Het uit 1927 daterende complex is karakteristiek voor de vernieuwende boerderijbouw in het interbellum. Het voorhuis is verwant aan de burgerhuizen uit deze periode en toont de late invloed van de Amsterdamse School. Dit op een rechthoekige plattegrond opgetrokken bouwdeel is éénlaags en heeft een zolderverdieping onder een mansardedak dat is gedekt met gesmoorde Friese pannen. De gevels zijn opgetrokken in baksteen in een halfsteens verband.
Het gaaf bewaard gebleven bouwwerk heeft een voorgevel met een symmetrische indeling, met in het midden de hoofdingang die wordt geflankeerd door vensters met luiken. Een in de kap doorgestoken dakhuis accentueert de middenas. De kopgevels bevatten vergelijkbare vensters. Het op de achtergevel van het huis aansluitende bedrijfsdeelte bestaat uit een dwars op het voorhuis geplaatste langgerekte schuur onder een zadeldak dat later is voorzien van golfplaten. Getoogde stalraampjes voorzien dit bouwdeel van daglicht.
In 1832 was de locatie van deze boerderij nog heide. De percelen eromheen waren heide, bouwland of hakhout. Oude kaarten tonen dat er eind 19e eeuw bebouwing is op deze plek.
Archieven
Kadaster 1832
Aalten E521 de wed. Waander Honderp landbouwster te Aalten 7340 m² heide
Tot circa 1863 stond er in de Aaltense Heurne een boerderijtje met de naam ‘Achterop’. Gezien het huisnummer van de boerderij in 1823 moet deze ergens tussen Ongena en Oosterbosch hebben gelegen, in de buurt van de grensovergang Heurne-Hemden dus. Op de website HisGIS, waar alle kadastrale percelen en gebouwen in het jaar 1832 worden weergegeven, vinden we in dit gebied één boerderij die aan deze voorwaarde voldoet.
Volgens kadastergegevens is deze woning omstreeks 1863 verkocht en vervolgens afgebroken. Uit het bevolkingsregister blijkt dat de bewoners zijn verhuisd naar het voormalige grenskantoor aan de Bodendijk (tegenwoordig Kiefteweg). Zij namen de huisnaam mee naar hun nieuwe woning, want in ‘Boerderij- en Veldnamen in Aalten’ wordt deze vermeld als ‘den Achterop’.
De boerderij dateert uit 1924-1925, en is gebouwd door bouwmeester Johan Jentink uit Haart. De naastgelegen landbouwschuur is in 1966 na een brand vernieuwd. Dit gebeurde in opdracht van E.J. Jentink door G.W. ter Haar uit Lintelo. Er kwamen een veestalling met deel en hooiberging. Het woonhuis was in 1963 aan de rechterzijde uitgebreid met een keukenuitbouw, eveneens door G.W. ter Haar.
De boerderij valt op door het als een burgermanswoning uitgevoerde voorhuis, karakteristiek voor de vernieuwende ontwikkelingen op het gebied van de boerderijbouw tijdens het interbellum. Dit bouwdeel heeft een rechthoekige plattegrond, één bouwlaag en een zadeldak. De gevels zijn in baksteen opgetrokken. Aan de voorzijde een in het midden gelegen ingangsportiek, geflankeerd door tweelichtsvensters. Een dakhuis markeert de middenas. De diverse vensters behielden een originele detaillering, met bovenlichten met roedenverdeling.
De landbouwschuur is eveneens gevat onder een zadeldak en vrij eenvoudig opgezet. Aan de voorzijde een deeldeur, met daarboven een hooizolderopening.
Boerderij in het halfopen cultuurlandschap, deel uitmakende van een historisch erf met deels jongere erfbebouwing. De volgens het hallehuistype uitgevoerde boerderij dateert uit het interbellum en heeft een rechthoekige plattegrond, één bouwlaag en een zadeldak met pannendekking.
Aan de voorzijde bevindt zich links de ingang van het voorhuis, afgewisseld door vensters met opgeklampte luiken en veelruits bovenlichten. Op de verdieping zijn er twee vensters, met daarboven een tekstpaneel en een houten voorschot met makelaar (stiepelteken). Weliswaar vond er enige vernieuwing plaats, maar het authentieke karakter is goed bewaard gebleven.
Bewoners
Adresboek 1967
“Vreeveld”
Haart 23/1 > Buninkdijk 5
H.J. van Lochem
Fouten voorbehouden. Heeft u correcties en/of aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina.
De boerderij is een goed voorbeeld van een kleinere in traditionele trant gebouwde Achterhoekse hallehuisboerderij met een aangebouwde varkensschuur uit de eerste decennia uit de 20e eeuw.
Veenhuis, Jor. Coeverden tot Walfaert. Huis, hof 3 sp. boulant 8 mdr. 3de gerve 66 – 13 -. 1 Slechte maete met hiedt bewassen 6 sch. Een vercken of 2 dlr., 4 pont vlass, 4 – 4 -. End betaelt de Pontschatt.
Pachtboek ‘Den Huijse Walvaert’ 1735-1815
Liberale Gifte 1748
Kadaster 1832
Aalten D1152 Jan baron van Pallandt 2570 m² huis, schuur en erf
Bewoners
Eerst bekende bewoners:
Warner te Veenhuijs Geesken Beutinck / Boitinck
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Derck te Veenhuijs (Haart – < 1686), trouwt op 08-01-1671 in Aalten met Geesken Moddenborgh alias Naeldenberghs (Aalten)
Geesken hertrouwde in 1686 en vertrok naar Boomkamp in het dorp Aalten.
