Havezathe ’t Walfort

Beschrijving

Havezathe ’t Walfort is gelegen aan de Boven-Slinge midden in het landgoed Walfort tussen Aalten en Bredevoort. Twaalf jachtpalen geven de grenzen aan van het landgoed. Havezate ’t Walfort is in de loop van de tijd vaak verbouwd, maar de kern van het huis heeft nog enkele dikke muren met schietgaten. Het huidige huis dateert uit de 16e eeuw, met een latere aanbouw.

Op ’t Walfort was in de 15e eeuw een zogenaamd veemgericht gevestigd. De naam van een van de voorzittende vrijgraven, Berend de Dücker, burgemeester van Bocholt is nog altijd bekend. Aan het einde van de zestiende eeuw verdween het veemgericht op ’t Walfort. Het is de enige plek in Nederland waarvan is bewezen dat er een veemgericht was.

Het huis, dat oorspronkelijk Waldenvoort heette, was een borgleen van Bredevoort. De oudste vermelding dateert uit 1402, toen Derk van Lintelo de havezathe in leen had. Hij was de enige van de Bredevoortse borgmannen die buiten de stad mocht wonen. Het goed bleef tot 1609 in leen van de familie Van Lintelo, waarna het via een dochter overging naar het geslacht Van Coeverden. Midden 18e eeuw kwam het door een huwelijk in leen van de familie Van Pallandt. In 1795 werd het leen in beslag genomen door de Gelderse landdag. In 1958 ging het huis over in handen van de gemeente Aalten en sinds 2003 wordt het beheerd door de stichting Het Geldersch Landschap.

Tegenwoordig is er niet veel over van het originele huis. Wel is het bouwwerk nog steeds T-vormig, maar het mist een complete verdieping. Deze verdieping had het huis nog wel in 1743. Dit blijkt uit een tekening van Jan de Beijer die het toen nog omgrachte huis al in zwaar vervallen conditie laat zien.

Archieven

Verpondingskohier 1647

D’Havesaet ter Walfaert, Jor. van Coeverden.
Boulant 18 mdr. 49 – 19 – 8.
1 Koolhof, en 6 mdr. gesaeis 13 – 10 -.
3 Koeweidens, en hoeijgront een coppele van 3 voeder hoeijs, noch
eenige weidekens bij t’huis van 2 voeder hoeijs. 17 – 10 -.

Pachtboek ‘Den Huijse Walvaert’ 1735-1815

Liberale Gifte 1748

De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.

Eigenaren

Overzicht is niet volledig.

Jaar	Perceel	Eigenaar	Omschrijving
1832	C-1324	Jan baron van Pallandt	2850 m² huis, schuur en erf

Bewoners

Eerst bekende bewoners:

Jan Jansen (Olst, 03-02-1760 – Dale, 19-04-1807), trouwt op 31-10-1802 in Keppel met
Hendrika Rots (Aalten, 11-05-1779 – Barlo, 15-06-1834)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

Hendrik Jan Walvoort (Dale, 27-05-1779 – Dale, 14-05-1811), trouwt op 25-10-1807 in Aalten met
Hendrika Rots (Aalten, 11-05-1779 – Barlo, 15-06-1834)

Volgende bewoners, weduwe en 3e echtgenoot:

Jan Willem Walvoort (Haart, 13-01-1788 – Heurne, 11-04-1866), trouwt (1) op 11-07-1812 in Aalten met
Hendrika Rots (Aalten, 11-05-1779 – Barlo, 15-06-1834)

Jan Willem was een neef van Hendrika’s eerste echtgenoot Hendrik Jan. Jan Willem en Hendrika vertrokken naar het dorp Aalten en daarna naar Meijnen in Barlo.

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1823-1850

“Walvoort”

Dale 60

Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866), trouwt op 17-06-1820 in Aalten met
Berendina Gosens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)

Bevolkingsregister 1850-1860

Dale 75

Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866)
Berendina Goossens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)

Bevolkingsregister 1860-1870

Dale 75

Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866)
Berendina Goossens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Bevolkingsregister 1870-1880

Dale 99

Jan Willem Heijink (Aalten, 30-08-1827)
Theodora Antonetta Walvoort (Aalten, 30-05-1839)

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1880-1890

Dale 99

Bernadus Prinsen (Lintelo, 07-04-1819)
Hendrika Willemina Bouwmeester (Aalten, 30-08-1816)

Bevolkingsregister 1890-1900

Dale 115

Bernadus Prinsen (Lintelo, 07-04-1819), landbouwer

Volgende (hoofd)bewoners, zoon en schoondochter:

Antonij Prinsen (Aalten, 15-01-1849), landbouwer
Willemina Vaags (Aalten, 31-10-1849)

Volgende (hoofd)bewoners, dochter en schoonzoon:

Willem te Bokkel (Haart, 04-03-1861), landbouwer
Hendrika Willemina Prinsen (Aalten, 21-02-1873)

Bevolkingsregister 1900-1910

Dale 120 > 150

Willem te Bokkel (Haart, 04-03-1861), landbouwer
Hendrika Willemina Prinsen (Aalten, 21-02-1873)

Bevolkingsregister 1910-1920

Dale 150 > 163

Willem te Bokkel (Haart, 04-03-1861), landbouwer
Hendrika Willemina Prinsen (Aalten, 21-02-1873)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Jan Hendrik Antonij te Bokkel (Dale, 23-11-1894)
Aleida Somsen (Dale, 23-04-1891)

Adresboek 1934

Dale 177 > 153

J.H.A. te Bokkel

Adresboek 1967

Dale 153 > Walfortlaan 1 – “’t Walfort”

Mevr. te Bokkel-Somsen
W. te Bokkel