Borninkhof

Beschrijving

De Borninkhof is een boerderij in de Aaltense buurtschap Haart. Het is een oud hofgoed ofwel een ‘scholtenboerderij’, teruggaande op het jaar 1281. De boerderij was lange tijd in handen van de familie Te Gussinklo.

De boerderij dateert in zijn huidige verschijningsvorm blijkens de jaarankers uit 1882, maar heeft vermoedelijk een veel oudere kern. Het erf bevindt zich in de oksel van de T-vormige kruising van de Haartseweg met de Bosweg. Hier is het imposante bouwwerk schuin op de kruising gericht, op een lommerrijk erf met hoog geboomte en enige laanbeplanting.

De boerderij heeft een samengestelde plattegrond, één bouwlaag en een opmerkelijk hoge kap in de vorm van een zadeldak met pannendekking. De gevels zijn in baksteen opgetrokken en hebben gepleisterde plinten. In de op de openbare weg gerichte gevel van het bedrijfsgedeelte bevindt zich een onder een korfboog gevatte middendeelingang, met een dubbele poort met 6-ruits ramen. De gevel bevat hier verder een aantal stalvensters met ijzeren raampjes. De jaarankers wisselen er de twee kleine oculusvensters af, die zijn voorzien van sierraampjes.

Archieven

Hofboek Bredevoort 1506-1596

1581 – Richter Rasehorn Cornoten Johan Tebens Herman Toeben den 17den Junii Aº 81.

Gerhardt scholt tho Bornnijnckhoff und Naell sein huisfr. vermitz Johan Holstein oren in dusser saecken mit belieffnus oers mans erkaern und thogelaten Mombaer hebben friewillichlich ungedrongen oere eheliche unmundige dochter Loth dem heuse Bredefortt hoffhorich gegeven der hoffrechten gleich andern hoffhorigen frouwen personen tho genijten und tho misgelden daervor der wolgeborner herr herr Jacob van Bronckhorst und Battenborch heer tot Anholt bannerheer tot Baer und Lathum, Pandtherr tot Bredefort etc. unser gnedige heer Elsken echte dochter Berndt Scholt tho Bornnijnckhoff und Jenneken sein huisfr. oer hoffhoricheit daermit sie sus langh den huise Bredefortt verplicht und verwandt gewesen, frie quit loss und ledich gescholden und gelaeten hefft, also dat sie sich nu vortmher in wat echte und rechte oer gelieven werdt, wenden und kiren magh.

Verpondingskohier 1647

Borninckhof, Hofgoet, hoorigh ant’huis Bredevoort.
Huis, schuijr en hof 2 sp. Noch een hof van 1 sp. end 1 nieus
gemaeckten hof 1 sp.
Boulant 16 mdr, groen gront. 4 koeweidens, t’beswaer afgetrocken
blijft 50 – 2 -. Holtgewas.

Liberale Gifte 1748

De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.

Eigenaren

Overzicht is niet volledig.

Jaar	Perceel	Eigenaar	Omschrijving
1832	D-652	Gerrit Jan Gussinklo, landbouwer	2480 m² huis en erf

Bewoners

Eerst bekende bewoners:

Gerth Scholte ten Borninckhof († Haart, 1587)
Naelken ten Kreijll († Haart, 1629/1630)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenote:

Coene Willinck Scholte ten Borninckhof (Ratum – Haart 1622/1623)
Naelken ten Kreijl († Haart 1629-1630)

Volgende bewoners, dochter van Gerth en Naelken en schoonzoon:

Berent Sevinck, Scholte op Borninckhof († Haart, 1658/1659)
(1) Jenneken te Borninckhof (Haart – † Haart, 1609/1610)
(2) Henrichsgen Sonderloe († Haart, 1665/1666)

Berent en Henrichsgen vertrokken rond 1627 naar Lieftocht aan de Borninkhof (Maechgescheidt 09-10-1627; Volontaire Protocollen 1657-1658).

Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

Dirk Tanger(d)inck op de Borninckhof, trouwt (1) met
Lotte Borninckhof

Kinderen:

1. Jenneken, ⚭ Geert te Welpshof op Welpshof
2. Geertien, ⚭ Derck ten Grootenhuijs
3. Enne, ⚭ Johan Drempel
4. Hendersken
5. Aeltjen, ⚭ Gert Nientimp
6. Jan, zie onder
7. Lutte, ⚭ Jorden Haartman op Haartman

Volgende bewoners, weduwnaar en 2e echtgenote:

Dirk Tanger(d)inck op de Borninckhof
⚭ (2) Winterswijk, 30-07-1643
Enneken Esselinck

Dirk Tanger(d)inck op de Borninckhof trouwde vóór 1663 met Enneke Cremer.

