Oud Aalten

Erfgoed is van ons allemaal

Achterhoek vlag

Tag: Landstraat

  • Hotel De Roskam

    Hotel De Roskam

    Landstraat 13-15, Aalten

    Hotel De Roskam, Aalten
    Hotel De Roskam ‘van Voorderman’ in de Landstraat, met veranda, begin 20e eeuw.

    Beschrijving

    In 1823 staat Evert van Eerden op dit adres geregistreerd als kastelein. In datzelfde jaar duikt de naam van logement ‘De Roskam’ al op in de Nederlandsche Staatscourant. Na het overlijden van zijn ouders in 1837 en 1839 neemt zoon Abraham van Eerden het stokje over.

    Volgens een lijst van 1850-’60 overnachtten in De Roskam veel zakenmensen. Vaste passanten waren bijvoorbeeld de Zwolse azijnfabrikant Schaapman uit Zwolle en meelfabrikant Van der Lande uit Deventer. Ook Duitse zakenlieden kenden het adres.

    In 1870 wordt de zaak overgenomen door Pieter Oosthout uit Rotterdam. Deze blijft echter niet lang, want blijkens een advertentie wordt Logement De Roskam in 1876 overgenomen door de heer (Karel Gustaaf) Avenarius. In de advertentie beveelt hij dit logement “minzaam aan in de aandacht van het reizend publiek”.

    Voorderman

    Eind april 1890 vertrekt Avenarius en vestigt zich hier Martinus Voorderman uit Brummen.

    Hotel De Roskam, vanaf dan ook wel kortweg ‘Voorderman’ genoemd, was een plek waar niet alleen overnacht en vergaderd werd. Er werd ook goed geborreld. Vooral met de Meimarkt, de Kermis en de Sint-Nicolaasmarkt op 6 december was het er erg vol. De veemarkt in Aalten werd destijds gehouden tot één uur in de middag, waarna de boeren naar Voorderman gingen. ’s Middags gingen de jongelui naar de warenmarkt. Op alle hoeken in de cafés klonk muziek. De jongens trokken in groepen langs de kramen, evenals de meisjes en men probeerde tot elkaar te komen voor afspraakjes.

    Wie voor de Meimarkt of Kermis al een afspraakje had weten te maken om er samen naar toe te gaan, had “d’n schadden al dreuge”. Op de markt deden ook de kwakzalvers en kiezentrekkers goede zaken. De meisjes die geen aanzoek hadden gekregen trokken alleen huiswaarts. Een verstokte vrijgezel en een late feestganger wipten dan nog even bij Voorderman binnen.

    In september 1891 werd een Landbouwtentoonstelling in Aalten gehouden. In Hotel De Roskam konden de aanwezigen deelnemen aan een open tafel à Hfl 2,25 gulden per couvert, inclusief een halve fles wijn. De Roskam was naast hotel ook een stalhouderij. In 1919 werd een advertentie geplaatst dat bij De Roskam de mogelijkheid werd geboden tot het stallen van paarden.

    Einde van Hotel De Roskam

    Martinus Voorderman overleed in 1912. In april 1919 verkocht zijn weduwe de gehele hotel-inventaris, inboedel en stalhouderij. De veranda werd in mei van datzelfde jaar gesloopt en het pand wordt verbouwd tot twee winkelhuizen, Landstraat 13 en 15.

    Vervolgens vestigde zich op nummer 13 G.J.J. Degenaar met een drogisterij. In 1930 opende hij er tevens een lunchroom (modern woord!), ingericht als “Oud-Hollandsche taveerne”. Op de verdieping erboven werd het museum van de Oudheidkamer ondergebracht en de drogisterij kreeg zijn ingang aan de Hogestraatzijde. In 1934 werd de drogisterij overgenomen door C. van Nood. Begin jaren 70 werd het drogisterij Kwakkel en tegenwoordig is het een restaurant/pizzeria.

