Zondag 7 juli 1957 was een smoorhete dag. Veel inwoners van Aalten wilden daarom graag een verkoelende duik nemen in zwembad ’t Walfort. Het was destijds echter niet toegestaan het zwembad op zondag te openen. Honderden inwoners waren het daar niet mee eens en togen die middag naar het bad. De jeugd klom over de omheining en ouderen forceerden toegang tot het zwembad. Even later dook de menigte het verfrissende bad in, en de ijlings ontboden politie kon er niets tegen doen!

Stormloop op ’t Walfort

Nieuwe Winterswijksche Courant, 8 juli 1957

Aalten heeft een mooi natuurzwembad, ’t Walfort. Maar op zondag mag er niet gezwommen worden. De overwegend rechts-Christelijke gemeenteraad heeft met enkele stemmen meerderheid onlangs besloten, dat het zwembad op zondag gesloten moet blijven. Dit besluit heeft een groot deel der Aaltense bevolking, dat de motieven van dit besluit niet delen kan, zeer geprikkeld. Een geprikkeldheid, die zondag j.l. nog bevorderd werd door de enorme warmte, die deed snakken naar een verkoelend bad.

In grote getale trokken oud en jong zondagmiddag naar het Walfort, waar men aanvankelijk voor de gesloten poort bleef staan en protesteerde tegen het gemeentebestuur, dat het meer vrijzinnige protestantse volksdeel en ook de katholieken, joden enz. dit bad onthield, terwijl het smoorheet was. Al spoedig begon de jeugd over de omheining van het zwembad te klimmen en al spoedig waren er ouderen, die de houten schuttingen in trapten en zo de toegang tot het bad forceerden. En even later dook de hele menigte – ’t waren er vele honderden – het verfrissende bad in.

Toen de ijlings ontboden politie en enige bestuursleden van het Bad kwamen, stond men voor een voldongen feit! De politie kon weinig beginnen; er was voor haar geen doen aan, al die mensen uit het water te krijgen. Tenslotte heeft de A.R. wethouder Obbink een toespraak gehouden, die evenwel aan dovemans oren gericht was. Men dacht er nu eenmaal principieel anders over dan het gemeentebestuur en zwom rustig door.

Na enkele uren zwemmen deed het zwembadbestuur nog eens een beroep op de zwemmers: ze hadden nu hun kans gehad en het bad moest toch weer gesloten worden. Dit beroep had succes: sportief verlieten allen het bad en even later was de zondagsrust in het zwembad hersteld. Maar het gemeentebestuur van Aalten zit met een probleem; het weet nu duidelijk dat, hoe men deze zaak principieel ook stelt, een groot deel van de bevolking het hiermede niet eens is en van oordeel is, dat de bemoeienis met haar vrijheid op zondag te ver gaat.

Natuurlijk heeft het gemeentebestuur zijn besluit, om het zwembad op zondag gesloten te houden, genomen op voor vele Raadsleden ernstige gronden. Maar wethouder Obbink beloofde deze kwestie „nog eens te zullen bezien” voor hen, die de principiële overwegingen van de Raad niet kunnen delen.

Zwembad Aalten blijft op zondagen gesloten

Tubantia, 9 juli 1957

Op voorstel van B. en W. van Aalten heeft dit college vergaderd met het zwembadbestuur van „’t Walfort” ter bespreking van de incidenten van jl. zondag toen de jeugd van Aalten het zwembad heeft bestormd. Het zwembadbestuur heeft hierbij te kennen gegeven, het raadsbesluit om het zwembad op zondagen gesloten te doen zijn ten volle te eerbiedigen én dat het de actie van zondag afkeurt; dit laatste in tegenstelling tot geruchten, als zou het zwembadbestuur aan de demonstratie hebben meegewerkt.

Van gemeentewege zal in de loop van deze week ernstig worden gewaarschuwd tegen het betreden van het zwembad op zondag. De nodige maatregelen zullen worden getroffen. Naar we verder vernemen, zullen de raadsfracties van de K.V.P., P.v.d.A. en Gem. Belangen dit seizoen geen nieuw voorstel doen om „’t Walfort” op zondagen open te stellen. Daar uiteraard van andere zijde ook geen nieuw voorstel kan worden verwacht is het vrijwel zeker dat het bad dit seizoen op zondagen gesloten blijft.

Waarschuwing

Tubantia, 11 juli 1957

De loco-burgemeester van Aalten, wethouder W.B. Obbink, heeft naar aanleiding van de zondag op en om het zwembad plaats gevonden betoging bekend gemaakt dat bij herhaling van de ongeregeldheden niet zal worden geschroomd strafrechtelijke maatregelen te nemen. Deze publikatie werd uitgegeven in vervolg op een verklaring van het bestuur van ’t Walfort. Deze luidt als volgt: „Het bestuur van de bad- en zweminrichting „’t Walfort”, in vergadering bijeen op 8 juli 1957, heeft de ongeregeldheden, welke zich zondag jl. op en om het zwembad hebben voorgedaan, besproken. Het betreurt deze reactie op een besluit dat op volkomen wettige wijze is tot stand gekomen, ten zeerste en spreekt unaniem zijn afkeuring uit over dit gezagondermijnend optreden. Het dringt er bij de bevolking speciaal bij de jeugd, met klem op aan het Raadsbesluit te eerbiedigen, vernielingen na te laten en op sportieve wijze het besluit na te leven.”