Kinderen:

1. Willem alias Lenckhof alias ten Elsen (Bredevoort, ged. 08-1657), ⚭ Willemken Lenckhof
2. Imme, ⚭ Derck te Kreijl
3. Henric alias Hondorp, ⚭ Maria Meerdinck
4. Berent alias Lenckhof, ⚭ Enneken Lenckhof
5. Jenneken
6. Wessel (Aalten, ged. 23-04-1665)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Jan Schulte op Borninckhof trouwt (1) met
Geesken Bovelts

Zij werden met Pasen 1669 lidmaat in Aalten en woonden op de Haart.

Kinderen:

1. Jenneken, ⚭ Arent te Kotte alias Hondorp
2. Lutte, ⚭ Wander Oonk, Schulte te Bockel
3. Wander, ⚭ Aeltien Weninck
4. Derck, ⚭ Elijsabeth de Haen
5. Jan (Aalten, ged. 27-08-1665)
6. Enneken (Aalten, ged. 17-11-1667), ⚭ Hendrick te Kotte op Kotte
7. Maria (Aalten, ged. 13-12-1674)
8. Willem (Aalten, ged. 25-06-1676), ⚭ Elsken Dammers

Volgende bewoners, weduwnaar en 2e echtgenote:

Jan Schulte op Borninckhof
⚭ (2) Aalten, 06-04-1679
Hendersken te Kotte (Spork) d.v. Jeurden te Gussincklo alias in ’t Heegt alias te Kotte en Aeltgen Eppinck.

Kinderen:

1. Geert alias te Lege alias Tolkamp (Aalten 12-12-1680), ⚭ Lijsbeth Cleuvers
2. Jan alias Hoornenborg (Aalten, ged. 04-11-1683), ⚭ Jenneken Hoornenborg
3. Jorden alias Oosterman (Aalten, ged. 14-03-1686), ⚭ Fije Oosterman
4. Berent (Aalten, ged. 07-10-1688), ⚭ Elisabeth Roglinius
5. Arent (Aalten, ged. 26-07-1691), ⚭ Armgart Bloemer

Volgende bewoners, zoon uit Jans 1e huwelijk en schoondochter:

Warner Borninkhof (Aalten, ca. 1659 – Aalten, ca. 1692), ⚭ 23-07-1682
Aaltjen Weninck (Bocholt, ged. 14-09-1664)

Kinderen:

1. Geesken Borninkhof (Aalten, ged. 28-10-1683 – Aalten, < 10-1688)
2. Gerrit Jan Borninkhof (Aalten, ged. 14-09-1684), ⚭ 1704 in Aalten met Geertruijt Boeijinck
3. Berend Borninkhof (Aalten, ged. 10-10-1686 in Aalten – Amsterdam, 10-06-1717), ⚭ 1713 in Amsterdam met Clara Harmens
4. Geeske Borninkhof (Aalten, ged. 07-10-1688), ⚭ 1714 in Aalten met Henric Scholten
5. Trijntjen Borninkhof (Aalten, ged. 11-05-1690)
6. Lotte Borninkhof (Aalten, ged. 04-09-1692 – Aalten, 09-09-1763), trouwde mogelijk in Aalten met Derck Jentink?

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

Jan Coops (ca. 1670), trouwt op 10-09-1693 in Aalten met
Aaltjen Weninck (Bocholt, ged. 14-09-164)

Kinderen:

1. Elske Borninkhof (Aalten, ged. 06-01-1695)
2. Geertruijd Borninkhof (Aalten, ged. 21-02-1697 – Aalten, 26-08-1729), ⚭ Aalten, 1719 Teube Doornink
3. Jenneke Borninkhof (Aalten, ged. 23-06-1700), zij vertrok naar Varsseveld en gebruikte vervolgens de naam Jenneke Koops; ⚭ Varsseveld, ca. 1725 Harmen Bosboom
4. Wander Borninkhof (Aalten, ged. 09-03-1703 – Aalten, 15-01-1759), ⚭ Aalten, 1727 Geertje Kossink
5. Aaltje Borninkhof (Aalten, ged. 31-07-1707), trouwde zij als Aeltjen Coops op 20-05-1740 in Barneveld met Andreas van Zeller?

