Prinsenstraat 3

Archieven

Kadaster 1832

Bredevoort B229
Jan Lueb
bakker te Bredevoort
310 m² huis en erf

De familie Lueb

De wortels van het katholieke geslacht Lueb liggen in het Duitse Rees. Op 9 februari 1785 lieten Jacob Lueb en Maria Kaldenhoeven daar een zoon dopen die zij Johannes noemden, roepnaam Jan. Jan werd bakker van beroep. In die hoedanigheid klopte hij regelmatig op de grote, zware deur van de Wasserburg in Anholt; óf om in de keuken brood te bakken, óf om daar brood te bezorgen. Bij één van die bezoeken leerde hij Françoise Persille (1777-1824) kennen, een meisje dat in het Franse Nancy was geboren en naar Anholt was gekomen. Zij was daar werkzaam als gouvernante. Die ontmoeting resulteerde in 1811 in een huwelijk, gesloten in Anholt.

Om onbekende redenen zijn zij op zeker moment naar Bredevoort verhuisd. Daar werden uit dit huwelijk vijf kinderen geboren: de eerste levenloos (1812), Lodewijk (1813), Maria Magdalena (1817), Grada Aleijda (1819) en Françoise (1824). Françoise Persille overleed op 9 januari 1824 in Bredevoort, 47 jaar oud. Jan Lueb, die zich door het overlijden van zijn vrouw met betrekking tot de opvoeding van zijn vier jonge kinderen voor een moeilijke situatie zag geplaatst, hertrouwde op 24 augustus 1826 in Aalten met de 41-jarige Harmina Johanna Meijerink (1785). Uit dit huwelijk werd nog een dochter geboren, Carolina Berendina (1827).

Jan Lueb was in Bredevoort een aantal jaren kerkmeester van de Sint Georgiuskerk. Volgens de notulen van de bestuursvergaderingen moet het een rustig man geweest zijn; iemand die heikele zaken niet op de spits dreef en daarvan ook anderen wist te weerhouden. De parochie stelde kennelijk veel vertrouwen in hem, want hij had van de kerk een koeweide gepacht op het Zwanenbroek te Bredevoort. Daarvoor was hij drie gulden per jaar aan huur verschuldigd. Voorts had de rooms-katholieke gemeente hem op 21 juli 1842 een onderhandse lening van honderd gulden verstrekt, waarvoor hij eveneens jaarlijks een bedrag aan rente moest betalen. Borg voor die obligatie stond een zekere W. Meijrink, destijds een redelijk vermogend familielid van Jan Luebs echtgenote.

Rond het jaar 1853 kwam Jan Lueb in ernstige financiële moeilijkheden. Zijn vier kinderen uit het eerste huwelijk eisten namelijk hun kindsdeel op. In een brief aan monseigneur Johannes Zwijsen, de bisschop van Utrecht, verwoordde het kerkbestuur op 7 juli 1853 de gerezen moeilijkheden als volgt: “Volgens een onderhandsche obligatie in de kerkenkist alhier aanwezig waarvan duidelijkheidshalve ingesloten de Copie Sub. No. 1 wordt overgezonden, is de kerkmeester J. Lueb een kapitaal van f. 100,— schuldig aan deze Gemeente. Omdat het alhier algemeen bekend is dat de voornoemde kerkmeester door zijn meerderjarige voorkinderen, die hun erfdeel eischen, en door verschillende andere Crediteuren tot den verkoop van alle Zijne goederen wordt genoodzaakt, en het volgens het algemeen gevoelen en zelfs volgens de mondelinge verklaring van een zijner schoonzonen meer dan waarschijnlijk is dat er een te kort kan plaats hebben, zoo wenschte het kerkbestuur gaarne te weten, hoe het hierin moet handelen, daar de borg onvermogend is.”

Zwijsen ried het kerkbestuur aan om nogmaals goed te bekijken of het nog mogelijk was om de honderd gulden met de daarover verschuldigde rente terug te krijgen. In de vergadering die het kerkbestuur op 26 november 1854 mede over die kwestie had belegd, werd besloten om ten opzichte van Jan Lueb tot 1 januari 1855 geen verdere actie te ondernemen. Men wilde eerst afwachten of Lueb alsnog het losgezegde kapitaal van honderd gulden met de verschuldigde rente zou betalen of niet.

