Doop-, Trouw- en Begraafboeken

In 1811 werd in Nederland de Burgerlijke Stand ingevoerd. Daarvóór werden belangrijke levensgebeurtenissen door kerkelijke autoriteiten vastgelegd in doop-, trouw- en begraafboeken (DTB-boeken). In Aalten en Bredevoort werden deze registers voornamelijk bijgehouden door de Nederduits Gereformeerde Kerk (later de Nederlands Hervormde Kerk). Daarnaast zijn er katholieke doopboeken beschikbaar van de Kruiskapel in Hemden vanaf 1706. Deze DTB-registers vormen een onmisbare bron voor genealogisch onderzoek in de periode vóór 1811.

DTB-boeken zijn helaas niet altijd compleet; sommige boeken zijn verloren gegaan en de registratie was niet overal even systematisch. Bovendien werd in verschillende plaatsen op verschillende momenten begonnen met het bijhouden van deze registers.

Doopboeken

Bevatten de naam van de dopeling, doopdatum en vaak de namen van de ouders en soms de getuigen. In oudere boeken wordt de naam van de moeder vaak niet vermeld. De doopdatum is niet hetzelfde als de geboortedatum. Kinderen werden zo spoedig mogelijk na de geboorte gedoopt, vaak al op de eerstvolgende zondag. Vanaf 1772 wordt in Aalten ook de geboortedatum vermeld.

Trouwboeken

Bevatten de namen van de bruid en bruidegom, trouwdatum en soms aanvullende details zoals namen van ouders, getuigen en bij hertrouwen de vorige echtgenoot(-en). Soms werd de datum van ondertrouw (huwelijksaankondiging) genoteerd in plaats van de daadwerkelijke trouwdatum.

Begraafboeken

Bevatten, naast de begraafdatum, de naam van de overledene of alleen de relatie tot het gezinshoofd of boerderij, bijvoorbeeld ‘Hendrik te Slaa zijn vrou’, ‘de vrou aan de Smoege’ of ‘een kint van Derk Neerhof’. In het begraafboek van Aalten over de periode 1762-1811 staat ook de sterfdatum genoteerd, maar dat is niet in alle begraafboeken het geval.

Tips voor het doorzoeken van DTB-registers

• WieWasWie: DTB-gegevens zijn ook te vinden op WieWasWie.nl (gebeurtenissen, namen en data). Dit kan het zoeken aanzienlijk vergemakkelijken, maar raadpleeg ook de bijbehorende transcriptie voor meer informatie en context. WieWasWie biedt overigens ook links naar de scan van het originele register, op de website van het Gelders Archief. Hoewel dit erg interessant is om te bekijken, zijn de originele handgeschreven teksten vaak moeilijk leesbaar.
• Variabele spelling: Namen werden niet altijd consistent geschreven. Probeer variaties bij het zoeken.
• Achternaamwijzigingen: Vóór 1811 stonden achternamen van personen niet altijd vast. Zeker in het buitengebied was het niet ongebruikelijk dat iemands achternaam veranderde bij verhuizing naar een andere boerderij.
• Controleer data zorgvuldig: De doopdatum is meestal niet de geboortedatum en de begraafdatum niet de overlijdensdatum.

Aanvullende bronnen

Naast DTB-registers kunnen andere archieven nuttige informatie bieden, zoals lidmatenregisters, belastingregisters, notariële akten, militaire en gerechtelijke archieven. Het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL), het Gelders Archief en de website Genealogiedomein.nl zijn waardevolle bronnen voor dergelijk onderzoek.