    Op nummer 15 vestigde zich B.A. Veldhuis, manufacturier. In 1933 vinden we er het delicatessenhuis van G.A. Wieland en in 1967 de delicatessenzaak van B. Buesink. Tegenwoordig is het deel van modezaak Klein Entink (Landstraat 17).

    Muurschilderingen

    In 1988 ontdekten Marianne Kiwitz en Martin Finkenflügel muurschilderingen op de eerste verdieping van het pand, boven (destijds) drogisterij Kwakkel. Bij het verwijderen van behang kwamen in meerdere kamers wandversieringen tevoorschijn, terwijl in de woonkamer die aan de Landstraat is gelegen, zelfs twee prachtig en goed bewaarde natuurtaferelen aan het licht kwamen.

    Omdat het tweetal nogal verbaasd was over de vondst en nieuwsgierig was naar de oorsprong van deze muurschilderingen, nam men contact op met Museum Frerikshuus. Een paar mensen van dit museum kwamen ter plaatse kijken en constateerden dat het hier om wandversieringen gaat uit de tijd dat het pand een hotelfunctie had.

    De beide schilderingen in de voorkamer waren gesigneerd met “W.J. Rave”, terwijl op één van beide decoraties daaraan is toevoegd: “Bred”. Waarschijnlijk duidt dit op een schilder W.J. Rave uit Bredevoort die Hotel De Roskam toentertijd van haar wandversieringen voorzag.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-1395Evert van Eerden370 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Aalten 126

    Evert van Eerden (Aalten, 11-05-1766), kastelein
    Barta Willemina Arentzen (Aalten, 26-05-1773)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Aalten 128

    Evert van Eerden (Aalten, 11-05-1766), kastelein
    Barta Willemina Arentzen (Aalten, 26-05-1773)

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), kastelein
    Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Aalten 128

    Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
    Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 128

    Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
    Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 152

    Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
    Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)

    Volgende bewoners:

    Pieter Oosthout (Bergen op Zoom, 02-08-1817), logementhouder
    Maria Cornelia Louisa Brederode (’s Heerenberg, 23-07-1832)

    Volgende bewoners:

    Aalten 152

    Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
    Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 173

    Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
    Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 169

    Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
    Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)

    Volgende bewoners:

    Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), logementhouder
    Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten A194 > A240

    Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), hotelhouder
    Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A240

    Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), hotelhouder
    Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)

    Volgende bewoners:

    Aalten A240 > B241

    Gerrit Jan Johannes Degenaar (Aalten, 04-01-1887), drogist
    (1) Hendrika Wiggers (Winterswijk, 14-01-1886)
    (2) Geziena Hendrika Hakstege (Radewijk, 17-03-1881)

    Aalten A240/1 > B242

    Bernardus Antonius Veldhuis (Tubbergen, 06-06-1896), manufacturier

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten B241

    Gerrit Jan Johannes Degenaar (Aalten, 04-01-1887)
    Geziena Hendrika Hakstege (Radewijk, 17-03-1881)

    Aalten B242

    Bernardus Antonius Veldhuis (Tubbergen, 06-06-1896)

    Volgende bewoners:

    Gerhardus Antonius Wieland (Doetinchem, 27-12-1881)
    Wilhelmine Jacoba Anna Harmsen (Leuvenheim, 25-07-1879)

    Adresboek 1934

    Aalten B241 > Landstraat 13

    G.J.J. Degenaar

    Aalten B242 > Landstraat 15

    G.A. Wieland

    Adresboek 1967

    Landstraat 13

    C. van Nood

    Landstraat 15

    B. Buesink (Delicatessenhuis)

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-8121/11339
    FunctieHotel,
    Museum
    Winkels,
    Restaurant
    Bouwjaaronbekend
    Monumentnee