Aaltense raad herziet besluit

Tubantia, 16 april 1958

De Aaltenaren kunnen de komende zomer op warme zondagen ’s middags vier uur gaan zwemmen in hun eigen zwembad ’t Walfort. De gemeenteraad heeft gisteravond namelijk besloten dat het bad op zomerse zondagen van 15 tot 19 uur geopend zal zijn. Een desbetreffend voorstel, ingediend namens de fracties van de de K.V.P. en Gemeentebelangen, werd na een rustig debat aangenomen met 9 tegen 6 stemmen.

Op zichzelf was dit besluit geen verrassing, wel verrassend was de vrij grote meerderheid die het voorstel kreeg. Anders dan vorig jaar juni, toen een soortgelijk voorstel werd verworpen met 8 tegen 7 stemmen, stemden nu alle drie ch-raadsleden voor. De A.R. bleef onwrikbaar tegen. Zoals bekend is vorig jaar zomer, enkele weken na het afwijzende raadsbesluit, ’t Walfort op een snikhete zondagmiddag door honderden Aaltenaren bestormd en daarna is er gedurende enkele uren gezwommen.

Verstoorde gemoedsrust brengt zondagsrust in gedrang

Het debat van gisteravond opende geen nieuwe gezichtspunten. Het werd vrijwel een herhaling in het kort van de argumenten, die op 30 juni van het vorig jaar uitvoerig en soms vurig ter tafel werden gebracht. Ditmaal was de raad er binnen een half uur over uitgepraat. De heer Luiten, fractievoorzitter van de A.R., noemde het weinig verheffend dat er nu al weer een voorstel komt om het zwembad op zomerse zondagen ’s middags te openen.

Als we nu een ander besluit zouden nemen zou men kunnen gaan denken dat wij toegeven aan de oppositie van de straat. Hij zette nog eens het pro en contra uiteen, moest weliswaar toegeven dat het massale zwemmen in de beek ontoelaatbare toestanden oproept, maar zei niet in te zien waarom in een gemeente als Aalten met haar rijkdom aan natuurschoon zondags ook nog het zwembad geopend moet zijn. Een stuk zondagsrust gaat er z.i. mee verloren.

De heer H.L. Obbink (C.H.) verduidelijkte waarom hij ditmaal een ander standpunt zou innemen dan vorig jaar. Het gebeurde van toen heeft bewezen dat de gemoedsrust van de bevolking zodanig kan worden verstoord als het zwembad gesloten zou blijven, dat de zondagsrust er door in het gedrang zou kunnen komen. Dit had hem doen besluiten zijn standpunt te herzien. De heer Huinink (arb.) kwam weer met het argument van zondagsarbeid in dienst van politie, spoorwegen e.d., die ook wel door anti-revolutionairen wordt verricht.

(„Alleen noodzakelijke arbeid”, stipuleerde de heer Heinen), en noemde de houding van de A.R. typisch Aaltens. In een gemeente als Varsseveld ligt de situatie heel anders. Wat 50 jaar geleden werd verkondigd gaat nu niet meer op. De zondagsrust zal door de openstelling van het zwembad niet in het gedrang komen, meende hij.

Niet door verzet

De heer Wijkamp (K.V.P.) stelde dat niet de onregelmatigheden van vorig jaar zomer de aanleiding is geweest om het voorstel opnieuw aan de orde te stellen, toen stond direct al vast dat we nog voor het nieuwe badseizoen weer een poging zouden ondernemen.

Nadat de heer Brethouwer (C.H.) had uiteengezet waarom hij zou voorstemmen („het zwemmen in de beek te Lintelo komt de zondagsrust bepaald niet ten goede”), sprak de heer Heinen (A.R.) zijn bevreemding uit over de gewijzigde houding van de heer Obbink en vooral ook van de K.V.P., die enkele jaren geleden zelfs nog tegen het gemengd zwemmen was. De heer Lurvink (K.V.P.) antwoordde dat het zedelijk heil zeker zo belangrijk was als de zondagsheiliging. Na korte replieken, waarin heer Wijkamp een streng optreden van de politie vroeg tegen het zwemmen in de beek werd overgegaan tot stemming.

Nadat burgemeester Van Veen de uitslag had bekend gemaakt richtte de heer Ter Linde (P.v.d.A.) zich over de hoofden van de raad tot de bevolking met het verzoek van het zwembad een gepast gebruik te maken en geen excessen te laten voorkomen. B. en W. zullen ten aanzien van de uitvoering van het besluit nu nader in overleg treden met ’t zwembadbestuur.

Bronnen


Reacties

Eén reactie op “Zwembadoorlog in Aalten”

  1. Jan Driessen avatar
    Jan Driessen

    Aldus geschiedde…….

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Let op: je reactie wordt openbaar getoond. Vragen, aanvullingen en/of correcties proberen wij zo spoedig mogelijk te verwerken. Daarna worden ze verwijderd, om ‘vervuiling’ te voorkomen. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *