Menu Sluiten

Groot of Oude Zichtvree

Kriegerdijk 4, Haart

Beschrijving

Groot of Oude Zichtvree bestond al in het begin van de 16e eeuw (rond 1500). Rond 1535 wordt het genoemd als onderdeel van het scholtengoed ‘Ahave’ (‘De Pol’) te Aalten. Tussen 1544 en 1618 worden in het Hofboek van het Hof te Bredevoort namen genoemd van bewoners van het ‘Seggetfre’ die waarschijnlijk dienstbaar waren aan het scholtengoed ‘Ahave’.

In 1619 verkoopt Herman ter Seegtvrede, zoon van Henrick als de laatste (nog minderjarige) erfgenaam het ‘huis en hof Seegtvrede’ aan Johan ter Schlae en Gerritken Raemaeckers. Of Johan en Gerritken er ook gaan wonen is niet zeker. Wel kwam Johan ter Schlae uit de buurt en had de familie Raemaeckers grond gelegen naast ‘Seegtvrede’.

Archieven

Verpondingskohier 1650

Seegfrede, Schulte ten Ahave. 2 1/2 mdr. gesaeis 20 – 16 – 8, en 3 koeweidens, meest hietgront 13 – 10 -. Een ledige stede sonder huijs.

Liberale Gifte 1748

De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.

In onderstaand fragment wordt ‘Oude Seegvre’ genoemd met bewoners Hendrik aan ‘t Oude Seegvre, getrouwd met Willemina Hijink. Ook in de verpondingen 1771 wordt Hendrik aan ’t Oude Seegvre genoemd.

Registre Civique 1811-1820

In het Registre Civique wordt Hendrik Willem Winkelhorst (Aalten 17-12-1783) genoemd als bewoner van Haart 46; dat is ‘Oud Zichtvree’. Ook zijn broer Lammert (14-09-1793) staat op hetzelfde adres ingeschreven. Zij waren zonen van Hendrik Jan Winkelhorst en Hendrika Weggelaar die op ‘Klein / Nieuw Zichtvree / (Krieger) woonden volgens het Registre Civique op Haart 47. Zoon Hendrik Willem Winkelhorst trouwde 04-06-1813 met Hendersken Heijnen. Zij woonden in 1823 op ‘Klein / Nieuw Zichtvree / (Krieger). Zijn vader Hendrik Jan stierf in 1815. Het zou kunnen dat zij, bijvoorbeeld na hun huwelijk tijdelijk op ‘Oud Zichtvree’ woonden. Maar het is bekend dat het Registre Civique niet erg nauwkeurig is en veel fouten bevat; dus misschien had de inschrijving van ‘Haart 46’ gewoon ‘Haart 47’ moeten zijn. Anderzijds is in het Registre Civique geen andere mogelijke bewoner van ‘Oud Zichtvree’ te vinden.

Kadaster 1832

Aalten D102
Harmen Snoeijenbosch
landbouwer te Aalten
730 m² huis en erf

Bewoners

Eerst bekende (mogelijke) bewoners:

Derck Leeuwerdinck / L(i/e/or)verdinck(s) alias Zeeg(h)vree (Haart – Haart, 1708-1714), trouwt
(1) met Jan(tje) / Jenneken Jentinck (Haart – Haart, 1669)
(2) op 14-11-1669 in Aalten met Stijn(tjen/e) Bessin(c)k (Winterswijk)

Volgende bewoners, dochter en schoonzoon:

Freri(c/k) ter Sl(u/ae)de / te Slaa alias Zeegvree (Aalten, 12-09-1680 – Haart, < 1739), trouwt
(1) op 20-05-1708 in Aalten met Jenneken Lieverdinck alias Zee(g)vree (Aalten, 26-02-1690 – Haart, 1708)
(2) op 29-01-1709 in Aalten met Jenneken Pijpers (Miste)

Volgende bewoners, zoon van Freri(c/k) en Jenneken Pijpers en schoondochter:

Hen(d)ri(c/k) (Z/S)eegvree / Zeevre (Aalten, 28-06-1715 – Haart, 20-11-1786), trouwt op 21-08-1734 in Aalten met
Willemina Heijink (Aalten, 18-01-1711 – Haart, 27-03-1795)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Fredrik (Z/S)eegvree / Severe (Aalten, 02-07-1741 – Aalten, 22-07-1815), trouwt
(1) op 11-04-1770 in Aalten met Aaltje(n) Kempink (Aalten, 11-03-1742 – Haart, 20-11-1786)
(2) op 13-05-1787 in Aalten met Geertruid Helmi(ch/nk) (Aalten, 1751/1752 – Aalten, 07-05-1814)

Fredrik en Geertruid vertrokken naar het dorp Aalten.

