Landstraat 13-15, Aalten
Het pand aan de Landstraat 13-15 in Aalten kent een rijk horecaverleden: al in 1823 werd het vermeld als logement De Roskam. In datzelfde jaar stond Evert van Eerden er geregistreerd als kastelein. Na het overlijden van zijn ouders in 1837 en 1839 nam zoon Abraham van Eerden het stokje over.
Volgens een lijst van 1850-’60 overnachtten in De Roskam veel zakenmensen. Vaste passanten waren bijvoorbeeld de Zwolse azijnfabrikant Schaapman uit Zwolle en meelfabrikant Van der Lande uit Deventer. Ook Duitse zakenlieden kenden het adres.
In 1870 nam Pieter Oosthout uit Rotterdam het logement over. Deze bleef echter niet lang, want in 1876 wordt De Roskam overgenomen door Karel Gustaaf Avenarius. In een advertentie beveelt hij het logement “minzaam aan in de aandacht van het reizend publiek”.
Voorderman
Eind april 1890 vertrok Avenarius en vestigde zich hier Martinus Voorderman uit Brummen.
Hotel De Roskam, vanaf dan ook wel kortweg ‘Voorderman’ genoemd, was een plek waar niet alleen overnacht en vergaderd werd. Er werd ook goed geborreld. Vooral met de Meimarkt, de Kermis en de Sint-Nicolaasmarkt op 6 december was het er erg vol. De veemarkt in Aalten werd destijds gehouden tot één uur in de middag, waarna de boeren naar Voorderman gingen. ’s Middags gingen de jongelui naar de warenmarkt. Op alle hoeken in de cafés klonk muziek. De jongens trokken in groepen langs de kramen, evenals de meisjes en men probeerde tot elkaar te komen voor afspraakjes.
Wie voor de Meimarkt of Kermis al een afspraakje had weten te maken om er samen naar toe te gaan, had “d’n schadden al dreuge”. Op de markt deden ook de kwakzalvers en kiezentrekkers goede zaken. De meisjes die geen aanzoek hadden gekregen trokken alleen huiswaarts. Een verstokte vrijgezel en een late feestganger wipten dan nog even bij Voorderman binnen.
In september 1891 werd in Aalten een Landbouwtentoonstelling gehouden. In Hotel De Roskam konden de aanwezigen deelnemen aan een open tafel à ƒ 2,25 per couvert, inclusief een halve fles wijn. De Roskam was naast hotel ook een stalhouderij. In 1919 verscheen een advertentie waarin de mogelijkheid tot het stallen van paarden werd aangeboden.
Einde van Hotel De Roskam
Martinus Voorderman overleed in 1912. In april 1919 verkocht zijn weduwe de volledige hotel-inventaris, inboedel en stalhouderij. De veranda werd in mei van datzelfde jaar gesloopt en het pand werd verbouwd tot twee winkelhuizen: Landstraat 13 en 15.
Op nummer 13 vestigde zich vervolgens G.J.J. Degenaar met een drogisterij. In 1930 opende hij er tevens een lunchroom (modern woord!), ingericht als “Oud-Hollandsche taveerne”. Op de verdieping erboven werd het museum van de Oudheidkamer ondergebracht en de drogisterij kreeg zijn ingang aan de Hogestraatzijde. In 1934 werd de drogisterij overgenomen door C. van Nood. Begin jaren 70 werd het drogisterij Kwakkel en tegenwoordig is het een restaurant/pizzeria.
Op nummer 15 vestigde zich B.A. Veldhuis, manufacturier. In 1933 vinden we er het delicatessenhuis van G.A. Wieland en in 1967 de delicatessenzaak van B. Buesink. Tegenwoordig is het deel van modezaak Klein Entink (Landstraat 17).
Muurschilderingen
In 1988 ontdekten Marianne Kiwitz en Martin Finkenflügel muurschilderingen op de eerste verdieping van het pand Landstraat 13 (destijds drogisterij Kwakkel). Bij het verwijderen van behang kwamen in meerdere kamers wandversieringen tevoorschijn, waaronder in de woonkamer aan de Landstraat twee prachtige en goed bewaarde natuurtaferelen. Deskundigen van het Museum Frerikshuus concludeerden dat de decoraties dateerden uit de tijd dat het pand een hotelfunctie had.
