Op bovenstaande foto gaat het om de tweede woning van links. Dit huis was heel vroeger het koetshuis van de weduwe Manschot op nummer 11, later kwam hierin de bakkerij van Westerveld, die werd opgevolgd door Te Slaa.
Voorbij de vroegere apotheek op nummer 15, zien we de voormalige winkel van Manschot, waar later Overmaat zijn rijwielhandel had. Op deze plek zit nu de Action, op de hoek met de uitrit vanaf het Lage Blik.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
Jaar
Perceel
Eigenaar
Omschrijving
1832
I-1190
Hendrik Jan Manschot
450 m² huis en erf
1841
I-1190
Willem Rudolph Manschot, smid
450 m² huis en erf
1908
I-1190
Hendrik Jan Manschot, winkelier
450 m² huis en erf
1929
I-1190
Hendrik Smits, minderj.
450 m² huis en erf
1952
I-7581
de Gereformeerde Kerk te Aalten
3530 m² huis, garage en tuin
1961
I-8532
de Hervormde Gemeente van Aalten
3538 m² huis, erf en weiland
1977
I-9398
Dura Aannemingsmij. B.V. te Rotterdam
3670 m² bouwterrein
Bewoners
1813
Aalten 21
Hendrik Jan Manschot (Aalten, 24-06-1766), smit Willem Rudolph Manschot (Aalten, 20-12-1796), zoon Jan Kremer (Rasveld, 1787), knegt
Hendrik Jan Manschot (Aalten, 29-06-1766), grofsmit wedr. van Catrina Elisabeth Evers
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Willem Rudolph Manschot (Aalten, 20-12-1796), smid trouwt op 18-07-1823 in Aalten met Johanna Radsma (Hempens, 17-08-1800), d.v. predikant Tjeerd Radsma
Van het oude Reigershuis in de Kerkstraat zijn bij ons vooralsnog geen afbeeldingen bekend. Op 10 mei 1893 brak brand uit in de Kerkstraat waarbij het oude Reigershuis in vlammen opging. Bovenstaande foto toont de plek waar het gestaan heeft en dateert vermoedelijk uit het begin van de 20e eeuw. Hier woonden destijds Frans Rathmer en ‘d’n dikken Bauhuus’.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
Jaar
Perceel
Eigenaar
Omschrijving
1832
I-1193
W.B. Reigers, apotheker
440 m² huis, schuur en erf
I-4637 I-4638
1937
I-6941
Johann Hirtz, koopman
1510 m² 3 huizen, schuren, erf en tuin
Bewoners
1813
Aalten 22 en 23
Wilhelmus Bernardus Reigers (Boekholt, 30-04-1764), apoteker
Louwrens Prins (Aalten, 15-10-1788), logementhouder (1) Anna Elisabeth Hiebink (Aalten, 14-03-1792) (2) Johanna Catharina Manschot (Aalten, 26-11-1789)
Hendrik Jan Manschot (Aalten, 11-09-1805), winkelier (1) Hendrika Elisabeth van Westerbeek Manschot (Aalten, 24-10-1804) (2) Lammerdina Margaretha van der Horst (Doetinchem, 06-04-1815)
Smit Speciaal Optiek zat in het pand op de hoek van de Hofstraat. Op dit adres was ooit J.W. Heinen gevestigd met zijn winkel in uurwerken, goud en zilver. Tegenwoordig zit er een kledingboetiek.
Voordat het huidige pand hier gebouwd werd, stond hier de ‘Lensink-schure’. Op de rechterfoto is dat het huis met de deeldeuren aan de straat, naast het pand waar de persoon op de ladder staat. Lensink was vrachtrijder op Bocholt. Nog vroeger woonde er de familie Heebink, die naar Amerika is geëmigreerd.
Het oude huis werd in de eerste helft van de vorige eeuw afgebroken, ter verbreding van ‘den duusterne gang’ (wat nu de Hofstraat is). Op de overblijvende grond is het huidige pand gebouwd.
Eigenaren
Kadaster 1832
Aalten I1177 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 194 m² huis en erf
Aalten I1178 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 15 m² huis
Aalten I1179 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 15 m² huis
Aalten I1180 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 13 m² huis
Aalten I1181 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 26 m² huis
Aalten I1182 Gradus Heebink hoedemaker te Aalten 23 m² huis
Ooit stond hier een huis dat het ‘Evershuis’ werd genoemd. Later was op dit adres Leerink Manufacturen gevestigd. Oudere jongeren herinneren zich wellicht eerder pizzeria De Fontein. Tegenwoordig staat hier het nieuwbouwcomplex ‘Hof van Leerink’.