    Bronnen

    Hotel De Roskam / Voordeman, Landstraat 13-15, Aalten
    Hotel De Roskam, Aalten - Zutphensche Courant, 19-09-1876
    Zutphensche Courant, 19 september 1876
    Hotel de Roskam, Aalten - Graafschapbode, 09-09-1891
    De Graafschapbode, 9 september 1891
    Briefhoofd Hotel De Roskam, jan. 1919
    Briefhoofd Hotel De Roskam, jan. 1919
    Museum 'Oudheidkamer', lunchroom 'De Geldersche Keuken' en beddenzaak 'De Duif'
    Museum ‘Oudheidkamer’, lunchroom ‘De Geldersche Keuken’ en beddenzaak ‘De Duif’
    De Gelderse Keuken, Landstraat 13, Aalten
    Interieur van lunchroom-restaurant “De Geldersche Keuken”
    Magazijn 'De Duif', Landstraat - Nieuwe Aaltensche Courant, 02-12-1921
    Nieuwe Aaltensche Courant, 2 december 1921
    Wandschilderingen in Hotel De Roskam, Aalten (1988)
    Marianne Kiwitz en Martin Finkenflügel bij één van de muurschilderingen van het voormalige hotel De Roskam
  • Landstraat 19-21

    Landstraat 19-21

    Aalten

    Landstraat 19-21, Aalten

    Beschrijving

    In dit dubbele woon/winkelpand waren ooit boekhandel ‘De Graafschap’ (links, nr. 19) en sigarenmagazijn Dick Fries (rechts, nr. 21) gevestigd. Tegenwoordig zit Pearle opticiens op nummer 21 en staat nummer 19 leeg.

    Sigarenmagazijn Dick Fries

    De sigarenwinkel van Dick Fries (1924-2002) en zijn vrouw Leis (1931-2004) aan de Landstraat was een begrip in Aalten. De winkel lag centraal en het echtpaar was nauw betrokken bij het wel en wee van het dorp. Velen kwamen er om rookwaren te kopen, maar ook voor een praatje. Jarenlang organiseerden Dirk en Leis Fries rookwedstrijden, waarbij het er om ging wie de langste askegel rookte. Prins Bernhard ontving jaarlijks op zijn verjaardag een doos goede sigaren. Daarom kreeg de winkel het predikaat ‘hofleverancier van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard’.

    Zoals in vele middenstandsgezinnen bepaalde de winkel het ritme van de dag en de week. De zaak was zes dagen in de week en op koopavonden geopend. Ook buiten de officiële openingstijden kon een klant bij Fries terecht. ’s Avonds werd de administratie gedaan.

    Gedurende het 65-jarig bestaan van de sigarenwinkel was er in de inrichting en het assortiment vrijwel niets veranderd. Dit kwam omdat Dick Fries blind was. Omdat alles op dezelfde plek bleef, kon hij de weg goed vinden. Zijn visuele handicap belette hem niet om in de jaren zestig nog een kruidenierswinkel en een restaurant aan de Duitse grens te openen. Deze zaken, waarin familieleden werkten, werden na een aantal jaren weer afgestoten. Tot kort voor zijn overlijden stond Dick Fries in zijn sigarenwinkel. De zaak bleef nog bestaan tot 2004.

    Na de sluiting werd het originele interieur verplaatst naar het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-1397Herman Schotman350 m² huis en erf

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Aalten 128

    Herman Schotman (Dalfsen, 23-07-1781), openbaar onderwijzer, kerkmeester & koster
    Hendrika Gesina Hesselink (Aalten, 18-09-1786)

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Aalten 130

    Herman Schotman (Dalfsen, 23-07-1781), onderwijzer der jeugd en koster
    Hendrika Gesina Hesselink (Aalten, 18-09-1786)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Aalten 130

    Herman Schotman (Dalfsen, 23-07-1781), onderwijzer der jeugd

    Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

    Gerrit Schotman (Aalten, 05-11-1812), distributeur der brievenpost
    Berendina Johanna te Gussinklo (Haart, 16-05-1811)

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 130

    Gerrit Schotman (Aalten, 05-11-1812), secretaris en brievengaarder der gemeente
    Berendina Johanna te Gussinklo (Haart, 16-05-1811)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 154