De twee schilderingen in de woonkamer waren gesigneerd met “W.J. Rave”, en op één van de decoraties stond de toevoeging “Bred”. Dit wijst vermoedelijk op de schilder W.J. Rave uit Bredevoort, die Hotel De Roskam destijds van wandversieringen voorzag.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
| Jaar | Perceel | Eigenaar | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 1832 | I-1395 | Evert van Eerden | 370 m² huis & erf |
| 1846 | I-1395 | Abraham van Eerden, logementhouder | 370 m² huis & erf |
| 1873 | I-1395 | Pieter Oosthout, logementhouder | 370 m² huis & erf |
| 1877 | I-1395 | Karel Gustaaf Avenarius, logementhouder | 370 m² huis & erf |
| 1884 | I-3882 | Karel Gustaaf Avenarius, logementhouder | 370 m² huis & erf |
| 1891 | I-3882 | Martinus Voorderman, logementhouder | 370 m² huis & erf |
| 1921 | I-5806 I-5807 | Gerrit Jan Johannes Degenaar, schilder Gerhard Flint, manufacturier | 211 m² huis & erf 159 m² huis & erf |
| 1934 | I-6629 I-6628 | Gerrit Jan Johannes Degenaar, schilder Gerhard Flint, manufacturier | 220 m² huis & erf 155 m² huis & erf |
| 1957 | I-8121 I-8122 | Cornelis van Nood, drogist Bernard Buesink, kruidenier | 196 m² huis & erf 141 m² huis & erf |
| 1982 | I-8121 I-8122 | Jan Kwakkel, drogist vof “Firma Klein Entink” | 196 m² huis & erf 141 m² huis & erf |
Bewoners
Bevolkingsregister 1823-1838
Evert van Eerden (Aalten, 11-05-1766), kastelein
Barta Willemina Arentzen (Aalten, 26-05-1773)
Bevolkingsregister 1838-1850
Evert van Eerden (Aalten, 11-05-1766), kastelein
Barta Willemina Arentzen (Aalten, 26-05-1773)
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), kastelein
Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)
Bevolkingsregister 1850-1860
Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)
Bevolkingsregister 1860-1870
Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)
Bevolkingsregister 1870-1880
Abraham van Eerden (Aalten, 17-12-1812), logementhouder
Johanna Willemina Lindenhovius (Aalten, 13-12-1819)
Volgende bewoners:
Pieter Oosthout (Bergen op Zoom, 02-08-1817), logementhouder
Maria Cornelia Louisa Brederode (’s Heerenberg, 23-07-1832)
Volgende bewoners:
Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)
Bevolkingsregister 1880-1890
Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)
Bevolkingsregister 1890-1900
Karel Gustaaf Avenarius (Gendringen, 28-07-1838), logementhouder
Anna Christina Ensink (Vorden, 17-05-1853)
Volgende bewoners:
Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), logementhouder
Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)
Bevolkingsregister 1900-1910
Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), hotelhouder
Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)
Bevolkingsregister 1910-1920
Martinus Voorderman (Brummen, 27-03-1861), hotelhouder
Maria Johanna Zwiers (Zutphen, 10-01-1863)
Volgende bewoners:
Gerrit Jan Johannes Degenaar (Aalten, 04-01-1887), drogist
(1) Hendrika Wiggers (Winterswijk, 14-01-1886)
(2) Geziena Hendrika Hakstege (Radewijk, 17-03-1881)
Bernardus Antonius Veldhuis (Tubbergen, 06-06-1896), manufacturier
Bevolkingsregister 1920-1930
Aalten B241
Gerrit Jan Johannes Degenaar (Aalten, 04-01-1887)
Geziena Hendrika Hakstege (Radewijk, 17-03-1881)
Aalten B242
Bernardus Antonius Veldhuis (Tubbergen, 06-06-1896)
Volgende bewoners:
Gerhardus Antonius Wieland (Doetinchem, 27-12-1881)
Wilhelmine Jacoba Anna Harmsen (Leuvenheim, 25-07-1879)
Adresboek 1934
Aalten B241 > Landstraat 13
Aalten B242 > Landstraat 15
Adresboek 1967
Landstraat 13
C. van Nood
Landstraat 15
B. Buesink (Delicatessenhuis)
Fouten voorbehouden. Heb je aanvullingen of correcties? Reageer dan onderaan deze pagina, bij voorkeur met bronvermelding.
Kenmerken
| Kadastraal nr. | I-8121/11339 |
| Functie | Hotel, Museum Winkels, Restaurant |
| Bouwjaar | onbekend |
| Monument | nee |
Bronnen
- Adresboek Aalten (1934 & 1967)
- Delpher
- ECAL
- HisGIS
- Kadaster
- Kadastrale kaart
- Wiewaswie
- ‘Wortels in de Achterhoek’, Henk Harmsen, 1995