Jan ten Dam, in 1742 getrouwd met Anna Catharina Evers, kocht het oude Evershuis aan de Kerkstraat. De volgende eigenaar was hun zoon, de leerlooier Harmen Jan sr., geboren 1744, die zijn leerlooierij had aan de zuidzijde van de Slingebeek, tussen Dijksbrug en Koembrug. Deze kreeg in 1811 op zijn oude dag ruzie met een buurvrouw, die hem door een verbouwing het uitzicht ontnam. Er volgde een rechtszaak. Zijn zoon Derk Willem (1771-1813) had ook een leerlooierij aan de Slingebeek, in de buurt van de Stationsstraat tegenover de oude ‘botterfabriek‘.
Derk Willems’ zoon Harmen Jan jr. erfde het huis aan de Kerkstraat, werd vroeg wees en ging als pleegkind in de leer bij goud- en zilversmid G.A. Manschot in Aalten. Hij nam de leerlooierij dus niet over. Tijdens de oorlogen was er veel vraag naar leer voor het leger geweest, maar rond 1817 had het leerlooien zijn beste tijd gehad. In 1827 trok Harmen Jan naar Kampen als leerling goud- en zilversmid. Daar leerde hij Petronella Johanna Gerber kennen, afstammelinge van gevluchte Zwitserse doopsgezinden, in 1833 trouwden ze. Van Harmen Jan zijn nog een gouden hanger en een zilveren naaldenhouder met zijn meesterteken bewaard.
Hun zoon Abraham (geb. 1834) zette na de vroege dood van zijn ouders de zaak aan de Kerkstraat voort, maar niet voor lang. Waarschijnlijk nam midden vorige eeuw de koopkracht in Aalten snel af zodat de klad kwam in het vak van edelsmid. Hij gaat in 1855 in Deventer in de leer als manufacturier. Abraham en zijn zus Annigje leden aan het besmettelijke favus (hoofdzeer), dat tot haaruitval leidde. Annigje droeg later pruiken. Toen ze overleden was wist de familie niet wat ze daarmee moest doen. Ten einde raad werden de pruiken in een doos gestopt en liet men ze door de Slingebeek wegdrijven. Van 1850 tot 1876 had Abraham met zijn zuster Annigje en vrouw Elisabeth Manschot een manufacturenzaak in het huis aan de Kerkstraat. Later kwam deze zaak door huwelijk van Annigje aan de familie Leerink.
Abraham had inmiddels in 1871 met zijn zwager Barend Johannes Manschot de hoornverwerkende industrie van Vaags in Aalten overgenomen, waar allerlei hoornen voorwerpen werden gemaakt, later vooral kammen.
Eigenaren
Overzicht is niet volledig.
Jaar
Perceel
Eigenaar
Omschrijving
1832
A-1257
Herme Jan ten Dam, zilversmid te Kampen
370 m² huis en erf
Bewoners
1813
Aalten 20
Hendrik Vultink (Aalten, 08-10-1784), borstelmaker Engelberts Evers (Ootmarsum, 1795), dito knegt
‘Wortels in de Achterhoek’, Henk Harmsen, 28 juni 1997
Bijbel met zilveren slot, omstreeks 1843 gemaakt door zilversmid Harmen Jan ten Dam (1804-1850)
Toelichting: deze kerkbijbel bevat het Nieuwe Testament en het Boek der Psalmen, uitgave De Nederlandsche Bijbel-Compagnie te Amsterdam, J. Brandt en Zoon te Haarlem & Johannes Enschedé & Zonen, 1832, in leren band. Met bewerkt zilveren slot, gekeurd met het meesterteken van de zilversmid H.J. ten Dam (werkzaam in Aalten 1833-1850). Jaarletter niet zichtbaar afgeslagen, mogelijk aanwezig onder de montering. In de zilveren klamp aan de binnenkant staat gegraveerd: “C.E.E.” en het voorblad bevat de eigenaarsinscriptie: “Christina Elisabeth Ebbink 1843”. Afmetingen: 169 x 105 x 75 mm.
Hier woonde ooit kruidenier Jan Wijers. Later zat hier VIVO Renskers. Dit pand heeft begin 21e eeuw plaats moeten maken voor de bouw van het nieuwbouwcomplex ‘Hof van Leerink’. Tegenwoordig zit ongeveer op deze plek drogisterij Kruidvat.