    Berendina Johanna te Gussinklo (Haart, 16-05-1811)

    Volgende bewoners:

    Gerrit Jan van Soest (Tiel, 05-11-1802), gep. rijksontv.
    Agatha Margaretha Woudenberg (Boxtel, 05-11-1809)

    Volgende bewoners:

    Jan Adolph Schotman (Aalten, 08-08-1853), winkelier
    Klazina Bernarda Lindenhovius (Aalten, 23-11-1854)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 175

    Jan Adolph Schotman (Aalten, 08-08-1853), winkelier
    Klazina Bernarda Lindenhovius (Aalten, 23-11-1854)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 171

    Jan Adolph Schotman (Aalten, 08-08-1853), winkelier
    Klazina Bernarda Lindenhovius (Aalten, 23-11-1854)

    Volgende bewoners:

    Bonifacius Hendikus Stoelinga (Zwolle, 23-02-1867), schoenmaker
    Maria Elisabeth van Kampen (Zutphen, 09-04-1870)

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 196 > 242

    Bonifacius Hendikus Stoelinga (Zwolle, 23-02-1867), schoenmaker
    Maria Elisabeth van Kampen (Zutphen, 09-04-1870)

    Volgende bewoners:

    Johannes Gerhardus Blomesath (Aalten, 17-10-1851), schoenmaker
    Johanna Maria Geertruida Kamps (Winterswijk, 12-02-1860)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten A242 > B244

    Johannes Gerhardus Blomesath (Aalten, 17-10-1851), schoenmaker
    Johanna Maria Geertruida Kamps (Winterswijk, 12-02-1860)

    Bevolkingsregister 1920-1930

    Aalten B244

    Johannes Gerhardus Blomesath (Aalten, 17-10-1851)

    Volgende bewoners:

    Adresboek 1934

    Aalten B244 > Landstraat 19

    W. Prinzen

    Volgende bewoners (na 1934):

    Aalten B244/1 > Landstraat 21

    J. Ebbers

    Bevolkingsregister 1930-1940

    Aalten B244

    Antonius Lammers (Aalten, 22-05-1911), boekhandelaar
    Geesje de Weerd (Steenwijksmoer, 12-02-1912)

    Aalten B244/1

    Jan Ebbers (Haart, 01-06-1873)
    Johanna Berendina te Hennepe (22-11-1877)

    Adresboek 1967

    Landstraat 19

    Boekhandel “De Graafschap”
    Mej. A. Delleman
    W.J. Delleman

    Landstraat 21

    D. Fries

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-8124/8125
    FunctieWoonhuis,
    Winkel
    Bouwjaar1958/1968
    Monumentnee

    Bronnen

    Landstraat 19-25, Aalten
    Landstraat 19-21 (geheel links), ca. 1910. Ansichtkaart uitgegeven door C. van Bennekom.
    Landstraat 19-21, Aalten
    Briefhoofd Boekhandel Ant. Lammers vh. De Graafschap, Landstraat 19, Aalten (1951)
    Briefhoofd Boekhandel Ant. Lammers vh. De Graafschap, 1951
    Sigarenmagazijn Dick Fries
    Dick Fries in zijn winkel
  • Oude Helenakerk

    Oude Helenakerk

    Landstraat 22, Aalten

    Oude Helenakerk, Markt, Aalten

    Beschrijving

    Midden in Aalten staat al eeuwenlang de laatgotische Oude Helenakerk.

    Rond het jaar 800, toen de Saksen door Karel de Grote werden onderworpen, gelastte hij dat iedere gemeenschap een zogenaamde hoofdhof ter beschikking stelde om er een kerk te bouwen. In de nederzetting Aladon of Alethnin was dat waarschijnlijk een stuk grond van de latere Havezate de Ahof.

    Het eerste kerkje op deze plek was vermoedelijk gebouwd in Karolingische stijl, een voorloper van de romaanse architectuur. De kerk werd gewijd aan de heilige Helena, de moeder van de Romeinse keizer Constantijn de Grote, die zich bekeerde tot het christendom.

