Het Gasthuis, ook wel Armenhuis genoemd, was eeuwenlang een onderkomen voor de armen, zieken en ouderen van Bredevoort. Van 1641 tot omstreeks 1930 bevond het zich op verschillende locaties binnen de stadswallen. De huidige Gasthuisstraat dankt haar naam aan deze instelling.
Het huis van Mislich (Agnietenhuis)
De vroegst bekende vermelding van een armenhuis in Bredevoort dateert uit 1641. Het betrof het oude borgmanshuis met achtergelegen hof van Wolf Misslich, destijds gouverneur van de Heerlijkheid Bredevoort. In 1639 stelde Misslich een testament op waarin hij zijn huis en gehele bezit – ter waarde van 15.000 gulden, een aanzienlijk vermogen in die tijd – naliet aan de armenzorg van Bredevoort.
Na zijn overlijden in 1639 werd het testament uitgevoerd. Uit deze schenking ontstond het gezegde: “De armen van Bredevoort bunt rieke.”
Het huis van Misslich, ook wel Agnietenhuis genoemd, stond vermoedelijk in de omgeving van het latere Ambthuis. De huuropbrengsten kwamen geheel ten goede aan de armen. Naast de weduwe Misslich woonden er nog twee gezinnen in het huis. Op het achtererf bevonden zich drie kleine woningen die door armen bewoond werden.
’t Walletje
Omstreeks 1800 wordt het stil rondom het huis van Mislich. Op een kadasterkaart uit 1832 staat het ‘Armen Gasthuis van Bredevoord’ ingetekend op ’t Walletje, in het verlengde van de Vismarkt (kadastrale percelen B126-B129). Dat complex bestond uit vier woningen, in oppervlak variërend van 22 tot 26 m².
Gasthuisstraat
Het derde en laatste gasthuis stond aan de Gasthuisstraat en bestond uit acht woningen en werd in 1844 gebouwd. Daarvoor werd de grond aangekocht van de hof van Barnsveld, een voormalig borgmanshuis.
Op 14 augustus 1879 brandde dit gasthuis volledig af. Men besloot tot herstel. In 1911 werd het gasthuis nog grondig gerenoveerd, maar werd niet voltooid. Eén voor één werden de huizen verkocht en afgebroken. In 1897 werd het Sint Bernardus gekocht waar rond de eeuwwisseling ziekenzorg werd uitgevoerd.
Bewoners
In het bevolkingsregister is ieder huishouden vastgelegd op een afzonderlijke gezinskaart. Onderstaand overzicht bevat per periode links naar de gezinskaarten van het gasthuis aan de Gasthuisstraat in Bredevoort. Per kaart zijn de (hoofd)bewoners van het betreffende huishouden vermeld.
Bevolkingsregister 1838-1850
| 28 | 28 | 28 | 28 | 28 | 28 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maria Catharina Harmsen (Winterswijk, 26-01-1787) | Johanna Hendrika Lindeman (Bredevoort, 04-12-1786) | Andries Willemsen (Bredevoort, 14-08-1790) | Janna Geertruid Meinen (Bredevoort, 06-01-1789) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Fredrik Boom (Bredevoort, 24-03-1797) |
Bevolkingsregister 1850-1860
| 28 | 28a | 28b | 28c | 28d | 28e | 28f | 28g |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Janna Geertruid Meinen (Bredevoort, 06-01-1789) | Johanna Hendrika Lindeman (Bredevoort, 04-12-1786) | Hendrikus Kempink (Bredevoort, 16-09-1815) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Fredrik Boom (Bredevoort, 24-03-1797) | Toni Blekking (Aalten, 15-07-1798) | Andries Willemsen (Bredevoort, 14-08-1790) | Gerrit Jan Sikking (Bredevoort, 14-10-1792) |
| Hendrika Aleida Kalf (Aalten, 23-05-1822) | Jan Willemsen (Bredevoort, 28-02-1802) |
Bevolkingsregister 1860-1870
| 28 | 28a | 28b | 28c | 28d | 28e | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hendrikus Kempink (Bredevoort, 16-09-1815) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Hendrika Aleida Kalf (Aalten, 23-05-1822) | Toni Blekking (Aalten, 15-07-1798) | Jan Willemsen (Bredevoort, 28-02-1802) | Gerrit Jan Sikking (Bredevoort, 14-10-1792) | ||