Volgende bewoners (vanaf ca. 1815):

In het Registre Civique staat dat Jan Hondorp (Aalten, 01-04-1770) rond 1812 in IJzerlo woonde. Waarschijnlijk is Jan Hondorp (Schuurink) rond 1815 op ‘Oud Zichtvree’ gekomen. Vanaf dat jaar is ‘Oud Zichtvree’ periodiek dubbel bewoond geweest. Zie bewoningsreeksen 1 en 2.

Bewoningsreeks 1

Haart 46

Jan Schuurink (Hondorp) (Aalten, 01-04-1770)
Janna Geertruida Ongena (Aalten, 09-04-1774)

Jan en J(oh)anna Geertruijd woonden eerder op Penningshuus in IJzerlo.

Bewoningsreeks 2

Haart 46a

Joann Bernard Boeinck (Bocholt, 27-12-1784)
Anna Catharina Vehnhues (Bocholt, 09-03-1784)

Bevolkingsregister 1823-1850

Haart 46 – “Oude Seegvree”

Jan Schuurink (Hondorp) (Aalten, 01-04-1770), landbouwer
Janna Geertruid Ongena (Aalten, 09-04-1774)

Volgende bewoners, zoon en schoondochter:

Derk Jan Hondarp (Aalten, 25-12-1803), landbouwer
Willemina Kleijnhesselink (Aalten, 23-03-1798)

Haart 46a

Joann Bernard Boeinck (Bocholt, 27-12-1784), landbouwer
Anna Catharina Vehnhues (Bocholt, 09-03-1784)

Volgende bewoners (ca. 1833):

Garrit Jan Hunink (Aalten, 25-04-1801), landbouwer
Anna Elisabeth te Kolstee (Aalten, 18-03-1804)

Volgende bewoners (vanaf ca. 1848):

Bevolkingsregister 1850-1860

Haart 47

Derk Jan Hondorp (Aalten, 25-12-1803), landbouwer
Willemina Klein Hesselink (Aalten, 23-03-1798)

Zij vertrekken op 15-08-1854 naar Amerika.

Volgende bewoners (vanaf ca. 1855):

Jan Willem Hoopman (Aalten 24-03-1820)
Gesina Berendina Meinen (Aalten 25-03-1822)

In 1858 wordt de boerderij verkocht. De kopers zijn de volgende bewoners. Jan Willem en Gesina Berendina vertrokken naar Nieuw Hoornenborg op de Haart.

Volgende bewoners (vanaf ca. 1858):

Berend Hendrik Ebbers (Aalten, 06-01-1826)
Johanna Reindina te Kiefte (Haart, 19-12-1836)

Haart 47a

Jan Willem Hoopman (Aalten 24-03-1820( (tr. 26-05-1848)
Gesina Berendina Meinen (Aalten 25-03-1822)

Volgende bewoners (vanaf ca. 1859 tot ca. 1867):

Bevolkingsregister 1860-1870

Haart 47

Berend Hendrik Ebbers (Aalten, 06-01-1826), landbouwer
Johanna Reindina te Kiefte (Haart, 19-12-1836)

Haart 47a

Jan Hendrik Wassink (Winterswijk, 19-03-1815), landbouwer
Anna Geertruid Grotenhuis (Woold, 10-07-1825)

Volgende bewoners (vanaf ca. 1867 tot ?? <1880):

Hendrikus ten Barge (Lichtenvoorde, 15-10-1832), landbouwer
Berendina Kasteel (Ruurlo, 14-08-1839)

Bevolkingsregister 1870-1880

Haart 53

Berend Hendrik Ebbers (Aalten, 06-01-1826), landbouwer
Johanna Reindina te Kiefte (Haart, 19-12-1836)

Haart 53a

Hendrikus ten Barge (Zieuwent, 15-09-1832), landbouwer
Berendina Kasteel (Ruurlo, 14-08-1839)

Daarna is er geen sprake meer van dubbele bewoning.