Volgende bewoners:
Warner Garverdinck alias te Veenhuijs (Meddo – < 1700), trouwt op 19-01-1679 in Winterswijk met Stijne ten Sambarch (Winterswijk, 11-06-1660)
Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:
Jan te Hütte alias te Veenhuijs (Bocholt), trouwt op 12-05-1700 in Aalten met Stijne ten Sambargh (Winterswijk, 11-06-1660)
Volgende bewoners, dochter van Warner en Stijne en schoonzoon:
Gerhardus Hiddinck alias te Veenhuijs (Bocholt, 03-08-1664), trouwt op 12-08-1708 in Bocholt met Janna te Veenhuijs (Aalten, 14-10-1683)
Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:
Egbert (Engelbartus) Gelsink alias te Veenhuijs (Aalten, 24-04-1718 – Haart, 21-07-1786), trouwt op 03-05-1737 in Aalten met Engele Hiddink alias te Veenhuijs (Aalten, 03-03-1709 – Haart, 26-04-1785)
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Engbert (Eimert) te Veenhuijs (Aalten, 03-06-1746 – Haart, 18-03-1797), trouwt op 16-04-1768 in Aalten met Anna Catrina Bouman (Borken – Haart, 09-08-1796)
Harmanus Kolks (Bocholt, 25-04-1762) Janna Aleida Veenhuis (Aalten, 01-03-1769), d.v. Eimert en Anna Catrina Veenhuis
De geboortedatum van Harmanus Kolks zoals vermeld in het bevolkingsregister (‘volgens opgave’) klopt niet. Hij is gedoopt op 31-03-1763 in Bocholt als Hermannus Kiekebeck, geboren in Holtwick, z.v. Joan Kiekebeck (Kolcks) en Christina Nienhus.
Volgende bewoners:
Joannes Henricus Kampshoff (Bocholt, 21-02-1798) Anna Elisabeth Kolks (Aalten, 02-08-1802)
Pijtenpoel, Herman Evers, Adolf Scheenck. Huis hof 1 sch. boulant 2 mdr., 3de gerve, 16 – 13 -. De reste light in Wenterswijck onder Bleeckinck. 4 Pont vlass. 1 – 4 -. Van de weijde gront 6 dlr. 9 – 0 -. en pontschatt.
Liberale Gifte 1748
Overdrachtsbelasting Heerlijkheid Bredevoort 1786
Den 7 februarij van Hendrik Willem Schaars en Willemina Nusselaar, egtelieden, woonachtig te Ter Borgh, 36 guldens, weegens een derde gedeelte van het goed en erve Nijenhuijs, gelegen onder Aalten in de buurschap Dale, en 2e een derde gedeelte aan de bouwplaats Pitenpol mede onder Aalten voornoemd in de buurschap Haart geleegen, en beijde parcelen met alle derzelver regten en gerechtigheden zoo en als tot het voornoemde aandeel van beijde plaatsen behoord als van getimmer, hof, bouw- en hooij- en weijdelanderijen inslag en zigtvreede houtgewassen en zitplaatsen in de kerk te Aalten. Aangekogt van juffer Johanna Maria Catharina Theodora Reinbach, met overleg van haar edeles vader den weleerwaarden heer Gijsbert Jan Reinbach, woonagtig te Flirich in de graafschap Mark, voor 1800 guldens, den 27 december 1786.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
Jaar
Perceel
Eigenaar
Omschrijving
1832
D-819
Salomon ten Bokkel en cons., landbouwer
1080 m² huis en erf
1864
D-819
Hendrik Willem Lensink, landbouwer
1080 m² huis en erf
1892
D-3452
Bernardus Lensink, landbouwer
1965 m² huis, schuur en erf
1918
D-3892
Gerrit Hendrik Lensink en cons., landbouwer
4515 m² huis, schuur, gras- en bouwland
1949
D-4237
Berend Hendrik Lensink, landbouwer
75.340 m² huis, schuren, bld., grasland, zomerhuisje
1985
D-4237
Bernardus Lensink, landbouwer/veehouder
75.340 m² huis, schuren, bld., grasland, zomerhuisje
Bewoners
Eerst bekende bewoners:
Bernt ten Pittenpoell Geertjen ten Pittenpoell
Bernt en Geertjen worden lidmaat in Aalten met Pasen 1648, ze wonen dan op De Haart. Bernt wordt als bouwman op Pijtenpoel genoemd in het Verpondingscohier (origineel register) van 1650.
Kune en Willemina vertrokken naar Huiskermate op de Haart.
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Hendrik Jan Pietenpol (Haart, 01-10-1803 – Haart, 14-07-1842) ⚭ Aalten, 11-07-1828 Hinners Lammers (Winterswijk, 27-01-1806 – Sheboygan/WI, 27-10-1869)
Na het overlijden van Hendrik Jan, hertrouwde Hinners met Berend Willem Kots. In 1846 emigreerde het gezin Kots-Lammers, met vier kinderen uit Hinner’s eerste en twee uit haar tweede huwelijk naar Amerika. Achterkleinzoon Bernard Pietenpol zou daar in de 20e eeuw bekendheid verwerven met het door hem ontwikkelde zelfbouwvliegtuig, de Pietenpol Air Camper.
Volgende bewoners:
Gerrit Jan Hunink (Aalten, 01-04-1811) (1) Elisabeth Hoopman (Aalten, 12-11-1807) (2) Janna Berendina Neerhof (Aalten, 13-02-1821)
Fragment kadastrale kaart, 1918Een Pietenpol Air Camper zelfbouwvliegtuig, ontwikkeld door een nazaat van de familie Pietenpol, die ooit op de gelijknamige boerderij op de Haart woonde.