Oosterkerkstraat 1, Aalten
De Oosterkerk is een voormalige Gereformeerde Kerk in Aalten. Het verving in 1913 de eerste ‘Afgescheiden Kerk’ uit 1844 en werd in de loop der jaren meerdere keren uitgebreid. Het gebouw bevat een bijzonder gedenkraam uit 1946, geschonken als dank voor de hulp die Aalten tijdens de Tweede Wereldoorlog bood. Tegenwoordig heeft het gebouw een nieuwe bestemming als woonzorglocatie.
In 1834 scheidde een groep gelovigen zich af van de Nederlands Hervormde Kerk en stichtte de Gereformeerde Kerk. Ook in Aalten ontstond een afgescheiden gemeente. Aanvankelijk kwamen de gereformeerden samen in particuliere woningen. In 1844 bouwden zij hun eigen kerk, de Afgescheiden Kerk, op de plek waar nu de Oosterkerk staat. De eerste predikant was ds. Breukelaar.
Bouw en architectuur
Nadat de eerste Oosterkerk te klein was geworden, verrees in 1913 de huidige kerk, naar ontwerp van architect Ane Nauta uit Holwerd. De aannemer was D.J. te Mebel. De bouwkosten, inclusief de afbraak van de oude kerk, bedroegen circa 30.000 gulden. De kerk werd ook wel Kerk A genoemd, terwijl de Westerkerk bekendstond als Kerk B.
In 1931 volgde een uitbreiding omdat het aantal zitplaatsen nog steeds te klein bleek. Nauta liet zich in zijn ontwerp inspireren door de neorenaissance, met invloeden van Hendrik Petrus Berlage.
De kerk heeft een T-plattegrond. De voorgevel met tuitgevel kreeg een entree met een eigen tuitgevel en een raamwerk erboven. Er zijn diverse rondboogvensters en in het midden een trifora met gebrandschilderd glas. Aan beide zijden van de voorgevel staan torens, waarvan de linker de grootste is; beide zijn bekroond met een naaldspits. In alle gevels zijn glas-in-loodramen toegepast.
Gedenkraam
In 1946 kreeg de Oosterkerk een acht meter hoog gedenkraam, geschonken door een comité uit de Gereformeerde Kerk van Kralingen, namens de kerken en Joodse gemeenschap van Rotterdam. Het raam was een blijk van dank aan de bevolking van Aalten voor de opvang en hulp aan onderduikers, Joodse medeburgers, hongerlijders én de vele Rotterdamse kinderen die hier tijdens de oorlog werden opgevangen.
Herbestemming
Op zondag 27 juni 2021 vond de laatste kerkdienst in de Oosterkerk plaats. Het gebouw kreeg daarna een nieuwe bestemming als Oosterkerkhuis, met twintig studio’s voor bewoners met dementie. In de koopovereenkomst is vastgelegd dat het bijzondere gedenkraam en het orgel behouden zullen blijven.
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina. Bij voorkeur voorzien van bronvermelding.
Bronnen
- ‘Uit Aalten’s verleden’, door G.H. Rots, Aaltensche Courant, 14 januari 1938 (Delpher)
- Kadastrale kaart
- Wikipedia