Door de gerezen moeilijkheden met Lueb en eerder geharrewar binnen de parochie over het gebruik van de kerkelijke onroerende goederen door andere parochianen van de kerk werd er op 12 juli 1855 een inventarisatie gemaakt. Op die lijst stond iedereen vermeld die op dat moment een weiland had gepacht of een obligatie ten gunste van de kerk had. Over Jan Lueb stond geschreven: “Een obligatie ten laste van J. Lueb, gewezen kerkmeester, groot f. 100,00 met ene borg. Er is beslooten omdat er geen rente is betaald en de debiteur waarschijnlijk een frauduleus bankroet heeft gemaakt of nog zal maken en de borg reeds vele jaren bankroet is, deze obligatie in handen van bovengenoemden notaris te stellen, ten einde te handelen volgens de wet.”

Naar aanleiding van die brief voelde het kerkbestuur zich geroepen om wederom een brief te schrijven naar de bisschop van Utrecht. In die brief met vijf verschillende onderwerpen, A t/m E, gedateerd 29 juni 1856, schreef het bestuur over Lueb onder punt B.: “Het kapitaal van J. Lueb, gewezen kerkmeester, is volgens het gevoelen van het kerkbestuur bijna zeker verloren. Het kerkbestuur heeft alle mogelijke zachte middelen gebruikt, om er nog iets van terug te krijgen, doch alle moeite is vruchteloos geweest. Den weg van regten durft het kerkbestuur niet in te slaan, omdat dit wellicht evenmin zou baten. Het kerkbestuur is derhalve van meening om deze zaak ook maar stil te laten berusten.”

Op 4 juli 1856 schreef monseigneur Zwijsen, onder de brief die hij van het kerkbestuur uit Bredevoort had ontvangen, slechts één regel over die materie: “De authorisatie in A. B. en C. bovenstaande wordt bij deze gegeven.” en stuurde de brief terug naar Bredevoort. Jan Lueb vertrok op 20 april 1867 van Bredevoort naar Winterswijk. Mogelijk is hij vandaar nog verhuisd naar Bocholt. De datum van zijn overlijden was tot dusver niet te achterhalen. Die van zijn vrouw ook niet.

Bewoners

Bevolkingsregister 1823-1838

Bredevoort 55

Joannem Lueb (Rees, 09-02-1785), bakker
(1) Françoise Persille (Nancy/F, 19-03-1777)
(2) Harmina Johanna Meijerink (Aalten, 04-05-1785)

Bevolkingsregister 1838-1850

Bredevoort 87

Joannem Lueb (Rees, 09-02-1785), bakker
Harmina Johanna Meijerink (Aalten, 04-05-1785)

Bevolkingsregister 1850-1860

Bredevoort 87

Joannem Lueb (Rees, 09-02-1785), bakker
Harmina Johanna Meijerink (Aalten, 04-05-1785)

Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

Bevolkingsregister 1860-1870

Bredevoort 87

Franciscus Antonius Balink (Winterswijk, 29-04-1826), bakker
Carolina Berendina Lueb (Bredevoort, 11-07-1827)

Volgende bewoners:

Garrit Jan Huinink (Aalten, 01-04-1811), landbouwer
Janna Berendina Neerhof (Aalten, 13-02-1821)

Volgende bewoners:

Bevolkingsregister 1870-1880

Bredevoort 94

Jan Willem Dammers (Lichtenvoorde, 12-06-1845), grofsmid
Gerritjen Veldhorst (Varsseveld, 28-01-1832)

Volgende bewoners:

Theodorus Klein Nibbelink (Lichtenvoorde, 27-02-1839), grofsmid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Bevolkingsregister 1880-1890

Bredevoort 111

Theodorus Klein Nibbelink (Lichtenvoorde, 27-02-1839), smid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:

Jan Roelof Kleinhesselink (Heelweg, 03-02-1860), smid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Bevolkingsregister 1890-1900

Bredevoort 94

Jan Roelof Kleinhesselink (Heelweg, 03-02-1860), grofsmid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Bevolkingsregister 1900-1910

Bredevoort 92 > 95

Jan Roelof Kleinhesselink (Heelweg, 03-02-1860), hoef- & kachelsmid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Bevolkingsregister 1910-1920

Bredevoort 95 > 76

Jan Roelof Kleinhesselink (Heelweg, 03-02-1860), smid
Carolina Geertruida Schneider (Dinxperlo, 09-02-1852)

Volgende bewoners:

Engelberthus Hendrikus Brethouwer (Bredevoort, 16-05-1895), fabr.arb.
Antonia Carolina Lammers (De Heurne, 10-02-1898)

Adresboek 1934

Bredevoort 76 > Prinsenstraat 3

E.H. Brethouwer

Adresboek 1967

Prinsenstraat 3

E.H. Brethouwer