesteld op spekpannenkoek en dronken daarbij het warme vet als water. In hun brandewijn mengden zij peper. Het was winterdag, en om de huid een beetje te harden tegen de wisseling van het klimaat, hakten zij een gat in het ijs en zwommen lustig rond in het koele nat. Daarna kropen ze in een heet gestookte vlasoven om spoedig droog te zijn.
Wij hebben deze historie van iemand, die het zelf vernomen had van een, die het misschien weten kon.
[Bron: G.J. Meinen, Gids voor dorpen langs de Slingebeek, blz 52]
Archieven
Liberale Gifte 1748
De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.
Kadaster 1832
Bredevoort A8
Grades Brummelstroet
landbouwer te Bredevoort
600 m² huis, schuur en erf
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Kenmerken
| Kadastraal nr. | O-1022/1023 |
| Functie | Boerderij |
| Bouwjaar | 1936 |
| Monument | nee |
Bronnen
- Adresboek gem. Aalten, 1934 & 1967
- ‘Boerderij- en Veldnamen in Aalten’
- ECAL
- HisGIS
- Kadastrale kaart
- Liberale Gifte 1748
- Netherlands building ages
- Registre Civique 1811-1820
- Wiewaswie
Bewoning
Blijkens vermeldingen in het Bredevoortse doopregister in 1674 en 1677 is de boerderij annex herberg “de Leste Stuver” te Bredevoort al eeuwen gelegen op ongeveer dezelfde plek. De toenmalige bewoners Arent ten Poll en Aeltjen Broeckhuijsen waren “woonende buijten de stadt op den wech na Wenterswijck in de herberge genaemt den Lesten Stuyver, toebehoordende den zaligen heer Drost Arent van Haersolte”, gelegen “bij de Ossenweijde”.
In 1720 woonde er het echtpaar Hendrik Bennink en Jenneke Penninks alias Hennekes. Toen Jenneke in 1728 hertrouwde, werd zij vermeld als afkomstig “van den Lesten Stuijver onder Bredevoort”. Tussen 1735 en 1740 woonde er het echtpaar Wander Scholten en Stijne Oonk, dat echter terugkeerde naar Aalten.
Het kohier van de Liberale Gifte vermeldt in 1748 als bewoner Coenraad Betting, gehuwd met Dorothea van Harksel. Ook Hendrik Benninks zoon Anthony woonde er na zijn huwelijk op 18 april 1751 met Helena Tieltjes uit Bocholt, maar overleed reeds kort daarna. Diens dochter Antonetta Bennink werd bij haar huwelijk in 1779 echter nog steeds genoemd “van den Lesten Stuver”. Waarschijnlijk woonden er oorspronkelijk twee gezinnen. In de hypotheekakte van 1766 is sprake van het “eigendommelijke halve goed den Laasten Stuiver met de daarop staande huizen”.
[Met dank aan H. Ruessink, Bredevoort]
Genealogie
De genealogie van de archiefvormers begint met het echtpaar Willem Deunk en Hendrina Dierkink uit Winterswijk, dat reeds in 1760 in Bredevoort woonde. Hun zoon Jan Deunk was tevens schoolmeester in de aangrenzende Winterswijkse buurtschap Miste. Door introuwende schoonzoons kwamen achtereenvolgens de families Brummelstroete en Lensink op de Leste Stuver. Deze bewoners waren meest landbouwer en tapper van beroep. In de 19e en 20e eeuw werden de Lensinks daarnaast vooral bekend als radmakers.
De bewoners van de Leste Stuver waren generaties lang tevens beheerders of weidewaarders van de nabijgelegen Ossenweide. Dit was een groot weidecomplex, gelegen aan weerszijden van de Slingebeek in de aangrenzende Winterswijkse buurtschap Miste, dat eigendom was van de notabele families Willink en Roelvink te Winterswijk. Hier konden de boeren uit Bredevoort en naaste omgeving vee inscharen of percelen hooigras pachten. De taken en werkzaamheden van de weidewaarder staan uitgebreid beschreven in het artikel over de Ossenweide van G.J. Lensink.
De archieven
Van de bewoners vóór 1760 zijn geen archivalia achtergebleven. Waarschijnlijk, omdat zij slechts tijdelijke pachters waren. Het huisarchief ontstond vermoedelijk pas, nadat de pachter zelf eigenaar was geworden, zodat huis en bescheiden vererfden op volgende generaties. Mogelijk hield de in 1766 door Willem Deunk afgesloten hypotheek verband met de aankoop van het goed.