Eigenaren
Kadaster 1832
Aalten I1259 Gerardus Arnoldus Degenaar winkelier te Aalten 230 m² huis en erf
Bewoners
1813
Aalten 18
Gradus Arnoldus Degenaar (Aalten, 22-02-1768), winkelier Hendrik Jan Degenaar (Aalten, 1801), zoon
Herman Kluvers (Borculo, 10-02-1826), winkelier en bakker Berendina Jenneken Addink (Steenderen, 06-04-1832)
Volgende bewoners:
Hendrik Jan Wijers (Steenderen, 24-07-1843), landbouwer (1) Aaltjen van der Meij (Gorssel, 11-10-1846) (2) Johanna Judith van der Meij (Gorssel, 19-08-1853)
Aan de westelijke zijde van de Kerkstraat gelegen woonhuis, dat door een steegje wordt gescheiden van de als een gemeentelijk monument beschermde panden aan de Kerkstraat 12 en 14. Ook nr. 8 heeft een beschermde status als gemeentelijk monument. Al deze panden maken deel uit van een grotendeels aaneengesloten gevelwand, direct ten noorden van de monumentale RK Sint-Georgiuskerk bij de aansluiting op de Koppelstraat.
Het bouwwerk op nr. 10 dateert vermoedelijk uit omstreeks 1905 en is in 1951 gewijzigd. Toen is in de voorgevel het brede drielichtsvenster gerealiseerd, ter vervanging van een smal venster en een naastgelegen ingang. De ingang werd verlegd naar de linker zijgevel. Het drielichtsvenster is vergelijkbaar gedetailleerd als het gehandhaafde venster links daarvan.
Karakteristieke opzet met een roodgedekte mansardekap. Afgezien van de bovenlichten met roedenverdeling heeft het pand een vrij ingetogen karakter. De vensterdetaillering op de verdieping is gewijzigd, maar het historische karakter is goed behouden gebleven. Als onderdeel van de gevelwand langs dit deel van de Kerkstraat vertegenwoordigt het object belangrijke beeldbepalende waarde, als wezenlijk voor het historische ensemble waartoe ook het kerkgebouw behoort.
Eigenaren
Kadaster 1832
Bredevoort B181 Jan Willem Bent dagloner te Bredevoort 100 m² huis en erf
Dit woonhuis ligt aan de westelijke zijde van de Kerkstraat en maakt deel uit van een deels aaneengesloten gevelwand, vlakbij de aansluiting op de Landstraat. Het object dateert in zijn huidige verschijningsvorm uit circa 1900, maar reeds eerder was hier bebouwing. In 1964 voerde de Fa. Kolenbrander uit Bredevoort i.o.v. B.R. Bovenkerk een kleine verbouwing uit. Het pand heeft een eenlaags opzet met een pannengedekt zadeldak en een representatieve voorgevel. Karakteristiek voor deze gevel zijn de sierdetails in neorenaissancetrant, met speklagen en van sluitstenen voorziene segmentbogen. De lijstgoot wordt gedragen door decoratieve klossen.
Hoewel het pand in de loop van de tijd een aantal aanpassingen en wijzigingen heeft ondergaan is het authentieke karakter goed bewaard gebleven. Vernieuwde vensterdetaillering, maar in aansluiting bij de oorspronkelijke opzet. Door zijn opzet en geveldetails is het gebouw beeldbepalend binnen dit gedeelte van de Kerkstraat, waar zich in de onmiddellijke nabijheid van het pand een aantal gemeentelijke en rijksmonumenten bevindt. Bovendien geeft het object een goed beeld van de vroeg 20ste-eeuwse ontwikkelingen in de oude kern van Bredevoort, waar in die periode steeds meer eigentijdse bebouwing verscheen, afwijkende van de traditionele vakwerkbouw.
Derk Willem te Selle (Bredevoort, 05-01-1865), fabr.arb. / wever bij H. van Eijck & Zn. (1) Janna Maria Demkes (Corle, 13-08-1868) (2) Johanna Meijnen (Aalten, 10-12-1863)
Helena Leenders (Pannerden, 02-06-1822), landbouwster
Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
Johannes Franciscus Josephus Sheridan (Bredevoort, 27-05-1856), fabr.arbeider / blauwverwer bij J. van Eijck & Co. Johanna Gezina Wubbels (Aalten, 20-08-1870)