| Grada Meinen (Aalten, 11-12-1797) |
Bevolkingsregister 1870-1880
| 30/1 | 30/2 | 30/3 | 30/4 | 30/5 | 30/6 | 30/7 | 30/8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mina Helmig (Bredevoort, 05-07-1824) | Christina ten Pas (Winterswijk, 21-08-1812) | Hendrikus Kempink (Bredevoort, 16-09-1815) | Hendrika Aleida Kalf (Aalten, 23-05-1822) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Janna Geertruid te Slaa (Winterswijk, 05-04-1802) | Jan Willemsen (Bredevoort, 28-02-1802) | Berendina Villekes (Bredevoort, 26-06-1800) |
| Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810) | Theodora Berendina Grotenhuis (Henxel, 01-01-1829) | Berendina Hijink (Lichtenvoorde, 19-06-1834) | Derk Willem Bloemers (Woold, 10-02-1821) |
Bevolkingsregister 1880-1890
| 38/1 | 38/2 | 38/3 | 38/4 | 38/5 | 38/6 | 38/7 | 38/8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810) | Berendina Hijink (Lichtenvoorde, 19-06-1834) | Theodora Berendina Grotenhuis (Henxel, 01-01-1829) | Christina ten Pas (Winterswijk, 21-08-1812) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Derk Willem Bloemers (Woold, 10-02-1821) | Gerritjen Duenk (Lichtenvoorde, 28-01-1824) | Frans Julius Römer (Mittweida/D, 02-11-1815) |
| Willemina Kwak (Wisch, 04-04-1829) | Berendina Villekes (Bredevoort, 26-06-1800) | Mina Helmig (Bredevoort, 05-07-1824) | Hendrika Harmina Schoppers (Dale, 09-11-1821) | ||||
| Geertruid Kobus (Winterswijk, 02-08-1842) | Jan Hendrik Grotenhuis (Henxel, 22-07-1832) | Gerritjen Dina Scholtz (Aalten, 31-12-1834) | |||||
| Janna Berendina Dreijers (Aalten, 25-05-1833) |
Bevolkingsregister 1890-1900
| 30/1 | 30/2 | 30/3 | 30/4 | 30/5 | 30/6 | 30/7 | 30/8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Johanna Ribbink (Winterswijk, 01-08-1810) | Berendina Hijink (Lichtenvoorde, 19-06-1834) | Geertruid Kobus (Winterswijk, 02-08-1842) | Janna Berendina Dreijers (Aalten, 25-05-1833) | Jan Hendrik Duenk (Bredevoort, 17-10-1810) | Mina Helmig (Bredevoort, 05-07-1824) | Gerritjen Duenk (Lichtenvoorde, 28-01-1824) | Gerritjen Dina Scholtz (Aalten, 31-12-1834) |
| Janna Geertruid te Wieske (Winterswijk, 11-11-1840) | Gerrit Hendrik Mengerink (Neede, 07-01-1851) | Harmen Jan Piek (Aalten, 09-03-1826) | Maria Hendrika Slats (Aalten, 03-05-1823) | Geertruid Kobus (Winterswijk, 02-08-1842) | Gerrit Hendrik Piek (Vragender, 24-08-1834) | ||
| Gerrit Hendrik Piek (Vragender, 24-08-1834) | |||||||
| Janna Berendina Dreijers (Aalten, 25-05-1833) |
Bevolkingsregister 1900-1910
| 27 | 27/3 | 27/4 | 27/5 | 27/6 | 27/7 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Janna Berendina Dreijers (Aalten, 25-05-1833) | Harmen Jan Piek (Aalten, 09-03-1826) | Maria Hendrika Slats (Aalten, 03-05-1823) | Geertruid Kobus (Winterswijk, 02-08-1842) | Gerrit Hendrik Piek (Vragender, 24-08-1834) | Gerritjen Dina Scholtz (Aalten, 31-12-1834) | ||
| Tonia Gesiena Oonk (Miste, 05-09-1869) | |||||||
| Jan Derk Wilterdink (Miste, 02-11-1860) |
Bevolkingsregister 1910-1920
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
| Jaar | Perceel | Eigenaar | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 1832 | B-76 | Anthony Lurvink, koopman | 690 m² huis, schuur & erf |
| 1847 | B-258 | de Gereformeerde Diaconie van Bredevoort | 199 m² armenhuis & erf |
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina. Bij voorkeur voorzien van bronvermelding.