Bevolkingsregister 1880-1890

Haart 53

Berend Hendrik Ebbers (Aalten, 06-01-1826), landbouwer
Johanna Reindina te Kiefte (Haart, 19-12-1836)

Bevolkingsregister 1890-1900

Haart 60

Berend Hendrik Ebbers (Aalten, 06-01-1826), landbouwer
Johanna Reindina te Kiefte (Haart, 19-12-1836)

Berend Hendrik Ebbers en Johanna Reindina te Kiefte overlijden in 1902. Het verhaal gaat dat zoon Teunis Johan aan de drank geraakt was. Dat zou geleid hebben tot de gedwongen verkoop van de boerderij ‘Oud Zichtvree’ en ook tot zijn vroege dood in 1905.

In 1902-1903 bouwen Teunis Johan Ebbers en Janna Catharina Eelink een nieuwe boerderij, ca. 300 m ten noordwesten van Oud Zichtvree; zij noemen het ‘Nieuw Zichtvree’ (Kriegerdijk 2) en gaan daar wonen.

Volgende bewoners (vanaf 1904):

Bevolkingsregister 1900-1910

Haart 63 > 86

Gerrit Jan te Hennepe (Heurne, 08-11-1856), landbouwer
Everdina Bennink (Haart, 23-04-1864)

Bevolkingsregister 1910-1920

Haart 86 > 101

Gerrit Jan te Hennepe (Heurne, 08-11-1856), landbouwer
Everdina Bennink (Haart, 23-04-1864)

In 1919 wordt ‘Oud Zichtvree’ verkocht; de huurders (Te Hennepe) moeten de boerderij verlaten. Hier is nog een anekdote aan verbonden. Als er potentiële kopers kwamen moest de jongste dochter van het gezin Te Hennepe voor ‘heks’ of ‘spook’ spelen. Er vielen dan zomaar eieren achter de kopers kapot, er lagen verknipte kleren in de kast, de melk werd ‘zomaar’ zuur en er was soms gekreun of gegil te horen op de zolder. De bewoners hoopten dat de kopers de boerderij ‘behekst’ zouden vinden en afzagen van een koop. Het heeft niet geholpen; de boerderij werd verkocht en de familie Te Hennepe verhuisde naar Heurne 4. Dit was een boerderijtje aan de Bodendijk ter plaatse van huidig adres Bodendijk 65. Inmiddels is dit boerderijtje afgebroken. Deze boerderij stond bekend als ‘De Heksenboer’.

Volgende bewoners (kopers van de boerderij):

Haart 101

In 1919 komen van Heurne 8 (Nieuw Slaa):

Gerrit Hoftijzer (IJzerlo, 30-12-1866)
Willemina Hendrika Helmink
 (Lintelo, 25-05-1868)

Adreswijziging 1934

Haart 101 > 118

G. Hoftijzer

Adreswijziging 1967

Haart 118 > Kriegerdijk 4 – “Zigtvree”

H.J. Hoftijzer

Fouten voorbehouden. Heeft u aanvullende informatie? Reageer dan onderaan deze pagina of stuur ons een bericht!

Kenmerken

Kadastraal nr.R-1671
FunctieBoerderij
Bouwjaar1876
Monumentnee

1 reactie

  1. gerrit schreurs.

    Tot voor enkele jaren geleden was hier een groente-en fruitkwekerij gevestigd,nu is alles verdwenen.Hoftijzer stond ook lange tijd op de markt in Aalten op ‘t Zand in Bredevoort.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Let op: je reactie wordt openbaar getoond. Vragen, aanvullingen en/of correcties proberen wij zo spoedig mogelijk te verwerken. Daarna worden ze verwijderd, om ‘vervuiling’ te voorkomen. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde artikelen