    In de 12e eeuw werd aan dit eerste kerkje een laatromaanse toren toegevoegd. De romaanse bouwstijl kenmerkt zich door zware, massieve muren met kleine rondboogvensters. In tegenstelling tot de latere gotiek kent de romaanse bouwkunst weinig versieringen. De toren is geheel opgetrokken uit tufsteen, een zacht vulkanisch gesteente dat destijds in deze contreien veel werd gebruikt voor de bouw van kerken en burchten. De torenspits heeft de vorm van een zogenoemde ingesnoerde naaldspits.

    Tussen 1470 en 1483 werd het driebeukige schip van de kerk gebouwd, eveneens uit tufsteen. Dit deel van de kerk werd uitgevoerd in de laatgotische stijl, kenmerkend voor de 15e eeuw, met grote vensters voorzien van spitsbogen die als het ware naar de hemel wijzen. Het hogere koor aan de oostzijde van de kerk dateert uit de periode tussen 1440 en 1450. Eind 15e en begin 16e eeuw werden op de gewelven en muren muurschilderingen aangebracht.

    Reformatie

    Tot het einde van de 16e eeuw viel de parochie Aalten onder het bisdom Münster. Met de verovering van Bredevoort, het bestuurscentrum van de gelijknamige heerlijkheid waartoe Aalten behoorde, door Prins Maurits op 8 oktober 1597, bereikte de Reformatie ook deze streek.

    In die tijd werd de kerk van Aalten bediend door pastoor Theunissen, geboortig uit Bocholt. Hij verzette zich met alle macht tegen de hervorming. Volgens overlevering moest hij echter in 1601 vluchten naar het klooster Burlo, volgens anderen naar Rhede. Hij stierf later in Warendorf, waar de weliswaar niet grote maar waardevolle monstrans, welke hij uit Aalten had meegenomen, nog tot in het midden van de 19e eeuw aanwezig zou zijn geweest.

    Vermoedelijk zijn kort na 1597 ook de stenen kruiswegstaties verwijderd die de lijdensweg van Christus uitbeeldden. De staties, vermoedelijk rond 1530 gemaakt door de Westfaalse beeldhouwer Heinrich Brabender, verdwenen maar werden in de 19e eeuw teruggevonden. Tegenwoordig zijn ze te bewonderen in het Museum Catharijne Convent in Utrecht.

    De toenmalige kapelaan van Aalten, Anthonius van Keppel, afkomstig uit Doetinchem, werd in 1602 genoemd als eerste predikant van de pas naar het protestantisme overgegane kerkgemeenschap van Aalten. Hoe kwam dit tot stand? Om de reformatie uit te breiden tot het platteland had men de medewerking van de roomse geestelijken aldaar nodig. In 1598 werden velen van hen opgeroepen om op de classicale vergadering te Zutphen te verschijnen. Ook de geestelijken uit Aalten waren aanwezig. Op deze vergadering werd van de aanwezige pastoors en vicarissen verlangd, dat zij de katholieke godsdienst zouden verlaten en dat zij zouden belijden, dat de gereformeerde religie de ware was.

    In de classicale vergadering van 1603 te Zutphen verklaarden de deelnemers uit Aalten, Winterswijk en Zeddam zich bereid te conformeren met de hun gestelde conditiën. In 1633 was het aantal lidmaten al voldoende om over te kunnen gaan tot de instelling van een kerkenraad.

    Na de verovering van de Achterhoek in 1672 door troepen van de bisschop van Münster werden de kerken van Aalten, Winterswijk en Dinxperlo door de bisschoppelijke commissaris aan de Minoritenpaters gegeven. De gereformeerde gemeente te Aalten sloot met de bezetters een overeenkomst, dat de kerk te Aalten afwisselend door de katholieken en de gereformeerden gebruikt zou worden. Maar korte tijd later is het gebruik van het kerkgebouw aan de gereformeerden verboden. Deze toestand duurde evenwel niet lang. Pinksteren 1674 verlieten de Münsterse troepen Aalten en de kerk kwam weer ter beschikking aan de gereformeerden.

