Hoftijzer

Beschrijving

De oude Hof te Iserlo was een van de belangrijkste en oudste bezittingen van de heer van Anholt in de heerlijkheid Bredevoort. In 1366 stond Hendrik van Zuilen, kanunnik in Deventer, de helft van de Hof te Isreloe en een jaarrente uit de heerlijkheid Zuilen, die hij had geërfd van zijn broeder Steven van Zuilen, kanunnik in Munster, af aan zijn neef Steven van Zuilen, de heer van Anholt. De andere helft van de hof zal deze al van zijn vader geërfd hebben.

In het leenregister van de bisschop van Munster, Floris van Wevelinkhoven, van 1379 kunnen wij lezen dat de heer van Anholt als leengoed bezat: “Item curtem Yserloe cum iure warscap dictam in der Hemele et Bredenbroke”. Dat wil zeggen: de hof Yserloe met een aandeel in de Aalter Hemmel en het Bredenbroek.

Volgens verschillende opgaven uit 1437, 1618 en 1647 behoorde er ruim 14 morgen bouwland bij, 13 morgen weiland en 28 morgen bos. De heer van Anholt mocht in het bos, waarvan ons de namen Fortenbos en Hoefftuen zijn overgeleverd, evenveel varkens laten lopen als de scholt van IJzerlo. In 1670 heeft de heer van Anholt, die toen dringend geld nodig had, dit oude familiebezit verkocht.

Het oude hofgoed ’t Hoftijzer is het oudste stamhuis van de families Hoftijzer, Hoftiezer, Hoftijser en Hoftieser. De naam Hoftijzer is een samentrekking van ‘den Hof te IJzer’ of ‘Hof te Iserlo’. In het dialect is de oude benaming van IJzerlo ‘Iezern’. Meestal echter wordt in de volksmond gesproken van d’Nestiezern, weer een samentrekking van ‘den es te Iezern’.

De huidige boerderij dateert pas van 1953. In de oorlog is de oude hoeve met fraai dwarshuis bij een bombardement afgebrand. Een windwijzer uit 1742 is nog bewaard gebleven, voorstellend een drakenkop met de letters E.S.

’t Hoftijzer heeft altijd een centrale rol in IJzerlo gespeeld, vroeger als centraal hofgoed van Anholt, later als plaats voor zomer- en paardenfeesten en toogdagen.

Archieven

Verpondingskohier 1647

Hof te Iserlo, Graef van Anholt.
Huis, hof 1 sch. boulant 14 mdr., 3 koeweidens. Pacht 145 – 10 -.
In 12 jaeren vier Roosenobels 3 – 10 -. Eicken boomen.

Liberale Gifte 1748

De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.

Kadaster 1832

Aalten F453
Arnoldus Florentius Roelvink en cons.
3750 m² huis, schuur en erf

Bewoners

Eerst bekende bewoners:

Gerdt/Geert te Kampe alias te Hofftijser (ca. 1615)
Geesken Lensinck (ca. 1620)

Gerdt te Hoftijser (ca. 1615) heette eigenlijk Geert te Kampe. Hij is in of voor 1691 overleden. Zijn vrouw, Geesken Lensinck, leefde toen nog. Hun huwelijk was kinderloos. Ze werden op Hoftijzer opgevolgd door hun neefje (oomzegger) Jan Vossers, zoon van Tobe Vossers en Eefse Lensinck uit Varsseveld. Eefse en Geesken Lensinck waren dochters van Lambert en Elsken Lensinck op Lensen stedeken in Lintelo. Jan Vossers werd later Jan Hoftijser genoemd.

Volgende bewoners:

Jan Vossers alias Hoftijser (ca. 1645), trouwt op 09-05-1669 in Aalten met
Enneken Bijvinck (ca. 1650)

Volgende bewoners:

Lambert Hoftijser (Aalten, 29-02-1680), trouwt op 28-10-1714 in Aalten met
Trijntje Coks (Aalten, 26-08-1694)

Volgende bewoners:

Bernardus Hoftijser (Aalten, 05-08-1719), trouwt op 13-09-1755 in Aalten met
Johanna Adriana Walvoort (Aalten,)

Volgende bewoners:

Antonij Hoftijser (Aalten, 24-01-1762), trouwt op 20-07-1794 in Aalten met
Janna Catrina Bulsink (Aalten, 22-03-1767)

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1823-1850

IJzerlo 32

Janna Catrina Bulsink (Aalten, 22-03-1767)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Jan Willem Hoftijser (Aalten, 02-05-1799)
Johanna Harmina Navis (Dinxperlo, 26-03-1803)

Bevolkingsregister 1850-1860

IJzerlo 41

Jan Willem Hoftijzer (Aalten, 02-05-1799)
Johanna Harmina Navis (Dinxperlo, 26-03-1803)

Volgende bewoners, (stief)zoon en schoondochter:

Antonij Hoftijzer (IJzerlo, 10-02-1826)
Gesiena te Bokkel (Miste, 06-04-1828)

Bevolkingsregister 1860-1870

IJzerlo 41

Antonij Hoftijzer (IJzerlo, 10-02-1826)
Gesiena te Bokkel (Miste, 06-04-1828)

Volgende bewoners, broer en schoonzuster:

Manus Hoftijzer (IJzerlo, 01-03-1836)
Berendina Ormel (De Heurne, 24-02-1844)

Bevolkingsregister 1870-1880

IJzerlo 43

Manus Hoftijzer (IJzerlo, 01-03-1836)
Berendina Ormel (De Heurne, 24-02-1844)

Volgende bewoners, weduwe met 2e echtgenoot:

Berend Hendrik Lensink (Lintelo, 20-03-1851)
Berendina Ormel (De Heurne, 24-02-1844)

Bevolkingsregister 1880-1890

IJzerlo 43

Berend Hendrik Lensink (Lintelo, 20-03-1851)
Berendina Ormel (De Heurne, 24-02-1844)

Volgende bewoners:

Wander Winkelhorst (IJzerlo, 20-08-1853)
Aleida Johanna Korten (IJzerlo, 06-07-1856)

Bevolkingsregister 1890-1900

IJzerlo 44

Wander Winkelhorst (IJzerlo, 20-08-1853)
Aleida Johanna Korten (IJzerlo, 06-07-1856)

Bevolkingsregister 1900-1910

IJzerlo 45 > 56

Wander Winkelhorst (IJzerlo, 20-08-1853)
Aleida Johanna Korten (IJzerlo, 06-07-1856)

Bevolkingsregister 1910-1920

IJzerlo 56 > 60

Wander Winkelhorst (IJzerlo, 20-08-1853)
Aleida Johanna Korten (IJzerlo, 06-07-1856)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Gerrit Hendrik Winkelhorst (IJzerlo, 30-07-1887)
Johanna Gesina Somsen (Lintelo, 24-08-1891)

Adresboek 1934

IJzerlo 60 > 63

W. Winkelhorst

Adresboek 1967

IJzerlo 63 > Kruisdijk 14 – “Hoftijzer”

W. Winkelhorst
Mej. A.J. Winkelhorst
G.H. Brusse
J. Wijnveen