Is er hierna (tijdelijk) sprake van meervoudige bewoning?

Volgende bewoners, dochter van Jan en Janna Geertruijd en schoonzoon:

Salomon Arentsen, Scholte te Ahave († < 1790)
⚭ Aalten, 10-09-1745
Geesken Borninkhof (Aalten, ged. 31-10-1728)

Salomon Arentsen was in 1771 waarschijnlijk eigenaar en bewoner/gebruiker van Borninkhof (maandcedullen verponding). Gerrit Jan Gussinklo, Scholte op Borninkhof op de Haart en Harmen Jan Tenkink, Scholte op Tenkink in Ratum waren erfgenamen van Salomon Arentsen en Gesina te Borninkhof (Volontair Protocol Bredevoort 1809-1810 deel 1). Gerrit Jan Gussinklo was getrouwd met Johanna Geertruid Arentsen (achterkleindochter van broer van Salomon Arentsen). Harmen Jan Tenkink was getrouwd met Johanna Hendrika Arentsen (kleindochter van broer van Salomon Arentsen).

Weduwe Geesken kocht in 1790 een huis in Aalten en hertrouwde met Harmen te Slaa (Aalten, 11-11-1736 – Aalten, 21-05-1806). Harmen woonde bij zijn overlijden op Borninkhof. Bij de aankoop van het huis wordt vermeld dat zij weduwe is van Salomon Arentsen, in leven scholte van Borninkhof. Hij had geen kinderen (Overdrachtsbelasting 25e, 50e en 100e penning).

Volgende bewoners:

Registre Civique 1811-1820

Gerrit Jan te Gussinklo (Lintelo, 12-07-1785 – Aalten, 01-05-1857)
⚭ Aalten, 02-12-1804
Johanna Geertruid Arentsen (Aalten, 16-05-1785 – Aalten, 18-09-1838)

Gerrit Jan woonde volgens het Registre Civique op Borninkhof (Haart 35). Volgens het kadaster was hij in 1832 ook eigenaar van Borninkhof. Zij vertrekken vóór 1823 naar Aalten 267 (Markt 18), in 1832 eveneens zijn eigendom. Daar is hij kastelein.

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1823-1850

“Borninkhof”

Haart 35

Reinder Goorhuis (Aalten, ged. 31-01-1768 – Haart, 11-04-1846)
⚭ Aalten, 13-12-1799
Janna Geertruid te Slaa (Aalten, 18-01-1773 – Aalten, 08-01-1834)

Volgens het Registre Civique van 1811-1820 woonde Reinder toen op Haart 36 (Bestevaer). Na het overlijden van zijn vrouw in 1834 keert hij terug naar Bestevaar (hij wordt dan vermeld als weduwnaar van J.G. te Slaa). Reinder‘s moeder Enneken te Winkel weduwe van Frerik Goorhuijs woonde bij haar zoon en schoondochter en overleed op Borninkhof op 01-05-1807.

Kinderen:

1. Fredrika Berendina Goorhuis (Aalten, 05-11-1801)
2. Jan Derk Goorhuis (Aalten, 30-04-1803)
3. Gerrit Jan Goorhuis (Aalten, 07-08-1805), ⚭ Aalten, 1836 Elisabeth Hoopman
4. Geesken Goorhuis (Aalten, 30-10-1806), ⚭ Aalten, 1842 Berend Hendrik Veldhuis
5. Enneken Goorhuis (Aalten, 21-03-1809), ⚭ Aalten, 1845 Jan Hendrik Rensink
6. Aaltjen Goorhuis (Aalten, 27-10-1810)

Volgende bewoners:

Tonij Kolstee (Aalten, 02-10-1785)
Geesken Lutten / Lensink (Aalten, 01-04-1783)

Zij vertrekken in 1846 naar Amerika.

Volgende bewoners:

Arent Jan Nijhoff (Aalten, 17-11-1819)
⚭ Aalten, 13-03-1846
Johanna Willemina Ormel (Aalten, 21-11-1816)

Kinderen:

1. Aleida Gesina Nijhof (Lintelo, 26-05-1846)
2. Aleida Gesina Nijhof (Haart, 02-07-1847)
3. Hendrik Jan Nijhof (Haart, 04-12-1848), ⚭ Aalten, 1878 Gesina Hendrika Oberink