    Doleantie

    In 1750, ten tijde van Ds. Philippus de Roy, heerste te Aalten, kort na de Nijkerkse beroering onder Ds. Kuipers, op godsdienstig gebied veel opschudding. Bedroeg het getal van de ‘bewogenen’ te Nijkerk 1000, in Aalten waren dat er maar liefst 1700. In 1834 kreeg de beweging van de zogenaamde Afscheiding, zich manifesterend door het uittreden van Ds. H. de Cock en de kerkenraad van Ulrum (Gr) uit de Ned. Hervormde Kerk, in Aalten enige aanhang. In 1840 was de kring te Aalten zodanig gegroeid, dat een gemeente kon worden gesticht. Enkele tientallen jaren later ontstond in de Ned. Hervormde kerk de beweging van de z.g. Doleantie.

    Ds. J.H.F. Gangel was in Aalten een vurig voorstander van deze beweging. De onderlinge tegenstellingen liepen zo hoog op, dat het gemeentebestuur genoodzaakt was de hulp van militairen in te roepen om de openbare orde te kunnen handhaven. Ds. Gangel was namelijk door het classicaal bestuur van de Ned. Hervormde kerk uit zijn ambt ontzet, hetgeen hij aanvankelijk niet wilde accepteren. Opmerkelijk in dit verband is, dat de notulen van de kerkenraad van 26 november en 23 december 1885 uit het register van kerkenraadsnotulen zijn verwijderd. Wel worden lijsten van hen, die wel lid van de Ned. Herv. kerk willen blijven, in het archief aangetroffen. Deze lijsten dateren uit 1887.

    Eindresultaat was, dat de dolerenden evenals de afgescheidenen uit de Ned. Herv. kerk hebben moeten treden. Daarmede moesten zij ook afstand doen van de kerkelijke goederen. Het door de dolerenden tegen de hervormde gemeente van Aalten gevoerde proces over de kerkelijke bezittingen liep in 1888 in hun nadeel af.

    Bij deurwaardersexploit werden Ds. Gangel en de voormalige kerkenraad in 1888 gedwongen de financiële administratie van het rusthuis te Aalten aan Ds. van Oostrum-Soede en de zittende kerkenraad te overhandigen. Uit de godsdienstige samenstelling van de bevolking van Aalten kan men afleiden, welke omvang de doleantie in 1885-1888 had aangenomen: in 1901 bedroeg het aantal hervormden te Aalten 3560 zielen, het aantal gereformeerden 2497, het aantal rooms-katholieken 1287 en het aantal christelijk gereformeerden 118. Dit op een bevolking van totaal 7726 inwoners.

    Restauraties

    In 1973 moest de pleisterlaag in de kerk gerestaureerd worden. Onder de zes tot zeven lagen witkalk bleken bijzondere schilderingen schuil te gaan. Onder deze schilderingen bevinden zich afbeeldingen van de twaalf apostelen, een voorstelling van het Laatste Oordeel, de kroning van Maria en, zeer uniek in West-Europa een afbeelding van keizer Constantijn de Grote, samen met zijn moeder Helena, de naamgeefster van de kerk. De schilderingen werden gerestaureerd.

    Eveneens in 1973 stuitte timmerman Heijnen tijdens restauratiewerkzaamheden op een oude grafkelder onder het koor. Op last van het kerkbestuur werd deze kelder weer gesloten, maar daarvoor had de timmerman alles al nauwkeurig nagemeten en gefotografeerd. Hij voltooide in 2019 een replica die vanaf april 2022 in het Helenahuis, Landstraat 11 te Aalten, wordt tentoongesteld.

    Overluiden

    Al eeuwenlang luiden de klokken van de Oude Sint Helenakerk in Aalten om de bevolking op de hoogte te stellen van sterfgevallen, het zogenaamde ‘overluiden‘.

