Walfortlaan 1, Dale
Havezathe ’t Walfort is gelegen aan de Boven-Slinge midden in het landgoed Walfort tussen Aalten en Bredevoort. Twaalf jachtpalen geven de grenzen aan van het landgoed. Havezate ’t Walfort is in de loop van de tijd vaak verbouwd, maar de kern van het huis heeft nog enkele dikke muren met schietgaten. Het huidige huis dateert uit de 16e eeuw, met een latere aanbouw.
Geschiedenis
Op ’t Walfort was een veemgerecht gevestigd. De naam van een van de voorzittende vrijgraven, Berend de Dücker, burgemeester van Bocholt is nog altijd bekend. Vrijgraaf de Dücker was bijzonder gevreesd want hij veroordeelde vaak tot ophanging. De veroordeelde werd aan een strop van wilgentenen gehangen door drie anonieme veemschepenen. De Dücker zat zijn veemgericht 61 jaar lang voor. Hij is vereeuwigd in een Achterhoeks gezegde “D’n Dücker zal ow halen”.
Het huis, dat oorspronkelijk Waldenvoort heette, was een borgleen van Bredevoort. De oudste vermelding dateert uit 1402, toen Derk van Lintelo de havezathe in leen had. Hij was de enige van de Bredevoortse borgmannen die buiten de stad mocht wonen. Het goed bleef tot 1609 in leen van de familie Van Lintelo, waarna het via een dochter overging naar het geslacht Van Coeverden. Midden 18e eeuw kwam het door een huwelijk in leen van de familie Van Pallandt. In 1795 werd het leen in beslag genomen door de Gelderse landdag. In 1958 ging het huis over in handen van de gemeente Aalten en sinds 2003 wordt het beheerd door de stichting Het Geldersch Landschap.
Tegenwoordig is er niet veel over van het originele huis. Wel is het bouwwerk nog steeds T-vormig, maar het mist een complete verdieping. Deze verdieping had het huis nog wel in 1743. Dit blijkt uit een tekening van Jan de Beijer die het toen nog omgrachte huis al in zwaar vervallen conditie laat zien.
Pachtboek ‘Den Huijse Walvaert’ 1735-1815
Liberale Gifte 1748
De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam.
Kadaster 1832
Aalten C1324
Jan baron van Pallandt
2850 m² huis, schuur en erf
Bewoners
Eerst bekende bewoners:
Jan Jansen (Olst 03-02-1760 – Dale 19-04-1807), trouwt op 31-10-1802 in Keppel met
Hendrika Rots (Aalten 11-05-1779 – Barlo 15-06-1834)
Volgende bewoners, weduwe en 2e echtgenoot:
Hendrik Jan Walvoort (Dale, 27-05-1779 – Dale, 14-05-1811), trouwt op 25-10-1807 in Aalten met
Hendrika Rots (Aalten, 11-05-1779 – Barlo, 15-06-1834)
Volgende bewoners, weduwe en 3e echtgenoot:
Jan Willem Walvoort (Haart, 13-01-1788 – Heurne, 11-04-1866), trouwt (1) op 11-07-1812 in Aalten met
Hendrika Rots (Aalten, 11-05-1779 – Barlo, 15-06-1834)
Jan Willem was een neef van Hendrika’s eerste echtgenoot Hendrik Jan. Jan Willem en Hendrika vertrokken naar het dorp Aalten en daarna naar Meijnen in Barlo.
Volgende bewoners:
Bevolkingsregister 1823-1850
Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866), trouwt op 17-06-1820 in Aalten met
Berendina Gosens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)
Bevolkingsregister 1850-1860
Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866)
Berendina Goossens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)
Bevolkingsregister 1860-1870
Dale 75
Wander Heijink (Aalten, 25-12-1797 – Dale, 26-09-1866)
Berendina Goossens (Aalten, 10-04-1798 – Dale, 29-10-1874)
Volgende bewoners, zoon en echtgenote:
Bevolkingsregister 1870-1880
Jan Willem Heijink (Aalten, 30-08-1827)
Theodora Antonetta Walvoort (Aalten, 30-05-1839)
Volgende bewoners:
Bevolkingsregister 1880-1890
Bernadus Prinsen (Aalten, 07-04-1819)
Hendrika Willemina Bouwmeester (Aalten, 03-08-1816)
Bevolkingsregister 1890-1900
Bernadus Prinsen (Aalten, 07-04-1819)
Volgende bewoners:
Willem te Bokkel (Aalten, 04-03-1861)
Hendrika Willemina Prinsen (21-02-1873)
Bevolkingsregister 1900-1910
Willem te Bokkel (Aalten, 04-03-1861)
Hendrika Willemina Prinsen (21-02-1873)
Bevolkingsregister 1910-1920
Willem te Bokkel (Aalten, 04-03-1861)
Hendrika Willemina Prinsen (Aalten, 21-02-1873)
Volgende bewoners:
Jan Hendrik Antonij te Bokkel (Aalten, 23-11-1894)
Aleida Somsen (Aalten, 23-04-1891)
Adresboek 1934
Dale 177 > 153
Adresboek 1967
Dale 153 > Walfortlaan 1 – “’t Walfort”