In het archief komen naast persoonlijke stukken diverse bescheiden voor, van oudere datum en van elders afkomstig, die door de bewoners van de Leste Stuver zijn hergebruikt. Deze waren waarschijnlijk afkomstig van boeldagen en zolderopruimingen. In vroeger tijden hadden ook de vergaderingen en openbare verpachtingen door de geërfden van het Bredevoortse Broek in de Leste Stuver plaats. Daarvan zijn geen bescheiden overgebleven. Uit overlevering is bekend, dat jarenlang bij verpachtingen in het Brook en de Ossenweide percelen werden afgebakend met staken. Voor de zichtbaarheid in het hoge gras en de ruigte werden daarop stukken papier gestoken. Deze markeringen werden gescheurd uit de aanwezige oude folianten, die destijds blijkbaar in ruime mate voorhanden waren.
De laatste bezitter van het archief was Gerrit Jan Lensink, die als “Opa Lensink” actief was in de historische werkgroep Aalten-Dinxperlo-Wisch en in het Contactorgaan ADW publiceerde over de Leste Stuver, de radmakerij, de Ossenweide en de Slingebeek. Hij droeg de stukken omstreeks 1980 over aan ADW-bestuurslid R. Wartena, destijds archivaris te Aalten. De aanwezige stukken zijn voor zover mogelijk geordend naar de opeenvolgende generaties, die ze hebben gevormd en of gebruikt. De stukken betreffende de Ossenweide bestrijken meerdere generaties. Deze zijn, evenals de stukken zonder duidelijk verband, afzonderlijk opgenomen.
[Bron: P. Meerdink, Aalten, 2003]
Bewoners
De Leste Stuver werd door meerdere gezinnen, vaak maar gedurende relatief korte tijd, bewoond, waarschijnlijk ontbreken bewoners in onderstaande overzicht.
Eerst bekende bewoners:
Arent ten Poll, trouwt < 1674 met
Aeltjen Broeckhuijsen
– – Hiaat – –
Volgende bewoners:
Hendrik (Henricus) Bennin(c)k alias Sweenen (Bocholt, 12-02-1673 – Bredevoort < 1728), trouwt (2) op 24-05-1716 in Aalten met
Jenneken Hennekes alias Penninks alias Drommelaars (Lievelde)
Hendrik (Henricus) en Jenneken kwamen van Zweenen in Barlo.
Volgende bewoners weduwe en 2e echtgenoot:
Berent te Hoppenkreijs (Lichtenvoorde, 03-11-1678 – Bredevoort < 1733), trouwt op 18-07-1728 in Bredevoort met
Jenneken Hennekes alias Penninks alias Drommelaars (Lievelde)
Volgende bewoners weduwe en 3e echtgenoot:
Gerrit Ni(eu/j)hof alias Welvaert (Lievelde), trouwt op 25-10-1733 in Bredevoort met
Jenneken Hennekes alias Penninks alias Drommelaars (Lievelde)
Gerrit en Jenneken vertrokken naar ‘Den Welvaart‘.
Volgende bewoners:
Wander Scholten (Aalten, 11-08-1715 – Lintelo, 01-02-1794), trouwt op 23-04-1735 in Aalten met
Stijne Oonk (Aalten, 25-08-1709 – Lintelo < 1756)
Volgende bewoners:
Teube Kro(o)senbrink alias Hutter Teube (Winterswijk, 17-12-1719 – Bredevoort, 23-05-1804), trouwt op 10-08-1743 in Winterswijk met
Geertruit Klumpers (Winterswijk, 25-09-1718 – Bredevoort, 07-11-1798)
Volgende bewoners:
Coenraet Betting(k) uit Laer, trouwt op 08-04-1742 in Sassenheim met
Dorothea van Harxen (Lichtenvoorde, 11-09-1718 – Bredevoort, 06-05-1794)
Coenraet en Dorothea kwamen rond 1743/’44 op ’De Leste Stuver’.
Volgende bewoners zoon van Hendrik (Henricus) en Jenneken en schoondochter:
Ant(h)onij Bennink (Bredevoort, 09-08-1720 – Bredevoort, 1752), trouwt op 18-04-1751 in Bredevoort met
Helena Tielkes / Tieltjes alias Bekink (Bocholt, 09-07-1720 – Bredevoort, 24-12-1794)
Volgende bewoners weduwe en 2e echtgenoot:
Coenraet ten Have (Lichtenvoorde, 16-10-1729 – Bredevoort, 20-10-1806), trouwt op 20-07-1753 in Bredevoort met
Helena Tielkes / Tieltjes alias Bekink (Bocholt, 09-07-1720 – Bredevoort, 24-12-1794)
Coenraet en Helena vertrokken naar Coenraad in Bredevoort.
