Een waardevolle bron van informatie voor Oud Aalten is het Kadaster. Deze instantie registreert wie eigenaar is van grond en gebouwen, welke rechten daarop rusten en waar perceelsgrenzen precies lopen.
Het Kadaster bestaat in Nederland officieel sinds 1832, maar de aanzet lag al in de Napoleontische tijd (1810–1811), toen voor een eerlijke grondbelasting het hele land werd opgemeten en percelen op naam werden gezet.
Voor snelle oriëntatie op kadastrale informatie rond 1832 raadplegen we HisGIS. Voor kadastrale gegevens vanaf medio 19e eeuw gebruiken we de Kadaster Archiefviewer (abonnement vereist). Daarmee kunnen we in de registers terugkijken vanaf circa 1850 tot circa 1985. Voor actuele perceelnummers raadplegen we de (commerciële) website kadastrale kaart.
Het uitzoeken van kadastrale informatie is vaak een hele puzzel; door deze bronnen te combineren ontstaat doorgaans een vrij compleet en betrouwbaar beeld.
Informatie in het Kadaster
- Hulpkaarten – Met (historische) kadastrale kaarten volgen we perceelsgrenzen door de tijd. De Kadaster Archiefviewer bevat de belangrijkste historische kaarten en registers en maakt het mogelijk wijzigingen via zogeheten hulpkaarten stap voor stap te volgen.
- Kadastrale leggers – De leggers bevatten per perceel de eigenaar, het gebruik (bijv. huis, erf, weiland of fabriek), oppervlakte en latere mutaties.
- Let op: mutaties worden geboekt per dienstjaar (het administratieve jaar van vastlegging). De feitelijke verandering—bijvoorbeeld bouw, splitsing of sloop—heeft vaak al 1 à 2 jaar eerder plaatsgevonden!
Voorbeeld
Dit is een voorbeeld van een overzicht zoals je dit bij kadastrale objecten op Oud Aalten vaak tegenkomt:
| Jaar | Perceel | Eigenaar | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 1832 | B-222 | Berend Hendrik Ubbink, timmerman | 460 m² tuin |
| 1859 | B-293 | Berend Hendrik Ubbink, timmerman | 120 m² schuur & erf |
| 1901 | B-293 | Johannes Antonius te Walvaart, landbouwer | 120 m² huis & erf |
- Jaar: meestal het dienstjaar (registratiejaar).
- Perceel: het perceelnummer; dit kon in de loop der tijd wijzigen, bijvoorbeeld door splitsing of samenvoeging met andere percelen.
- Eigenaar: spreekt voor zich.
- Omschrijving: oppervlak en gebruik, volgens de legger.