Willemstraat 19, Aalten (verdwenen)
Beschrijving
Aan de Willemstraat bevond zich van 1952 tot het begin van de jaren zeventig het Kraamcentrum. Het was gevestigd in de villa van wijlen pijpenfabrikant Willem Gussinklo senior. Hier werden spreekuren gehouden, kraamverzorgsters opgeleid en ook woonden hier van tijd tot tijd leidsters van de kraamverzorging.
In 1978 werd de inmiddels leegstaande villa verwoest door een grote uitslaande brand, veroorzaakt door kinderen die in het onbewoonde pand met lucifers aan het spelen waren. De villa stond toen al op de nominatie om te worden gesloopt en plaats te maken voor nieuwe woningen.
In Dagblad Tubantia stond op 23 augustus 1955 een uitgebreide beschrijving van het Kraamcentrum in Aalten:
Als het kindje wordt verwacht…
Kraamcentra bieden deskundige hulp Verzorgsters ontvangen een gedegen opleiding
De tijd is voorbij, dat bij de geboorte van een baby steevast een bejaarde buurvrouw kwam of de hulp van een baker werd ingeroepen. Misschien treft men hier en daar nog wel eens een baker aan, een mens van goeden wille overigens en dikwijls een gezellig mens ook voor de moeder en de verdere huisgenoten, maar dat worden toch van lieverlede uitzonderingen. Er is, zo wordt tegenwoordig door velen beseft, meer nodig dan een goedwillende vrouw, die het kind wast en enkele andere noodzakelijke werkjes doet; de kraamverzorgster is in de meeste gezinnen, waarin een baby is gekomen geen vreemde meer.
Op initiatief van de kruisverenigingen zijn in geheel Nederland kraamcentra opgericht, waaraan meisjes zijn verbonden, die een gedegen opleiding hebben ontvangen en voor haar taak tenvolle zijn berekend. Eén van de kraamcentra in Oost-Gelderland bevindt zich in Aalten. Het gaat uit van het Groene Kruis en werkt nauw samen met het Oranje-Groene Kruis en bestrijkt de gemeenten Aalten, Dinxperlo, Wisch, Winterswijk en Eibergen.
A.s. moeders kunnen enkele maanden voor de blijde gebeurtenis wordt verwacht, contact opnemen met het kraamcentrum. In een vertrouwelijk onderhoud met de leidster-docente of met haar assistente kunnen vele zaken, betrekking hebbend op het gezin en op de a.s. geboorte, worden besproken.
Ook ontvangt men een formulier, waarop diverse vragen staan, die moeten worden ingevuld. Deze vragen betreffen o.a. de datum, waarop de baby wordt verwacht, de verloskundige die men heeft en de kraamverzorgster, die men bij voorkeur zou hebben. Met die voorkeur wordt zoveel mogelijk rekening gehouden, een garantie kan echter niet worden gegeven, omdat het mogelijk is dat het gewenste meisje op de dag, waarop de blijde, gebeurtenis plaats vindt, juist in een ander gezin is.
Betaling naar inkomen
Op het formulier, dat bij het eerste bezoek aan het kraamcentrum wordt verstrekt, komt ook een vraag voor naar het inkomen. Het invullen van deze vraag is van groot belang met het oog op de betaling van de verzorging. Deze geschiedt namelijk naar draagkracht. Een belangrijk deel van de kosten van de kraamverzorging en de opleiding van de kraamverzorgsters wordt verkregen uit subsidies van rijk en gemeenten.
Vóór de dag, waarop de baby wordt verwacht, komt de leidster-docente van, het kraambureau of haar assistente een bezoek brengen aan de a.s. moeder. Dit dient om met haar te overleggen, wat zoal moet worden aangeschaft en na te gaan of hetgeen is aangeschaft, aan redelijke eisen voldoet. Dit bezoek geeft veel moeders een gevoel van rust en zekerheid, omdat het kraamcentrum een gedeelte van de verantwoordelijkheid overneemt. Is het moment, waarop de baby spoedig kan worden tegemoet gezien, daar, dan heeft de vader niets te doen dan naar het kraamcentrum te gaan en te verzoeken een verzorgster te zenden. Dit verzoek kan ook telefonisch worden gedaan.
De kraamverzorgster komt
Onmiddellijk daarna komt dan het kraamcentrum in actie. Een kraamverzorgster, die vrij is – zo mogelijk de gevraagde – ontvangt bericht, dat haar komst in het betrokken gezin noodzakelijk is. De kraamverzorgster begeeft zich dan direct naar dit gezin. Voor veel a.s. vaders is de komst van deze kraam verzorgster een grote opluchting. Hij weet zich dan met zijn vrouw in de nabijheid van een deskundige, die weet wat er moet gebeuren en die op tijd de dokter of de vroedvrouw zal waarschuwen…
Bij de geboorte assisteert de kraamverzorgster uiteraard maar daarna begint haar eigenlijke werk pas. Tien dagen lang blijft zij in het gezin. Zij verzorgt de moeder en de baby op deskundige wijze, zoals haar tijdens de opleiding is geleerd. Zij zorgt dat het gezinsleven zoveel mogelijk zijn gewone loop kan hebben door het eten te bereiden, zij gaat naar de deur voor de bakker en de melkboer en ontvangt de visite en ook de luierwas is bij haar in goede handen.