    Eigenaren

    Overzicht is niet volledig.

    JaarPerceelEigenaarOmschrijving
    1832I-1498de Hervormde Kerk van Aalten3060 m² kerk en erf

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-11437
    FunctieKerk
    Bouwjaar12e/15e eeuw
    MonumentRijksmonument

    Bronnen

    Landstraat-Kerkstraat, Aalten - Fragment kadastrale kaart, 1862
    Fragment kadastrale kaart, 1862
    Gangel, Van Oostrum-Soede - Tubantia, 16-03-1887
    Tubantia, 16 maart 1887
    Oude Helenakerk, Aalten
    Oude Helenakerk, Aalten, tekening Piet te Lintum
    Oude Helenakerk, Aalten, tekening door Piet te Lintum
    Oude Helenakerk, Aalten
    Oude Helenakerk, Aalten, interieur
    Interieur Oude Helenakerk
    Oude Helenakerk, Aalten, muurschildering
    Muurschildering Oude Helenakerk
  • Landstraat 26

    Landstraat 26

    Aalten

    Bewoners

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 467c > 525

    Johannes Griess (Aalten, 28-01-1861), fabr.arb.
    Johanna Maria Mecking (Aalten, 03-09-1865)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten C525 > D578

    Anton Johann Toebes (Bocholt, 13-04-1881), fabr.arb.
    Dina Catharina van Dreumel (Aalten, 11-12-1879)

    Adresboek 1934

    Aalten D578 > Landstraat 26

    Kantoor Crisis-Comité

    Adresboek 1967

    Adres wordt niet (meer) vermeld.

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.onbekend
    FunctieWoonhuis
    Bouwjaaronbekend
    Slooponbekend

    Bronnen

  • Kapsalon Ter Maat

    Kapsalon Ter Maat

    Landstraat 14-18, Aalten

    Kapson Ter Maat - Landstraat 14, Aalten (1928)

    Beschrijving

    Op de begane grond waren ooit de plaatselijke nachtwacht, gevangenis en brandweer gevestigd. Erboven was de openbare dorpsschool, met de ingang op de kerkheuvel.

    Eigenaren

    Kadaster 1832

    Aalten I1265
    de Gemeente van Aalten
    123 m² huis en erf

    Bewoners

    1813

    Aalten 71

    “Huis en School”

    Herman Schotman (Dalfsen, 23-07-1781), openb.ond.

    1 man
    1 vrouw
    1 zoon
    1 dogter
    1 meid

    Bevolkingsregister 1823-1838

    Aalten 71

    Leonard de Moed (Den Haag, 10-11-1774)
    Elisabeth Voerman (Utrecht, 21-11-1786)

    Volgende bewoners:

    Christiaan Frederik Casimier Duden (Rees, 25-08-1789), winkelier
    Maria Obbes (Amsterdam, 25-09-1791)

    Volgende bewoners:

    Gijsbert van der Linden (Tiel, 27-02-1787), commies
    Sibrigje Brandsma (Stavoren, 29-02-1784)

    Volgende bewoner:

    Berendina Arentzen (Aalten, 01-11-1761), landbouwster
    wed. van Willem te Gussinklo

    Bevolkingsregister 1838-1850

    Aalten 1

    Berendina Arentzen (Aalten, 01-11-1761), rentenierster

    Volgende bewoners:

    Hendrik Keijser (Amsterdam, 18-07-1788)
    Hendrina Brusse (Bredevoort, 22-01-1785)

    Volgende bewoners:

    Johannes Knip (Den Bosch, 01-07-1822), commies
    Joanna Maria Titia Kroese (Antwerpen, 23-03-1828)

    Bevolkingsregister 1850-1860

    Aalten 1

    Johannes Knip (Den Bosch, 01-07-1822), commies
    Joanna Maria Titia Kroese (Antwerpen, 23-03-1828)

    Volgende bewoners:

    Dirk Stegeman (Brummen, 04-07-1830), schoolonderwijzer
    Hendrietta Engelina van Heuven (Ruurlo, 24-10-1828)

    Stegeman was onderwijzer op de openbare lagere school die in de bovenverdieping van het pand gevestigd was.