Volgende bewoners:
Willem Deunk (Winterswijk, 20-04-1732 – Bredevoort, 04-07-1794), trouwt op 11-04-1759 in Winterswijk met
Hendrina Dierkink (Winterswijk, 02-02-1735 – Bredevoort, 24-02-1810)
In 1771 betaalde Willem Duenk de verponding van den halven Lestenstuiver (Maandcedullen Verpondingsboek 1771).
Volgende bewoners:
Arent Meijerinck (Aalten, 14-12-1727 – Bredevoort, 02-12-1797), trouwt (1) op 07-09-1748 in Bredevoort met
Wilmina Wamerlink (Winterswijk, 27-02-1707 – Bredevoort, 23-06-1778)
In 1771 betaalde Arent Meijerink de verponding van den halven Lestenstuiver (Maandcedullen Verpondingsboek 1771).
Volgende bewoners, dochter van Coenraet en Helena en schoonzoon:
Derk Hendrik ter Maat (Bredevoort – Bredevoort, 26-11-1794), trouwt op 01-05-1785 in Bredevoort met
Dor(e/a) ten Have (Bredevoort, 27-04-1755 – Bredevoort, 09-05-1836)
Dor(e/a) vertrok na het overlijden van haar man naar Coenraad in Bredevoort waar haar vader woonde.
Volgende bewoners zoon van Willem en Hendrina en schoondochter:
Jan Deunk (Bredevoort, 13-07-1766 – Bredevoort, 13-06-1812), trouwt op 24-06-1787 in Bredevoort met
Beerndeken / Berendina Meenk alias Ubbink (Winterswijk, 27-03-1746 – Bredevoort, 24-03-1809)
Volgende bewoners:
Jan (K/C)lomp(e)s (Winterswijk, 13-09-1750 – Bredevoort, 12-09-1809), trouwt op 25-07-1790 in Winterswijk met
Anna C(at)ha(t)rina te Haveste / te Hoffeste / te Hofstede (Winterswijk, 13-01-1751 – Bredevoort, 23-05-1817)
Volgende bewoners:
Bevolkingsregister 1823-1838
Gradus Brummelstroete (Kotten, 14-01-1782), rademaker
Anna Catharina Duenk (Bredevoort, 04-06-1788)
Bevolkingsregister 1838-1850
Gradus Brummelstroete (Kotten, 14-01-1782), rademaker
Anna Catharina Duenk (Bredevoort, 04-06-1788)
Bevolkingsregister 1850-1860
Gradus Brummelstroete (Kotten, 14-01-1782), rademaker
Anna Catharina Duenk (Bredevoort, 04-06-1788)
Bevolkingsregister 1860-1870
Gradus Brummelstroete (Kotten, 14-01-1782), rademaker
Anna Catharina Duenk (Bredevoort, 04-06-1788)
Volgende bewoners:
Gerhard Christiaan Lensink (Bredevoort, 28-03-1824), landbouwer
Hanna Berendina te Brummelstroete (Bredevoort, 19-09-1824)
Bevolkingsregister 1870-1880
Gerhard Christiaan Lensink (Bredevoort, 28-03-1824), landbouwer
(1) Hanna Berendina te Brummelstroete (Bredevoort, 19-09-1824)
(2) Johanna Gesina te Kolstee (Miste, 24-04-1839)
Bevolkingsregister 1880-1890
Gerhard Christiaan Lensink (Bredevoort, 28-03-1824), landbouwer
Johanna Gesina te Kolstee (Miste, 24-04-1839)
Bevolkingsregister 1890-1900
Gerhard Christiaan Lensink (Bredevoort, 28-03-1824), landbouwer
Johanna Gesina te Kolstee (Miste, 24-04-1839)
Volgende bewoners, (stief)zoon en schoondochter:
Bevolkingsregister 1900-1910
Gerrit Hendrik Lensink (Bredevoort, 31-01-1865), landbouwer / wielenmaker
Catharina te Kronnie (Woold, 03-10-1874)
Bevolkingsregister 1910-1920
Gerrit Hendrik Lensink (Bredevoort, 31-01-1865), landbouwer
Catharina te Kronnie (Woold, 03-10-1874)
Adresboek 1934
Bredevoort 186 > Winterwijkschestraat 87
Wed. G.H. Lensink
Adresboek 1967
Misterstraat 87
G.H. Lensink
G.J. Lensink
Plaats een reactie