Wat betreft het ontvangen van visite waakt de kraamverzorgster er o.a. voor dat, vooral de eerste dagen na de bevalling, de drukte voor de jonge moeder niet te groot wordt. Langdurige bezoeken aan de moeder met opwindende gesprekken zal de kraamverzorgster zeker niet toestaan.
Dat de verzorging van moeder en kind gedurende de tien dagen, dat de kraamverzorgster van ’s morgens zeven tot des avonds zeven in het gezin de scepter zwaait, haar eerste en belangrijkste taak is, is natuurlijk duidelijk.
De door de erkende kraamcentrums opgeleide verzorgsters zullen hun best doen om moeder en kindje zo goed mogelijk te verzorgen. Op deze verzorging vindt contrôle plaats door de leidster-docente of de assistente van het bureau. Een goede verzorging is ook uit zakelijk oogpunt voor de erkende kraamcentra van belang, want een kraamcentrum, dat het met de verzorging niet serieus neemt, kan de subsidie verspelen.
Opleiding
De regering heeft het nut ingezien van een goede verzorging van moeder en kind en heeft een Commissie inzake Kraamhulp opgericht. Deze commissie heeft richtlijnen vastgesteld voor de opleiding van de kraamverzorgsters. De opleiding geschiedt doorgaans aan de Kraambureaux en duurt vijftien maanden.
De leidster-docente, die in het bezit is van de diploma’s ziekenverpleging, kraamverpleging en wijkverpleging, geeft een gedeelte van de lessen, samen met een districts-kinderarts en eventueel een vrouwenarts. Het betreft de praktische lessen in de verzorging, gynaecologie en zuigelingenzorg. Aan een huishoudschool volgen de leerlingen een cursus in koken en wassen en op het Consultatiebureau voor zuigelingen doen zij praktische kennis op.
Na de opleiding
Heeft een leerling-kraamverzorgster met vrucht de cursus gevolgd, dan wordt zij toegelaten tot een examen, waarbij een gedelegeerde van de overheid aanwezig is. De geslaagden ontvangen daarna een broche, waarop een ooievaar staat afgebeeld met in de rand het woord: kraamverzorging. De leerling-kraamverzorgster draagt een ovaal insigne, waarop een spartelende baby voor komt.
Deze insignes mogen alleen worden gedragen door meisjes, die verbonden zijn aan erkende kraamcentra. Het beroep van kraamverzorgster is (nog) niet beschermd en daarom zijn deze speldjes voor de moeders, die een kraamverzorgster nodig hebben, de enige garantie, dat men ook een kraamverzorgster heeft, die voor haar taak is berekend en onder deskundige controle staat.
Niet beschermd
Uit de kring van de medici komen de laatste tijd vele stemmen, die pleiten voor bescherming van het beroep van kraamverzorgster waarvan de opleiding dan uiteraard ook uitsluitend dient te geschieden door de erkende kraambureaux.
Men vraagt zich in medische kringen ook af of het niet gewenst zou zijn de vijf en vijftig gulden “kraamgeld” uit te keren aan de erkende kraamcentra in plaats van aan de gezinnen. Het zou, zo meent men, de zorg voor moeder en kind ten goede komen.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
Jaar | Perceel | Eigenaar | Omschrijving |
---|---|---|---|
1890 | I-3977 | Willem te Gussinklo, | 940 m² huis en tuin |
1929 | I-6257 | Maria Jacoba Gangel en cons. | 1200 m² huis, tuin |
1959 | I-8198 | Willem te Gussinklo jr., fabrikant | 1370 m² huis, tuin |
1978 | K-359 | Stichting “Centrum voor Kraamzorg van het Groene Kruis”, Aalten | 1370 m² huis, tuin, garage |
Bewoners
Bevolkingsregister 1890-1900
Willem te Gussinklo (Aalten, 13-11-1852), kunstdraaier
Maria Jacoba Gangel (Beekbergen, 21-01-1855)
Bevolkingsregister 1900-1910
Willem te Gussinklo (Aalten, 13-11-1852), fabrikant
Maria Jacoba Gangel (Beekbergen, 21-01-1855)
Bevolkingsregister 1910-1920
Willem te Gussinklo (Aalten, 13-11-1852), fabrikant
Maria Jacoba Gangel (Beekbergen, 21-01-1855)
Adresboek 1934
Aalten A182 > Willemstraat 19
Adresboek 1967
Willemstraat 19
Kraamcentrum
Mej. M. Wilbrink
Mej. B.G. Lammers
Mej. R.B. Wiggelo
Mej. E.C. Hennink
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
Kenmerken
Kadastraal nr. | K-1455 |
Functie | Kraamcentrum |
Bouwjaar | ca. 1890 |
Afgebrand | 1978 |
Bronnen
- ‘Aalten, zoals het was – zoals het is’ (deel 2), E.M. Smilda & G.J. Timmer
- Adresboek gem. Aalten, 1934 & 1967
- Delpher
- ECAL
- Kadaster
- Kadastrale kaart
- Wiewaswie
Plaats een reactie