    Bevolkingsregister 1860-1870

    Aalten 1

    Dirk Stegeman (Brummen, 04-07-1830), schoolonderwijzer
    Hendrietta Engelina van Heuven (Ruurlo, 24-10-1828)

    Bevolkingsregister 1870-1880

    Aalten 1

    Dirk Stegeman (Brummen, 04-07-1830), onderwijzer
    Hendrietta Engelina van Heuven (Ruurlo, 24-10-1828)

    Bevolkingsregister 1880-1890

    Aalten 1

    Dirk Stegeman (Brummen, 04-07-1830), onderwijzer
    Hendrietta Engelina van Heuven (Ruurlo, 24-10-1828)

    Volgende bewoners:

    Wilhelmina Louisa Hendrina Meijerink (Aalten, 06-11-1823), weduwe Lambertus Hermanus Wamelink
    voormalig logementhoudster van Logement Stad Munster.

    Volgende bewoners:

    Johan Hora Adema (Leeuwarden, 24-04-1843), burgemeester
    Lucia Aurelia Fruitier de Talma (Donkerbroek, 20-03-1846)

    Volgende bewoner:

    Hendrik Jan Vaags (Aalten, 16-02-1857)

    Bevolkingsregister 1890-1900

    Aalten 1

    Hendrik Jan Vaags (Aalten, 16-02-1857), winkelier

    Bevolkingsregister 1900-1910

    Aalten 3 > 3

    Mattheus Ackerman (Groningen, 07-09-1882), winkelier
    Drika Willemina Luiten (Lintelo, 15-03-1880)

    Aalten 3a

    Hendrik Jan Vaags (Aalten, 16-02-1857), kruidenier
    Hendrika Gerharda Lans (Aalten, 26-01-1879)

    Bevolkingsregister 1910-1920

    Aalten 3 > D584

    Jan Boersbroek (Deventer, 25-04-1879), kapper
    Elisabeth Dolman (Amsterdam, 15-03-1884)

    Aalten 3a > D583

    Hendrika Gerharda Lans (Aalten, 26-01-1879)

    Bevolkingsregister 1930-1940

    Aalten D584

    Derk Hendrikus ter Maat (Aalten, 25-04-1910), kapper
    Anna Clasina Hannema (Apeldoorn, 14-06-1911)

    Adresboek 1934

    Aalten D584 > Landstraat 14

    D.H. ter Maat

    Landstraat 16

    Winkel Hoogenkamp

    Aalten D583 > Landstraat 18

    Joh. Hoftijzer

    Adresboek 1967

    Landstraat 14

    D.H. ter Maat

    Nr. 16 wordt niet (meer) vermeld.

    Landstraat 18

    D.W. ter Maat

    Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.

    Kenmerken

    Kadastraal nr.I-10012
    Functieo.a. Woonhuis,
    Gevangenis,
    Brandweer,
    Kapsalon
    Bouwjaaronbekend
    Monumentnee

    Bronnen

    Kapsalon Ter Maat, Aalten
    M. Ackerman, Landstraat Aalten, 1913 (coll. EHDC)
    1913 (coll. EHDC)
    Coiffeur Boersbroek, Landstraat, Aalten - Graafschapbode, 27-04-1923
    Graafschapbode, 27 april 1923
    Barbierszaak Boersbroek - Aaltensche Courant, 05-05-1925
    Aaltensche Courant, 5 mei 1925
    Landstraat 18, Aalten (Hoftijzer) - Aaltensche Courant, 01-05-1936
    Aaltensche Courant, 1 mei 1936
    Landstraat 18, Aalten (Boom) - Aaltensche Courant, 02-05-1947
    Aaltensche Courant, 2 mei 1947